Τα βιολογικά-οργανικά τρόφιμα και εμείς

Διεθνή | Περιβάλλον | Γνώμη / Ανάλυση Thursday September 16, 2010 19:45 by Σύντροφος

Αναγκαστικά πρέπει να αγοράζουμε τρόφιμα για να ζήσουμε, εκτός κι αν έχουμε δικιά μας παραγωγή. Τί πρέπει να αγοράζουμε; βιολογικά ή μη-βιολογικά; Τί συμφέρει τους καπιταλιστές και τί εμάς;

Η ανθρωπότητα δεν χρησιμοποιούσε συνθετικά λιπάσματα ή εντομοκτόνα μέχρι τον 20ο αιώνα όπου άρχισε η μαζική χρήση τέτοιων τεχνολογιών. Ωστόσο από το 1990 και μετά εμφανίστηκαν επιχειρήσεις που διαφήμιζαν οτι δεν βάζουν τέτοια τεχνητά λιπάσματα και εντομοκτόνα στα λαχανικά τους, και αυτά ονομάστηκαν βιολογικά ή οργανικά τρόφιμα τα οποία κατά κανόνα πουλάνε σε πολύ υψηλότερες τιμές από τα μη-βιολογικά. Για να διαφημιστούν ως βιολογικά πρέπει η παραγωγός/πωλήτρια εταιρία να έχει έγκριση από ένα οργανισμό (άλλη εταιρία δηλαδή, κι ας τη λένε μη-κερδοσκοπική) που κάνει "πιστοποίηση" σύμφωνα με νομοθεσία που έχει θεσπίσει το κράτος (και δεν απαιτεί πάντα όλο το τρόφιμο να είναι βιολογικό, πχ στις ΗΠΑ μια τροφή μπορεί να διαφημιστεί ως βιολογική ακόμη κι αν το 5% του τροφίμου είναι μη-βιολογικής προέλευσης).

Καταλαβαίνουμε το εξής:

* Μια εταιρία που δεν μπορέσει να πάρει τη πιστοποίηση (ίσως επειδή ο οργανισμός πιστοποίησης ελέγχεται από ανταγωνιστή) δεν θα μπορέσει να πουλήσει τα τρόφιμά της στις υψηλές τιμές των βιολογικών.

* Λόγω της υψηλότερης τιμής των βιολογικών, εμφανίζεται ένας ταξικός διαχωρισμός στα τρόφιμα, με τους πλούσιους να μπορούν να τρώνε βιολογικά ενώ οι φτωχοί να δυσκολεύονται.

* Καθώς τα κράτη απαιτούν ένα τρόφιμο να έχει πιστοποίηση για να μπορεί να διαφημιστεί ως βιολογικό, με αυτό το τρόπο το κράτος μεγενθήθηκε και αυξήθηκε ο κρατικός έλεγχος στο τί τρώμε (και ποιός τρώει τί).

* Αν μια εταιρία έχει μια φάρμα η οποία έχει πιστοποίηση, τότε μπορεί να πουλάει τη παραγωγή και σαν βιολογική (σε υψηλή τιμή) και σαν μη-βιολογική (σε κανονική τιμή), προφανώς σε διαφορετικούς καταναλωτές ή αγορές. Πράγματι πρόσφατα είδα μια τουρκική εταιρία που το κάνει αυτό. Έτσι σκέφτωμαι, μήπως μπορεί να γίνει και το αντίστροφο; Να πωλούνται τα μη-βιολογικά ως βιολογικά σε υψηλότερη τιμή. Να που κάποια στιγμή πριν περάσει η νομοθεσία για απαραίτητη πιστοποίηση το είδα κι αυτό: έπιασα ένα μαγαζάτωρα που είχε μαγαζί δήθεν βιολογικών να πηγαίνει στη λαϊκή να αγοράσει πατάτες για μια δεκάρα και να τις πουλήσει ως βιολογικές για πολύ ακριβότερα!

* Ακόμη κι αν ένα τρόφιμο είναι πιστοποιημένο, εμείς και πάλι δε μπορούμε να είμαστε σίγουρες/οι πως δεν έχουν ραντιστεί με φυτοφάρμακα ή τεχνητά λιπάσματα.

