user preferences

Ενάντια στην καπιταλιστική πανδημία 1/2

category Διεθνή | Διάφορα | Γνώμη / Ανάλυση author Wednesday April 15, 2020 20:12author by Αναρχοκομμουνιστικές οργανώσεις - Anarkismo Report this post to the editors

Αλληλεγγύη μεταξύ των λαών

Το 2020 ξεκίνησε με κάποιες αλλαγές σε περιφερειακό επίπεδο, και ειδικά με τη συνέχιση της τεράστιας και απίστευτης κινητοποίησης του Χιλιανού λαού. Αυτή η κοινωνική εξέγερση, η οποία διεξάγεται πάνω από 100 ημέρες, έχει αλλάξει την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της χώρας, και έχει επηρεάσει ολόκληρη την περιοχή. Αναδύθηκε μια νέα κατάσταση που, όπως έχουμε γράψει σε προηγούμενη ανάλυση, εντάσσεται στο πλαίσιο των μαζικών λαϊκών κινητοποιήσεων, όπως αυτές εκδηλώθηκαν στις κοινότητες των λατινοαμερικανών (στην Αϊτή, τον Ισημερινό και άλλες χώρες με μικρότερη ένταση). Όπως μπορούμε να δούμε, είναι η στιγμή που οι άνθρωποι βρίσκονται στο δρόμο, είναι καιρός αγώνα.
conjunture_april_2020_1.jpeg

Ενάντια στην καπιταλιστική πανδημία, Αλληλεγγύη μεταξύ των λαών.

Μια ανάλυση για την συγκυρία - Απρίλης 2020

Περιεχόμενα
1. Εισαγωγή. σελ. 2
2. Χιλή: Η κοινωνική επανάσταση που σημαίνει την απαρχή μιας νέας εποχής. σελ. 2
3. Ενάντια στην καπιταλιστική πανδημία, κοινωνική και ταξική αλληλεγγύη. σελ. 6
4. Η απάντηση από πάνω: Καθεστώς εξαίρεσης. σελ. 7
5. Κοινωνικές συνέπειες και περισσότερη καταστολή. σελ. 8
6. Γυναίκες που εργάζονται στην πρώτη γραμμή. σελ. 10
7. Βραζιλία: μια πολιτική κρίση έτοιμη να ξεσπάσει εν μέσω πανδημίας. σελ. 11
8. Ευρώπη: Το επίκεντρο της πανδημίας. σελ. 13
9. Κράτη έκτακτης ανάγκης στη Μέση Ανατολή. σελ. 14
10. Σύστημα υγείας μετά από 30 χρόνια νεοϊμπεριαλισμού. σελ. 14
11. Τα αποτελέσματα ενός συστήματος καταστροφής οικοσυστημάτων και ανθρώπων. σελ. 15
12. Αρχικό σχέδιο μιας νέας φάσης που ανοίγει σε πλανητική κλίμακα. σελ. 16
13. Αντίσταση. σελ. 17
14. Περιορίζοντας την κοινωνική βλάβη. σελ. 19
15. Η κοινωνία πρέπει να αλλάξει ριζικά. σελ. 21

Η παρούσα ανάλυση για την συγκυρία αποτελεί συλλογικό έργο από τις παρακάτω αναρχικές ομοσπονδίες και οργανώσεις :

• Coordenação Anarquista Brasileira (Βραζιλία)
• Federación Anarquista Uruguaya (Ουρουγουάη)
• Federación Anarquista Rosario - FAR (Αργεντινή)
• Organización Anarquista de Córdoba - OAC (Αργεντινή)
• Federación Anarquista Santiago – FAS (Χιλή)
• Grupo Libertario Vía Libre (Κολομβία)
• Union Communiste Libertaire (Γαλλία)
• Embat - Organización Anarquista (Καταλονία)
• Alternativa Libertaria / Federazione dei Comunisti Anarchici - AL/fdca (Ιταλία)
• Devrimci Anarşist Faaliyet - DAF (Τουρκία)
• Organization Socialiste Libertaire – OSL (Ελβετία)

Πηγή κειμένου : Federación Anarquista Uruguaya - FAu
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου: Ελευθεριακή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη

1. Εισαγωγή.

Το 2020 ξεκίνησε με κάποιες αλλαγές σε περιφερειακό επίπεδο, και ειδικά με τη συνέχιση της τεράστιας και απίστευτης κινητοποίησης του Χιλιανού λαού. Αυτή η κοινωνική εξέγερση, η οποία διεξάγεται πάνω από 100 ημέρες, έχει αλλάξει την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της χώρας, και έχει επηρεάσει ολόκληρη την περιοχή. Αναδύθηκε μια νέα κατάσταση που, όπως έχουμε γράψει σε προηγούμενη ανάλυση, εντάσσεται στο πλαίσιο των μαζικών λαϊκών κινητοποιήσεων, όπως αυτές εκδηλώθηκαν στις κοινότητες των λατινοαμερικανών (στην Αϊτή, τον Ισημερινό και άλλες χώρες με μικρότερη ένταση). Όπως μπορούμε να δούμε, είναι η στιγμή που οι άνθρωποι βρίσκονται στο δρόμο, είναι καιρός αγώνα.

Ταυτόχρονα, ξεκινά μια νέα οικονομική κρίση στον κόσμο, που αυξάνεται με τον κορονοϊό και τον αντίκτυπό του στις διεθνείς αγορές. Το ζήτημα της αγοράς πετρελαίου και των επιπτώσεών του στις περιφερειακές οικονομίες της Λατινικής Αμερικής μπορεί να επηρεάσει το κόστος επιβίωσης, αλλά και τη νομιμότητα της υπερφιλελεύθερης τεχνοκρατίας, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί μέρος αυτής της νέας φάσης σε ολόκληρη την ήπειρό μας.

