user preferences

Recent articles by Αντι-καπιταλιστής
This author has not submitted any other articles.
Recent Articles about Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος Λαϊκοί Αγώνες

Η εκλογική συ&#... May 27 23 by Αργύρης Αργυριάδης

Ρομά και επαν&#... Dec 12 22 by Γιάννης Βολιάτης

Ιανός: Ο διπρό&... Feb 20 22 by Αργύρης Αργυριάδης

Ο Καστοριαδικός «κύκλος της πράξης»

category Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος | Λαϊκοί Αγώνες | Λοιπός Ελευθεριακός Τύπος author Wednesday November 22, 2006 08:57author by Αντι-καπιταλιστής Report this post to the editors

Και το επαναστατικό πρόταγμα

Η απελευθέρωση των εργαζομένων θα είναι έργο τους όταν οι ιδέες κι οι αντιλήψεις που θα οδηγήσουν σ’ αυτήν θα είναι οι ίδιες έργο των εργαζομένων.

Ξεκινάμε, υποστηρίζει ο Καστοριάδης, με την διαπίστωση μιας κοινωνικής κρίσης σαν αγώνα, πάλης, αντιμαχίας (μια κρίση χωρίς πάλη θα ήταν μια απλή φθορά των θεσμών), δηλαδή ξεκινάμε από μια εννοηματωμένη πραγματικότητα που είναι η ίδια δημιουργία σημασιών μέσα στην πάλη ενάντια στην θεσμισμένη κοινωνική οργάνωση. Αυτή η πραγματικότητα μιλάει τον εαυτό της.

Αλλά - δεύτερο στοιχείο - αυτό δεν καταργεί την ανάγκη μιας κατανόησης, ερμηνείας, διασάφησης, διευκρίνησης εκ μέρους μας (πάντα υπάρχει το πρόβλημα της ενδεχόμενης απόστασης ανάμεσα στο εμφανές και στο λανθάνον νόημα όσων γίνονται). Οδηγούμαστε, δηλαδή, σε μια περιγραφή και ανάλυση του χαρακτήρα, των “αιτίων” και των κινήτρων της κρίσης, και σε μια ερμηνεία των τάσεων των ανθρώπων που αγωνίζονται (διευκρίνηση της κοινωνικο-ιστορικής πραγματικότητας). Τρίτο στοιχείο: παίρνουμε μια θέση ή τοποθέτηση που ισοδυναμεί σε μια εκλογή και επιλογή. Αυτές οδηγούν σε μια “γενίκευση”, ολοκλήρωση (προσωρινή και ελλιπή) των τάσεων της πάλης και της σημασίας τους. Έτσι φτάνουμε στο ε π α ν α σ τ α τ ι κ ό π ρ ό τ α γ μ α. Από εκεί ξαναγυρνάμε πίσω: αυτό το πρόταγμα δεν το γεννήσαμε εμείς ‘ δημιουργήθηκε και ανήκει το ίδιο στην κοινωνικο-ιστορική πραγματικότητα. Αλλά αυτό θα έμενε χωρίς σημασία για μας εάν δεν το ε π ω μ ι ζ ό μ α σ τ α ν.

Στον ίδιο χρόνο, η διευκρίνηση που κάνουμε είναι συνάρτηση της πολιτικής μας στάσης. Δεν μπορώ να διευκρινήσω παρά σε σχέση με μια πολιτική εκλογή, θέση και θέληση: σε σχέση μ’ ένα πρόταγμα. Αυτό το τελευταίο δεν θα ήταν τίποτα αν ήταν απλώς αυθαίρετη ατομική ιδέα ‘ είναι ιστορικο-κοινωνικό στο μέτρο που ριζώνεται και πηγάζει απ’ αυτην την πραγματικότητα, είναι δημιουργία η οποία παίρνει για μένα τη σημασία της, δυνάμει της διευκρίνησης που κάνω. Αυτός ο κ ύ κ λ ο ς της π ρ ά ξ η ς είναι αναπόφευκτος ‘ και καταργεί τη γραμμική σχέση: μια αληθινή θεωρία δίνει μια θεωρητική αλήθεια απ’ όπου συνάγονται “ορθά” πραχτικά συμπεράσματα. Τίθεται, κατά κάποιον τρόπο, το πρόβλημα του “συντονισμού” όλων των ιδιαίτερων τάσεων και διεκδικήσεων των αγωνιζόμενων τμημάτων της κοινωνίας.

Οι αγώνες όμως που παρατηρούμε, για τον Καστοριάδη, δεν τείνουν απλώς να καταπολεμήσουν την εκμετάλλευση κλπ...ούτε αποβλέπουν μόνο προς την “αυτοδιαχείρηση” με μια στενή έννοια. Τείνουν προς την αυτοδιεύθυνση όλων των τομέων της κοινωνικής ζωής απ’ όλα τα άτομα που συμμετέχουν στις αντίστοιχες δραστηριότητες. Αυτή η αυτοδιεύθυνση οδηγεί στην καινούρια ιδέα της ρητής α υ τ ο θ έ σ μ ι σ η ς της κοινωνίας, δηλαδή της συνεχούς θέσμισης της κοινωνικής ζωής ως συνειδητής δραστηριότητας των κοινωνικών ατόμων. Μια “τ ε λ ε ο λ ο γ ί α” της ιστορίας δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στην ιδέα ότι υπάρχει ήδη (συνεπώς αιώνια) ένα καθορισμένο τ έ λ ο ς της ιστορίας, και μια απόλυτη θεωρία που το συλλαμβάνει. Μιλώντας για α υ τ ο ν ο μ ί α, για τάση προς την αυτονομία ως κίνητρο και κατεύθυνση της πάλης των ανθρώπων, μιλάμε βέβαια για α υ τ ο ν ο μ ί α κ ο ι ν ω ν ι κ ώ ν α τ ό μ ω ν ‘ αυτό σημαίνει πως το αυτόνομο κοινωνικό άτομο αναγνωρίζει την ύπαρξη άπειρων άλλων ανθρώπων, τους αναγνωρίζει σαν άτομα ισοδίκαια και ισοδύναμα με αυτό.

Η απελευθέρωση των εργαζομένων θα είναι πραγματικό έργο τους όταν οι ιδέες και οι αντιλήψεις που θα οδηγήσουν σ’ αυτήν την απελευθέρωση θα είναι οι ίδιες έργο των εργαζομένων.

..Η θεωρία έχει ένα ρόλο να παίξει, δείχνοντας για παράδειγμα, ότι οι βιολογικές θεωρίες των ναζί είναι ψευδο-επιστημονικά κατασκευάσματα κλπ... ‘ εμείς σαν κοινωνικά μέλη παίρνουμε μια ορισμένη θέση : με τους μεν, εναντίον των δε»...

This page can be viewed in
English Italiano Deutsch
© 2005-2024 Anarkismo.net. Unless otherwise stated by the author, all content is free for non-commercial reuse, reprint, and rebroadcast, on the net and elsewhere. Opinions are those of the contributors and are not necessarily endorsed by Anarkismo.net. [ Disclaimer | Privacy ]