Ο Ομπάμα στις ΗΠΑ υποστηρίζει τα βιολογικά. Εμείς όμως τί πρέπει να κάνουμε;

Πρώτα πρέπει να πούμε πως αρχικά τα βιολογικά διαφημίστηκαν ως δικαιότερη επιλογή επειδή τάχα τα παράγουν αυτόνομοι μικροαγρότες. Αυτό σήμερα δεν ισχύει, τουλάχιστον όχι στο βαθμό που ισχυρήζονταν κάποιοι παλιότερα, επειδή σήμερα οι εταιρίες έχουν μπει κανονικά στην οργανική παραγωγή. Εταιρίες στα μη-βιολογικά, εταιρίες και στα βιολογικά λοιπόν.

Εγώ το σκέφτωμαι έτσι: όσο τα βιολογικά τα πουλάνε ακριβότερα, εγώ θα αγοράζω τα μη-βιολογικά. Δεν μπορούν να με αναγκάσουν να ξοδεύω περισσότερα για το πλέον βασικό αγαθό απλά και μόνο επειδή τα μέσα παραγωγής ανήκουν στη καπιταλιστική ολιγαρχία και κάποιος έξυπνος αποφάσισε να κολλήσει μια ετικέτα βιολογικού πάνω σε μια ντομάτα για να τη μοσχοπουλήσει. Αυτό δεν σημαίνει οτι εμπιστεύομαι τα μη-βιολογικά. Ο καπιταλιστής κοιτά το κέρδος του, κι αν μπορεί να το μεγιστοποιήσει κάνοντας κακό στην υγεία μου θα το κάνει είτε πουλάει βιολογικά είτε όχι. Άρα κανείς καπιταλιστής δε μπορεί να εμπιστευτεί να μας ταΐζει.

Το κύριο πρόβλημα στις τροφές μας δεν είναι αν έχουν φυτοφάρμακα ή όχι, αλλά ποιά είναι η θέση μας σε σχέση με το παραγωγό: σήμερα είμαστε πρόβατα και δε ξέρουμε τί τρώμε γιατί άλλοι εργάζονται στις φάρμες κι άλλοι αποφασίζουν τί φυτοφάρμακα θα μπούνε κι έτσι τα συμφέροντά μας δεν είναι ίδια με τους παραγωγούς, αλλά αν οι εργάτες έπαιρναν τα μέσα παραγωγής στα χέρια τους και το κοινωνικό εμπορικό σύστημα άλλαζε από ανταγωνιστικό-ανταλλακτικό σε συνεργατικό-κολλεκτιβιστικό τότε ο καταναλωτής και ο παραγωγός θα είχαν ουσιαστικά τα ίδια συμφέροντα και άρα θα είχαν το ίδιο ενδιαφέρον στη ποιότητα των τροφίμων.

Φυσικά υποστηρίζουμε την υγεία μας με όποιο μέσο μπορούμε σε αυτή τη κοινωνία, αλλά δε πρέπει να ξεχνάμε πως τελικός στόχος μας είναι η ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος που δημιουργεί ανταγωνιστικά συμφέροντα μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών και άρα κίνητρα στους καπιταλιστές ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής να μεγιστοποιήσουν τις πωλήσεις τους ενάντια στην υγεία μας με διάφορα μέσα όπως: φυτοφάρμακα, χρώματα, πρόσθετα ενισχυτικά γεύσης, γενετική τροποποίηση, νανοτεχνολογία, κλπ.

Όταν τα αγροκτήματα θα ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους και οι καρποί της παραγωγής θα διανέμονται εξίσου σε όλους, τότε όλοι θα έχουμε συμφέρον να βρούμε ακριβώς το τρόπο που επιτρέπει τη παραγωγή που χρειαζόμαστε χωρίς επιπτώσεις στην υγεία μας. Σήμερα όμως αυτή η κοινωνική συμφωνία δεν υπάρχει, και γι'αυτό πρέπει να τη δημιουργήσουμε. Αλλά αυτό δεν θα γίνει πληρώνοντας μια περιουσία για μια ντομάτα με ετικέτα βιολογικού, βοηθώντας το καπιταλιστή που τη πούλησε να πλουτίσει ακόμα περισσότερο. Το μόνο που κάνουμε αν "επαναστατούμε" μέσα από διαφορετικές καταναλωτικές συνήθειες είναι να αλλάζουμε τα πρόσωπα που βρίσκονται στην οικονομική εξουσία, όπως και με τις εκλογές απλά αλλάζουν τα πρόσωπα χωρίς να αλλάζει το σύστημα. Η επανάσταση λοιπόν δεν θα έρθει με διαφορετικές επιλογές των καταναλωτών στα πλαίσια της αγοράς, αλλά με τη τελική και ολοκληρωτική διάλυση του συστήματος της αγοράς και του χρήματος.