Αλλά επίσης, η πανδημία του κορονοϊού έφερε μαζί της και μια σειρά αλλαγών, που είναι δύσκολο και πρόωρο να δούμε τις επιπτώσεις τους. Ωστόσο, ο αντίκτυπος αυτός μας υποχρεώνει να συζητήσουμε γι’ αυτή τη νέα κατάσταση, μια παγκόσμια συγκυρία που μεταβάλλεται με πολιτικές ελέγχου των μαζών και εντεινόμενα μέτρα καταστολής. Σε αυτό το σημείο εμφανίζονται οι καταστροφικές συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού τριών δεκαετιών με την κατάρρευση του συστήματος της δημόσιας υγείας και των μέτρων κοινωνικής ασφάλειας.

Χωρίσαμε την ανάλυση αυτή σε δύο τμήματα: το πρώτο που ασχολείται με τις κινητοποιήσεις στη Χιλή και τις κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στην ήπειρο, και το δεύτερο που αποτελεί μια πρώτη ανάλυση για τη νέα κατάσταση που ξεκίνησε με την εξάπλωση του Covid-19.

2. Χιλή: Λαϊκή επανάσταση σημαίνει την απαρχή μιας νέας εποχής.

"(...) μια συντακτική συνέλευση είναι το κύριο μέσο που χρησιμοποιούν οι προνομιούχες τάξεις, όταν δεν είναι δυνατή μια δικτατορία, είτε για να εμποδίσει μια κοινωνική επανάσταση είτε, όταν έχει ήδη ξεσπάσει μια κοινωνική επανάσταση, να σταματήσει την πρόοδό της με τη δικαιολογία της νομιμοποίησης και να πάρει πίσω όσα έχουν κατορθώσει οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της εξεγερτικής περιόδου". (Ε. Malatesta, 1930)

Οι άνθρωποι στη Χιλή αποτελούν κομμάτι μιας εξάμηνης κοινωνικής επανάστασης και καταλαμβάνουν δρόμους. Σε όλη τη χώρα εξελίσσονται διαμαρτυρίες από τις 18 Οκτώβρη 2019, ημέρα που το Σαντιάγκο κατέρρευσε. Το άχυρο που έσπασε την πλάτη της καμήλας ήταν η αύξηση των εισιτηρίων του Μετρό. Το κίνημα των φοιτητών ήταν αυτό που ξεκίνησε και ηγήθηκε της επανάστασης. Οι μπάρες ελέγχου στα μετρό υπερπηδήθηκαν από χιλιάδες νέους μπροστά στα μάτια των ανίκανων καραμπινιέρων. Οι κινητοποιήσεις των φοιτητών κέρδισαν μεγάλη υποστήριξη στην πόλη, σε σημείο που κι άλλοι τομείς εντάχθηκαν σταδιακά σε αυτές και το κίνημα διαμαρτυρίας από τους σταθμούς του μετρό βγήκε στους δρόμους.

Η κρατική καταστολή απάντησε άμεσα: κηρύχθηκε κατάσταση πολιορκίας του Σαντιάγο και της μητροπολιτικής περιοχής. Αλλά η εξέγερση εξαπλώθηκε γρήγορα στις επόμενες μέρες σε ολόκληρη τη χώρα. Το ίδιο επεκτάθηκε και η κατάσταση πολιορκίας και η απαγόρευση της κυκλοφορίας από πλευράς κράτους.

Εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στους δρόμους τους τελευταίους έξι μήνες -όπως αποδείχτηκε περίτρανα και στις 8 Μαρτίου στο Σαντιάγο- κι έχουν στηθεί ακόμα χιλιάδες οδοφράγματα και τοπικές συνελεύσεις. Τα κοινωνικά κινήματα βγαίνουν στους δρόμους, τα συνδικάτα συμμετέχουν στον αγώνα - ειδικά το Federación Portuaria (το συνδικάτο των λιμενεργατών) - και οι καθημερινοί αγώνες βρίσκονται σε διαρκή ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της κατάληψης της Plaza Italia (Πλατεία Ιταλίας), η οποία από καιρό τώρα ονομάζεται Plaza Dignidad (πλατεία Αξιοπρέπειας).

Οι Χιλιανοί είπαν “αρκετά τρεις δεκαετίες νεοφιλελευθερισμού, κληρονομιά της δικτατορίας”. Με αυτόν τον τρόπο έσπασε ο φόβος και οι άνθρωποι βγήκαν μαζικά στους δρόμους με ένα συνολικό αίτημα και όχι μόνο με ένα μερικό, όπως είδαμε στα προηγούμενα χρόνια με τους επιμέρους φοιτητικούς αγώνες, αλλά και τους αγώνες των υλοτόμων, των ανθρακωρύχων κλπ.

Έτσι, αυτή η κρίση του νεοφιλελεύθερου πειράματος στη Χιλή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η απάντηση των λαϊκών τομέων στην ριζοσπαστικοποίηση του επιπέδου επισφάλειας στη ζωή, ή στην κρίση της αναπαραγωγής της ζωής που ασκείται από την κυριαρχία και η οποία, εδώ και δεκαετίες, επιφέρει συγκεκριμένες συνέπειες στα σώματά μας και τα εδάφη μας. Τα υψηλά επίπεδα χρέους, η κατάργηση κοινωνικών δικαιωμάτων, η υπερεκμετάλλευση, η επισφαλής εργασιακή απασχόληση, η κοινωνική ασφάλιση, η καταστροφή φυσικών πόρων όπως το νερό και η γη, η αύξηση των γυναικοκτονιών, συντέλεσαν στην «έκρηξη της χύτρας», μετά από δεκαετίες κακομεταχείρισης και αδικίας. Η απάντηση της κυρίαρχης τάξης δεν άργησε να έρθει, τόσο σε κατασταλτικό όσο και σε πολιτικό-θεσμικό επίπεδο. Αμέσως μετά την έναρξη της εξέγερσης, ο καταπιεστικός και αυταρχικός χαρακτήρας του κράτους βαθαίνει υπό δημοκρατικό μανδύα. Τα στατιστικά στοιχεία – αποτελέσματα της κρατικής τρομοκρατίας στην χώρα είναι ενδεικτικά: το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (τον Φλεβάρη), ανέφερε 3.765 τραυματίες, 10.365 κρατούμενους, περίπου 2.500 πολιτικούς κρατούμενους, 411 άτομα με τραυματισμούς στα μάτια, 34 με απώλεια μερικής ή ολικής όρασης, 1.541 παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από τις οποίες 192 αντιστοιχούν σε σεξουαλική-πολιτική βία και 40 περίπου δολοφονίες. Επιπλέον, μέσα στον Μάρτη, δολοφονήθηκαν τρία άτομα από κρατικούς πράκτορες, οι οποίοι συνεχίζουν να βασανίζουν και να φυλακίζουν τους ανθρώπους.

Η κυβέρνηση και τα δεξιά κόμματα επεδίωξαν μια διέξοδο μέσω της συνταγματικής μεταρρύθμισης, όχι μόνο για να σώσει το νεοφιλελεύθερο μοντέλο αλλά και το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα στη Χιλή. Η χιλιανή αστική τάξη ήταν πρόθυμη να «θυσιάσει» ένα μέρος του Συντάγματος του 1990, κληρονομιά της δικτατορίας του Pinochet. Αλλά είναι πρόθυμη μόνο να συντάξει το νέο Σύνταγμα σε μια Συντακτική Συνέλευση. Δυστυχώς, αυτή η πρόταση υιοθετήθηκε και από διάφορες αριστερές οργανώσεις, οι οποίες άρχισαν να συμμετέχουν στο παιχνίδι που ήθελε και χρειαζόταν το σύστημα.

Έτσι, η υπογραφή της συμφωνίας «για την ειρήνη και ένα νέο Σύνταγμα» από τις 15 Νοέμβρη σηματοδοτεί την ενιαία θέση των πολιτικών κομμάτων (από τους συντηρητικούς, στους φιλελεύθερους και προοδευτικούς, από το UDI μέχρι το Frente Amplio), σχετικά με την διατήρηση του «κράτους δικαίου», θεσμό που κληρονόμησε από τη δικτατορία και την προειδοποίηση για ενδεχόμενη έξοδο του στρατού στους δρόμους. Αυτή τη φορά, όμως, με εγγυημένη την ατιμωρησία του, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μαζική διαμαρτυρία και η εντατικοποίηση της άμεσης δράσης στο πλαίσιο μιας έκκλησης για γενική απεργία στις αρχές Μάρτη.

Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις, σε πείσμα των γνωστών οπορτουνιστών, οι οποίοι κάθισαν ξανά στο τραπέζι της αστικής τάξης συνάπτοντας συμφωνίες που αφορούν τη ζωή μας, σηματοδοτεί ένα σημαντικό στοιχείο αυτής της εξέγερσης και μας δίνει κατευθύνσεις για να μελετήσουμε αυτά που έρχονται τους επόμενους μήνες. Παρά τις προσπάθειες της κυρίαρχης τάξης να μειώσει τις κοινωνικές συγκρούσεις και τις εκκλήσεις ενός μεγάλου μέρους της αριστεράς να διοχετευτεί η δυσαρέσκεια στη διαδικασία της συντακτικής μεταρρύθμισης, το βάθος της κοινωνικής κρίσης που εκφράζεται με τα υψηλά επίπεδα φτώχειας και επισφαλούς εργασίας, όπως και η κοινωνική αντίδραση που προκύπτει απέναντι σε αυτό (στμ. Δηλαδή στην φτώχεια και την επισφάλεια), δύσκολα θα ελεγχθούν ή θα μειωθούν από οποιαδήποτε νέα νομοθεσία ή τη χρηματοδότηση σε κάποιο τομέα προτεραιότητας (υγεία, εκπαίδευση, κοινωνικό σύστημα). Κατά την άποψή μας, ένα από τα μεγαλύτερα θέματα που υποστηρίζουν την κινητοποίηση και τη συμπάθεια προς αυτήν είναι η έλλειψη κοινωνικών δικαιωμάτων, γεγονός που προστίθεται στη λεηλασία των υδάτων και την καταστροφή των οικοσυστημάτων.

Είναι ώρα για δημιουργικότητα και τόλμη. Η σύγκρουση θα παραμείνει ανοιχτή και οι δράσεις της που συλλογικοποιούνται, που ενώνουν την τοποθέτησή τους και στοχεύουν στη δημιουργία ισχυρών κοινοτήτων, θα εμβαθύνουν. Οι δρόμοι θα συνεχίσουν να είναι γεμάτοι, καθώς τεράστιο μέρος των καταπιεσμένων έχει πλέον μάθει ότι η κινητοποίηση και η οργάνωση είναι τα βασικά εργαλεία για να ανακτήσουν τις ζωές τους. Ήρθε η ώρα να δημιουργηθούν οργανωτικές εναλλακτικές που στοχεύουν να φέρουν στο προσκήνιο τη λαϊκή δύναμη, την οργάνωση και άμεση δράση και όχι αντίθετα, συνταγματικές συντομότερες διαδρομές που θα ανανεώσουν το οξυγόνο της κυριαρχίας στην περιοχή της Χιλής.

Γνωρίζουμε ήδη ότι αυτό που στην αρχή φαινόταν να είναι ένα αυθόρμητο κίνημα, όπου καμιά συγκεκριμένη οργάνωση δεν μπορούσε να οριστεί ως εκπρόσωπος του, έχει οδηγήσει σε μια γόνιμη περίοδο πολιτικοποίησης ολόκληρων περιοχών, με την εμφάνιση νέων οργανώσεων και διαφόρων εκφράσεων αγώνα για ποικίλα προβλήματα της κοινωνικής ζωής (ιδιαίτερη προσοχή αξίζει να δώσουμε στην ανάδυση των τοπικών συνελεύσεων παντού), όπου πλέον η αυτοάμυνα, η άμεση δράση και η κινητοποίηση έχουν νομιμοποιηθεί ως εργαλεία αγώνα.

Λόγω όλων όσων σημειώθηκαν προηγουμένως, λέμε ότι βλέπουμε τη «συντακτική διαδικασία» ως «διαδικασία επαναφοράς», η οποία έρχεται μόνο για να προσφέρει μια θεσμική διέξοδο στη σύγκρουση, και η οποία, παρεμπιπτόντως, θα λειτουργήσει μόνο σύμφωνα με τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Αυτή η διαδικασία έρχεται για να ανασυγκροτήσει την εξουσία του Κράτους και των θεσμών του, που συναντούν πλέον την πλήρη δυσπιστία μετά την έκρηξη της εξέγερσης, γι‘ αυτό και η διαδικασία είναι πολύ περισσότερο επιτακτική για την αστική τάξη παρά για τους καταπιεσμένους.

Επομένως, το να ποντάρουμε σε αυτή τη συνταγματική διαδικασία πάνω στη θέρμη της κοινωνικής εξέγερσης, δεν σημαίνει άλλο από τα να παραδώσουμε το πεπρωμένο αυτού του κινήματος σε εκείνους που μας καταπιέζουν. Ένα νέο Σύνταγμα δεν θα αλλάξει τις σχέσεις εξουσίας στην περιοχή της Χιλής ούτε αποτελεί εγγύηση παραχώρησης κοινωνικών δικαιωμάτων και αξιοπρεπούς ζωής.

Το ερώτημα που θέτουμε είναι: πρέπει να ενισχύσουμε τη θεσμική διαδικασία από τα πάνω ή να βάλουμε όλη μας τη δύναμη στη συγκρότηση λαϊκής δύναμης από τα κάτω; Λογικά, επιλέγουμε πάντα τη δεύτερη επιλογή. Η διαμάχη δεν αφορά τα θεσμικά όργανα, αλλά αυτό που οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αναπτύξουν για να καταρρεύσει το καπιταλιστικό σύστημα και να συνεχίσουν στην οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας.

Αυτό το πεδίο είναι ανοιχτό και οι κοινωνικές εξεγέρσεις και κινητοποιήσεις που έχουν συγκλονίσει μεγάλο μέρος της Λατινικής Αμερικής (εκτός από τη Χιλή, έχουμε κινητοποιήσεις στο Εκουαδόρ, την Αϊτή και την Κολομβία) σίγουρα θα συνεχιστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Το μόνο πράγμα που δεν έχει μέλλον είναι να συνεχίσουμε να ποντάρουμε –όπως κάνει και κομμάτι της αριστεράς - στο παιχνίδι του συστήματος. Σε αυτό το παιχνίδι ξεπλένεται η αστική δημοκρατία και ο καπιταλισμός και ψηφίζονται κατασταλτικοί νόμοι, όπως έγινε και στη Χιλή, από μεγάλο μέρος αυτής της αριστεράς που προσποιείται ότι μετασχηματίζει κάτι, με τα εργαλεία που εξυπηρετούν μόνο τη διαιώνιση και την αναπαραγωγή της προνομιούχας τάξης.

Η μόνη διέξοδος είναι να ενισχυθούν οι άνθρωποι και οι οργανώσεις τους, να ανοίξουν δίοδοι ταξικών αγώνων και να οικοδομηθεί ένα Μέτωπο των Καταπιεσμένων Τάξεων, το οποίο να συγκεντρώνει όλες αυτές τις διαφορετικές εκφράσεις και να προωθεί τη ρήξη με αυτό το άδικο σύστημα.

3. Ενάντια στην καπιταλιστική πανδημία, αλληλοϋποστήριξη και αλληλεγγύη από τα κάτω.

Ζούμε στιγμές που μοιάζουν να συνθέτουν μια ιστορική μετάβαση, μια νέα φάση ενός ιού γρίπης, του SARS- CoV2, που κλονίζει ολόκληρο τον κόσμο, κλείνει σύνορα, πλήττει σκληρά την παγκόσμια οικονομία και προκαλεί το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων. Θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό για μας από τον Οργανωμένο Αναρχισμό να επεξεργαστούμε, έστω και σε ένα προκαταρκτικό στάδιο, την ανάλυση και τη γραμμή δράσης μας γύρω από τις επιπτώσεις που έχει και θα μπορούσε να έχει αυτή η κρίση σε κοινωνικο-πολιτικό επίπεδο.

Η εμφάνιση και η εξάπλωση του ιού έχει εκθέσει, για ακόμη μια φορά, την παταγώδη αποτυχία του καπιταλιστικού συστήματος, φανερώνοντας την πιο βάναυση, απάνθρωπη και επικίνδυνη πτυχή του για τις τάξεις των καταπιεσμένων. Σε πρώτο επίπεδο αναδεικνύει ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της υγείας δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν ή να εξουδετερώσουν το φαινόμενο, καταδεικνύοντας ότι τα δισεκατομμύρια κοινωνικών πόρων που διαχειρίζονται οι εταιρείες φαρμάκων και υγείας δεν επικεντρώνονται στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και στην πρόληψη ασθενειών, αλλά στην αύξηση των κερδών τους. Αυτό δεν είναι τίποτε περισσότερο από την κοινή λογική του καπιταλισμού, αλλά τις επιπτώσεις της στην κρίση υγείας τις βιώνει ολόκληρος ο κόσμος.

Η πανδημία δεν είναι μια «θεϊκή» τιμωρία ή μια «δοκιμασία για την ανθρωπότητα». Είναι η έκφραση της οικολογικής πολιτιστικής κρίσης που πλήττει τον πλανήτη μας. Η διατήρηση των κερδών των καπιταλιστών που οδηγεί ολόκληρα οικοσυστήματα στην καταστροφή, η αύξησή τους που οδηγεί τα «μη παραγωγικά» γονιδιώματα στην εξαφάνιση, και η εμπορευματοποίηση των οργανισμών και των εδαφών καθιστούν δυνατή την πιθανότητα ο ιός να εξαφανίσει ένα ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού, στην επιδίωξη της διατήρησης της παγκόσμιας οικονομίας.

Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο, όπου η ανθρωπότητα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην συνέχεια του καπιταλιστικού συστήματος κυριαρχίας και τη ζωή.

Επιπλέον, δεν είναι αμελητέος παράγοντας το γεγονός ότι ο ιός έχει καταστροφικές επιπτώσεις στους πιο ταλαιπωρημένους ανθρώπους των τελευταίων ετών, στους ηλικιωμένους. Οι ηλικιωμένοι έχουν να αντιμετωπίσουν στον τομέα της υγείας την έλλειψη εμβολίων, την αύξηση της τιμής των φαρμάκων και την παραμέληση ενός σημαντικού μέρους των θεραπειών, καθώς και το συνταξιοδοτικό σύστημα, τομέας που έχει τιμωρηθεί ιστορικά περισσότερο από όλους. Το συνταξιοδοτικό στη Χιλή, όπως και η πλήρης ιδιωτικοποίηση της υγείας, έχουν άμεση αναφορά στην αντιλαϊκή μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό σύστημα του Macri το 2017 στην Αργεντινή, αλλά και στην τροποποίησή της από τη σημερινή κυβέρνηση, ακολουθώντας το βορειοαμερικανικό πρότυπο. Αντίστοιχα στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνονται και οι περικοπές στο δημόσιο σύστημα υγείας στη Βραζιλία κλπ. Πρόκειται για μεταρρυθμίσεις καθαρά εγκληματικές. Η κατάργηση του Υπουργείου Υγείας στην Αργεντινή αποτελεί έγκλημα κατά της υγείας και είχε ως αποτέλεσμα την επανεμφάνιση της ιλαράς, ασθένεια που είχε εξαφανιστεί στη Λατινική Αμερική. Είναι προφανές ότι οι ηλικιωμένοι μας είναι ο «πλεονασματικός» πληθυσμός ενός καταρρέοντος κοινωνικού συστήματος. Με όλα τα παραπάνω, είναι σαφές ότι η ζωή και η υγεία είναι εμπορεύματα και όχι δικαίωμα.
Στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής, η επισφαλής και φτωχή εργατική τάξη θα είναι αναμφισβήτητα το κύριο θύμα της πανδημίας. Έτσι, οι άνθρωποι που δεν έχουν αποχέτευση και πόσιμο νερό θα νοσήσουν, μη μπορώντας να ακολουθήσουν πολλά από τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και αυτοπροστασίας. Πρόκειται για οικογένειες στοιβαγμένες σε μικρά δωμάτια και ενοικιασμένους χώρους, που δεν μπορούν να μπουν σε καραντίνα σε τυχόν κρούσμα. Πρόκειται για δεκάδες χιλιάδες άστεγους/ες χωρίς σπίτι για καταφύγιο. Πρόκειται για ανθρώπους του μεροκάματου που κερδίζουν καθημερινά τα προς το ζην και δεν μπορούν να μείνουν σπίτι. Πρόκειται για άτομα που στερούνται την ελευθερία τους, που υποφέρουν από υπερπληθυσμό στις φυλακές, από σκληρή μεταχείριση και προγραμματισμένη (στμ. από το κράτος) έκθεση σε κίνδυνο.

Σύμφωνα με αυτή την ιδέα, η ιστορία μας έδειξε ότι πολλές φορές οι ασθένειες και ο έλεγχος του σώματός μας χρησιμοποιήθηκαν από διαφορετικά κράτη ως όπλο βασισμένο στα ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα. Εκτός από τα γνωστά πειράματα του ναζισμού, στη Λατινική Αμερική είχαμε χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπως ο εμβολιασμός της σύφιλης στον πληθυσμό της Γουατεμάλας από τον αμερικανικό στρατό. Τέτοιες εκτροπές είναι δυνατές μόνο για την καπιταλιστική κοινωνική τάξη και αυτό δημιουργεί πολλές αμφιβολίες σχετικά με τη προέλευση του συγκεκριμένου ιού, μέσα σε μία από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που ανταγωνίζεται την παγκόσμια τάξη. Διάφορες θεωρίες έχουν κυκλοφορήσει - ακόμα και από σημαντικούς ακαδημαϊκούς και διανοούμενους - που πηγαίνουν προς αυτή την κατεύθυνση και κάνουν ξεκάθαρη τη σκληρότητα του συστήματος και των ηγεμονικών πολιτικών του.

4. Η απάντηση από πάνω: Καθεστώς εξαίρεσης.

Μαζί με την υγειονομική κρίση που ζούμε τώρα, είναι σημαντικό να τονίσουμε τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούν τα διάφορα κράτη για να περιορίσουν την πανδημία. Για τον Οργανωμένο Αναρχισμό αυτό είναι ένα βασικό στοιχείο στις πολιτικές εκτιμήσεις που μπορούμε να κάνουμε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ο πανικός, ο φόβος και η σύγχυση έχουν εδραιώσει τον ολοκληρωτικό λόγο για την υγειονομική κρίση. Υπό αυτή την έννοια, το κράτος νομιμοποιεί τα πιο περιοριστικά και κατασταλτικά μέτρα ως τα πιο αποτελεσματικά για τον περιορισμό ενός ιού που διαχέεται σε χιλιάδες άτομα καθημερινά, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσει μια πατριωτική και πολεμική ρητορική, αγνοώντας τις κοινωνικές τάξεις.

Παρόμοια, τα κράτη που έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν ένα συγκεντρωτικό μοντέλο στην οικονομία, καθώς και να περιορίζουν ολοκληρωτικά την ελευθερία του πληθυσμού, ακριβώς όπως και η περίπτωση της Κίνας, ενισχύουν ένα κυρίαρχο μοντέλο κρατικής διαχείρισης του κεφαλαίου, προκειμένου να διαχειριστούν το νεοφιλελευθερισμό που αποσυντίθεται στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική. Κράτη στα οποία η αδυναμία να σταματήσει η οικονομία καθιστά αβλαβή κάθε προσπάθεια περιορισμού του ιού. Συνεπώς γινόμαστε μάρτυρες μιας διαμάχης εντός της κυρίαρχης τάξης, όπου το νεοφιλελεύθερο και συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης μονομαχούν μέχρι θανάτου για να αποφασιστεί το ποιο από τα δύο θα ηγηθεί μιας νέας φάσης στην ιστορία του καπιταλιστικού συστήματος.

Οι καταπιεσμένες τάξεις πρέπει να είναι σε επιφυλακή· η μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης ενισχύεται, καθώς το ένα κράτος μετά το άλλο σε όλο τον κόσμο βγάζει το στρατό του στους δρόμους, δίνοντάς του την εξουσία να παρεμβαίνει, να σχεδιάζει και να δρα στο πλαίσιο της κρίσης. Ένα ξεκάθαρο παράδειγμα είναι η κυριολεκτική απαγόρευση της κυκλοφορίας στη Χιλή, η οποία διαρκεί από τις 10μμ. έως τις 5πμ., όπου αποκλειστικός σκοπός του στρατού είναι ο έλεγχος των δρόμων, η καταστολή και η παρουσία σε πόλεις και λεωφόρους όπου δεν είχε μεγαλύτερη επιχειρησιακή ικανότητα από την κοινωνική εξέγερση της 18ης Οκτωβρίου και μετά. Μέχρι σήμερα υπάρχουν περισσότεροι από 300 κρατούμενοι λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, οι οποίοι αναμφισβήτητα δεν προέρχονται από πλούσιες γειτονιές, αλλά από λαϊκές και εργατικές συνοικίες. Κάτι παρόμοιο συνέβη και στην Αργεντινή όπου οι κρατούμενοι είναι περισσότεροι από 3200, όπως επίσης σε άλλες χώρες όπως το Περού και η Παραγουάη. Οι στρατιώτες στους δρόμους δεν συνεισφέρουν τίποτε στον έλεγχο του ιού. Αποτελούν μόνο την εγγύηση για τον περιορισμό και τον έλεγχο μιας καταπιεσμένης τάξης κουρασμένης από την κυβέρνηση και τις θανατοπολιτικές της.

5. Κοινωνικές συνέπειες και περισσότερη καταστολή.

Ο κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος της ταχείας εξάπλωσης του κορωναϊού γίνεται ολοφάνερος. Από τη μία πλευρά, γνωρίζουμε ότι τη φθορά της παγκόσμιας οικονομίας θα την πληρώσουμε εμείς. Ήδη σε χώρες όπου ο ιός είναι πιο διαδεδομένος, έχουν γίνει απολύσεις και μειώσεις μισθών. Για να μην αναφέρουμε τις καταστροφικές συνέπειες που έχει σε ανέργους και επισφαλείς εργαζόμενους/ες (πρεκαριάτο). Στην Ουρουγουάη, τις πρώτες μέρες, περισσότεροι/ες από 21.000 βγήκαν στο ταμείο ανεργίας, με παραπάνω από 3500 να αφορούν απολύσεις, δηλαδή 15%. Τη στιγμή αυτή πάνω από 60 χιλιάδες έχουν οδηγηθεί στο ταμείο ανεργίας. Στην Αργεντινή, στην εύθραυστη κατάσταση που προκαλείται από το δημόσιο χρέος και από την πρόθεση της κυβέρνησης να το πληρώσει εις βάρος των λαϊκών τομέων, θα προστεθούν και οι ζημιές που προκλήθηκαν απ' αυτή την πανδημία. Γεγονός που εκφράζει την ανεπάρκεια μιας οικονομικής τάξης, καθώς έχει οδηγήσει σχεδόν το 50% του πληθυσμού στη φτώχεια και σε έναν πολύ υψηλό αριθμό επισφαλών εργαζομένων, οι οποίοι/ες πλήττονται σε μεγάλο βαθμό από την απομόνωση, καθώς οι πηγές επιβίωσής τους περιορίζονται. Με τον ίδιο τρόπο, ο ιδιωτικός τομέας υποδεικνύει τον αριθμό των απολύσεων που θα επιφέρει η κρίση για να σωθούν τα κέρδη των αφεντικών, όπως είναι προφανές στην προσπάθεια απόλυσης 1500 εργαζομένων της πολυεθνικής Techint στην Αργεντινή.

Εν τω μεταξύ, όσο ο ιός επεκτείνεται, οι πλούσιοι πηγαίνουν σε ακριβές και πολυτελείς ιδιωτικές κλινικές τελευταίας τεχνολογίας, ενώ η τάξη μας προσφεύγει για θεραπεία σε δημόσια νοσοκομεία που στερούνται ιατρικών προμηθειών, προσωπικού και πόρων. Ενώ η τάξη μας αντιμετωπίζει καθημερινά υπό καθεστώς φόβου και σε συνθήκες συνωστισμού την μετακίνηση με μέσα μαζικής μεταφοράς, οι πλούσιοι θα μείνουν σε καραντίνα στα εξοχικά τους σπίτια σε ιδιωτικές παραλίες. Ενώ η οικονομική αβεβαιότητα περιπλανιέται στα σπίτια μας, η αστική τάξη μονοπωλεί τα περισσότερα τρόφιμα και προϊόντα ατομικής προστασίας και υγιεινής. Στη Χιλή ολόκληρες κοινότητες δεν έχουν πρόσβαση σε νερό, όπως συμβαίνει στην Petorca, ενώ πάνω από την ίδια περιοχή οι γαιοκτήμονες και οι πολυεθνικές εταιρείες συγκεντρώνουν νερό για την καλλιέργεια, την παραγωγή και το εμπόριο του αβοκάντο. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της Χιλής τα τεστ για τον Covid-19 κοστίζουν 30 δολάρια περίπου, καθώς είναι η μόνη χώρα στη Λατινική Αμερική που χρεώνει την εξέταση, και στα οποίο, προφανώς, έχουν πρόσβαση μόνο οι πλούσιοι.

Από την άλλη πλευρά, ο περιορισμός των πολιτικών δικαιωμάτων και οι πιο επιθετικοί μηχανισμοί κοινωνικού ελέγχου αναβαθμίζονται, κερδίζοντας την κοινωνική συναίνεση με την πρόφαση πως αποτελούν το μοναδικό μέσο για την διασφάλιση περιορισμού της πανδημίας. Όλα αυτά μέσα σε μια φαινομενική δημοκρατία που προσαρμόζεται γρήγορα σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, μιμούμενη τις τεχνικές ελέγχου της τόσο αμφιλεγόμενης δικτατορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.

Ας εξετάσουμε την περίπτωση της Αργεντινής ως παράδειγμα: με το διάταγμα της καραντίνας και της υποχρεωτικής κοινωνικής απομόνωσης που ο Alberto Fernández επέβαλε στις 19 Μαρτίου, γίνεται ξεκάθαρη η κατασταλτική στρατηγική του κράτους για την καταπολέμηση της πανδημίας. Όλες οι κατασταλτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένου του στρατού, βγήκαν επίσημα στους δρόμους. Διαμορφώνεται έτσι μια εικονική – προς το παρόν, δεδομένου ότι μπορεί να καθιερωθεί σύντομα σε μόνιμη βάση - κατάσταση πολιορκίας, που εκθέτει τον πληθυσμό στο έλεος της καθημερινής κρατικής βίας με την πρόφαση του περιορισμού της εξάπλωσης του ιού. Γνωρίζουμε ότι αυτοί οι μηχανισμοί κοινωνικού ελέγχου θα αποκτήσουν πόρους και εμπειρία και το κράτος θα επανεξετάσει μετά το τέλος της πανδημίας το αν θα τους αποσύρει από τη δημόσια σφαίρα. Θεωρούμε ότι εάν δεν δημιουργηθούν άλλες μορφές αλληλεγγύης από τα κάτω για να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού, μετά το τέλος της πανδημίας ο έλεγχος και η καταστολή θα χρησιμεύσουν ως μηχανισμός για να «συγκρατηθεί» κάθε πιθανή δυσαρέσκεια και αντίδραση απέναντι στα αποτελέσματα αυτής της κρίσης. Εν τω μεταξύ, η ανάπτυξη των δυνάμεων καταστολής σε όλη την επικράτεια αφήνει ανυπεράσπιστο το μεγαλύτερο μέρος των οργανώσεων των λαϊκών τομέων.

Σχετικά με τα παραπάνω, υπήρξε μια εξέλιξη με την καταστολή που εξαπέλυσε ο Rodríguez Larreta εναντίον των κλωστοϋφαντουργών – αντρών και γυναικών -, η οποία οδήγησε στο θάνατο του πλανόδιου πωλητή Beatriz Mechato και την επακόλουθη σύλληψη του Juan Grabois, καθώς και άλλων 12 αγωνιστών/ριών του CTEP. Έτσι, ο Alberto Fernández αποφάσισε να ανακοινώσει την απόφαση της γενικής καραντίνας σε δημόσιο διάγγελμα μαζί, όχι μόνο με τον Rodríguez Larreta αλλά και με τον κυβερνήτη Morales, υπεύθυνο για τη φυλάκιση του Milagros Sala. Μια συμβολική πράξη που αποδεικνύει την ενότητα της πολιτικής τάξης (στμ. τους) όταν χρειάζεται να υπερασπιστούν και να επιβάλλουν την εξουσία του κράτους σε τέτοιες καταστάσεις, αφήνοντας κατά μέρος τις διαφορές σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά ή πολιτικά δικαιώματα. Η φασιστική ομιλία του Berni στην Αστυνομία του Μπουένος Άιρες δεν είναι τυχαία, και δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από την αμφιλεγόμενη διαχείριση του καταπιεστικού Bullrich.

Στην Αργεντινή, στις πρώτες μέρες της καραντίνας, έγιναν χιλιάδες συλλήψεις για κυκλοφορία. Οι επαρχιακές και εθνικές κυβερνήσεις απέδειξαν έτσι την προθυμία τους να γεμίσουν τους αστυνομικούς σταθμούς και τις φυλακές που λειτουργούν ήδη σε συνωστισμό, με υψηλό τον κίνδυνο μετάδοσης, όπως έγινε φανερό και από τις εξεγέρσεις των κρατούμενων της φυλακής Bower στην Κόρδοβα. Μπορεί να περηφανεύεται η Kirchner για την εντεινόμενη επίθεση κατά των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Σε αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι η χωροφυλακή που περιπολεί στους δρόμους είναι η ίδια που δολοφόνησε πρόσφατα τον Maldonado, ότι η Νομαρχία που διεξάγει τους ελέγχους είναι η ίδια που πυροβόλησε τον Rafael Nahuel πισώπλατα και ότι η επαρχιακή αστυνομία είναι υπεύθυνη για χιλιάδες πυροβολισμούς ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα.

6. Γυναίκες που εργάζονται στην πρώτη γραμμή.

Είτε συνεχίζουν να εργάζονται είτε βρίσκονται στο σπίτι, οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πάλης ενάντια στην πανδημία, αλλά είναι επίσης και τα πρώτα θύματα.

Η κρίση αναδεικνύει τον ουσιαστικό ρόλο ορισμένων τομέων (υγεία, εκπαίδευση, προσχολική αγωγή, επαγγέλματα φροντίδας, αγροτική παραγωγή και διανομή, καθαριότητα, κοινωνική εργασία, μεταφορά και παράδοση κ.λπ.). Ωστόσο, είναι οι γυναίκες, που εργάζονται κατά κύριο λόγο στους περισσότερους από αυτούς τους τομείς, συχνά κακοπληρωμένα και σε συνθήκες επισφάλειας.

Με αυτήν την κρίση, ο πληθυσμός ανακαλύπτει ξανά τα κοινωνικά χρήσιμα επαγγέλματα, εκείνα χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να επιβιώσουμε και που ανταποκρίνονται στις βασικές ανάγκες όλων.

Σε όλους αυτούς τους τομείς, οι εργαζόμενες γυναίκες αντιμετωπίζουν διπλή δυσκολία. Πρέπει όχι μόνο να συνεχίσουν να εργάζονται, με κίνδυνο να κολλήσουν οι ίδιες και οι οικογένειές τους, καθώς και οι χρήστες (ή πελάτες) των υπηρεσιών τους, λόγω έλλειψης επαρκούς υγειονομικής προστασίας, αλλά και να διαχειριστούν την φροντίδα των παιδιών στο σπίτι σε συνδυασμό με τα συνήθως ασταθή ωράρια εργασίας τους, ακόμη κι όταν πρόκειται για μονογονεϊκές οικογένειες.

Η άνιση κατανομή των καθηκόντων δεν θα λυθεί στον εγκλεισμό. Θυμηθείτε ότι οι γυναίκες κάνουν τις περισσότερες δουλειές στο σπίτι και αναλαμβάνουν τη φροντίδα των παιδιών, ακόμα και όταν βρίσκονται σε σχέση συμβίωσης. Στην περίπτωση που και οι δυο γονείς εργάζονται από το σπίτι, μπορείτε εύκολα να φανταστείτε το πώς μοιράζονται οι οικιακές δουλειές στα ζευγάρια, που ως τώρα κάνανε οι γυναίκες. Είναι οι μητέρες που φροντίζουν τα παιδιά να μην μένουν πίσω στις εκπαιδευτικές τους υποχρεώσεις. Έτσι, η ενασχόλησή τους και με τις υπόλοιπες δουλειές του σπιτιού δεν αφήνει πολύ χρόνο για τηλεργασία, ακόμη και για όσες μπορούν να την διεκδικήσουν.

Ο γενικευμένος εγκλεισμός παρουσιάζει έναν επιπλέον κίνδυνο για όσα άτομα βιώνουν έμφυλη βία εντός ζευγικής σχέσης. Οι οργανώσεις που ασχολούνται με την έμφυλη βία και στηρίζουν γυναίκες επιζώσες έμφυλης βίας, έχουν ήδη επισημάνει τον κίνδυνο από την ανακοίνωση του εγκλεισμού. Η έλλειψη έστω και μιας στιγμής ηρεμίας που βρίσκουν τα θύματα όταν δουλεύουν εκτός σπιτιού (ή όταν οι θύτες δουλεύουν εκτός σπιτιού), η κοινή ζωή σε μόνιμη βάση, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση των περιστατικών ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής βίας και κακοποίησης. Σε πλαίσια πλήρους απομόνωσης, όπου δεν μπορούν να φύγουν (ειδικά χωρίς τα παιδιά τους), και που δεν έχουν τη δυνατότητα να κρυφτούν ώστε να καλέσουν τις γραμμές υποστήριξης ή τις οργανώσεις αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας, η επιτήρηση και παρέμβαση των γειτόνων είναι καθοριστικής σημασίας. Περισσότερο από ποτέ, ο διωγμός του βίαιου συζύγου από το σπίτι πρέπει να αποτελεί κανόνα για την προστασία γυναικών, αλλά και των παιδιών καθώς σήμερα στη Γαλλία είναι και τα ίδια τόσο μάρτυρες όσο και θύματα σεξιστικής βίας.

Εάν ο εγκλεισμός είναι απαραίτητος για να σταματήσει η εξάπλωση της επιδημίας, δεν μπορεί να γίνει χωρίς ειδικά μέτρα προστασίας για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν πατριαρχική βία. Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή και να στεκόμαστε αλληλέγγυα παντού όπου υπάρχει αυτή η πιθανότητα, ώστε αυτή η περίοδος εγκλεισμού να μην είναι ανυπόφορη για τις γυναίκες που υφίστανται βία.

Μπορούμε να το πούμε από τώρα: δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι οι εργαζόμενες που θα πληρώσουν για αυτή την κρίση. Ούτε με μαζική επιστροφή των γυναικών στο σπίτι, ούτε με καταπάτηση εργασιακών δικαιωμάτων τους.

Οι συλλογικοί μας αγώνες οφείλουν να αντιμετωπίσουν αυτή την αντεπίθεση της πατριαρχίας!

*Ακολουθεί το Δεύτερο Μέρος.

This page has not been translated into Català yet.

This page can be viewed in
English Italiano Deutsch
© 2005-2024 Anarkismo.net. Unless otherwise stated by the author, all content is free for non-commercial reuse, reprint, and rebroadcast, on the net and elsewhere. Opinions are those of the contributors and are not necessarily endorsed by Anarkismo.net. [ Disclaimer | Privacy ]