user preferences

New Events

Centraal-Afrika

no event posted in the last week

Waarom het Dilemma van de Kongo

category centraal-afrika | imperialisme / oorlog | opinion/analysis author Monday September 10, 2007 19:27author by Steffi Report this post to the editors

Een voorbeeld is van waarom we opnieuw moeten nadenken over ons politieke systeem

Dit artikel geeft aan hoe invloed van buitenaf een hoofdrol heeft gespeeld in de geschiedenis van de Kongo en hoe het nog steeds het leven in de Kongo bepaalt. Het onderzoekt daardoor hoe de natie-staat een middel is om mensen te verdelen langs kunstmatige lijnen, in het bijzonder in Afrika.


Waarom het Dilemma van de Kongo

Waarom de Kongo weer een voorbeeld is van waarom we opnieuw moeten nadenken over ons politieke systeem

door Steffi

De Kongo, een enorm land gelegen in het hart van Afrika, is weer een perfect voorbeeld van waarom we het politieke systeem dat we nu hebben moeten veranderen. De Kongo heeft, sinds het begin van interventie van buitenaf, geleden onder verschillende vormen van geweld en zal hier onder blijven lijden zo lang er geen nieuw wereldwijd systeem is. Miljoenen mensen zijn vermoord en het moorden, armoede en uitbuiting gaan nog steeds door. Geen enkele regering zal ooit de situatie van het Kongolese volk veranderen.

Dit artikel geeft aan hoe invloed van buitenaf een hoofdrol heeft gespeeld in de geschiedenis van de Kongo en hoe het nog steeds het leven in de Kongo bepaalt. Het onderzoekt daardoor hoe de natie-staat een middel is om mensen te verdelen langs kunstmatige lijnen, in het bijzonder in Afrika. Een andere reden voor conflicten in Afrika en in het bijzonder in de Kongo is het groeperen van mensen in zogenaamde “stammen” of “etnische groepen”, wat is gedaan door het koloniale bestuur en de kerk. Het doel hiervan was kunstmatige grenzen tussen mensen te stellen om hen te verdelen en het politieke belang er van negeert, zelfs nu, wat de werkelijke problemen in de Kongo zijn, namelijk de staat en het kapitalisme. Beide buiten de Kongo uit vanwege financiële en politieke macht en hebzucht.

We hebben allemaal minstens eens in ons leven gehoord over de “Eerste Afrikaanse Wereldoorlog” of het “Hart van de Duisternis”, een Westers cliché dat werd gebruikt om het kolonialisme en de post-koloniale interventie te rechtvaardigen. We lijken allemaal te weten dat het conflict in de Kongo gaat over, aan de ene kant, zogenaamde “stammenstrijd” en de exploitatie van minerale grondstoffen door Westerse bedrijven aan de andere kant. Maar een nauwkeuriger blik toont aan dat de situatie veel complexer is en zelfs als men niet een anarchist is moet men er mee instemmen dat de oorsprongen van alle problemen in de Kongo eigenlijk het kapitalisme en het natie-staat systeem van willekeurige grenzen zijn.

Invloed van buitenaf

De Democratische Republiek van Kongo (DRC) is niet alleen het derde grootste land in Afrika, het is ook een van de meest strategisch gelegen landen en een van de rijkste in minerale grondstoffen. Het is onderworpen aan invloed van buitenaf sinds het begin van de Arabische slavenhandel en toen Westers kolonialisme. België beheerste het land voor de eigen rijkdom en werd, door decennia van plunderen van de Kongo, een van de rijkste staten in de wereld. Aan de andere kant is de Kongo een van de armste landen in de wereld. Invloed van buitenaf in de vorm van koloniaal bestuur met de hulp van de Kerk vernietigde oude structuren en oude politieke betrekkingen en creëerde soms nieuwe groepen in de vorm van “stammen”. Koloniale grenzen verdeelden volkeren tussen verschillende koloniale staten; nationaliteiten die niets gemeenschappelijk hadden werden bij elkaar gegooid. De economie was regionaal onevenwichtig, wat leidde tot regionale conflicten. Het behoud van koloniale grenzen in het post-koloniale tijdperk, geaccepteerd door alle Afrikaanse staten door de OAU, is nog steeds een hoofdfactor in conflicten, of ze nu nationaal of etnisch zijn.

Culturele diversiteit

De Kongo is geografisch divers en dat geldt ook voor de bevolking. Er zijn ongeveer 250 etnopolitieke groepen met hun eigen cultuur en de meesten hebben zelfs hun eigen taal. De Kongo is een enorm land wiens regio’s sterk van elkaar verschillen en het tropische regenwoud in het centrum heeft altijd verkeer van de ene kant naar de andere kant moeilijk gemaakt. Vanwege deze factoren kan men zien dat er geen werkelijke eenheid is onder de burgers van de Kongo. Ik spreek niet over “stammen” omdat er geen “stammen” zijn in de Kongo of waar dan ook in de wereld.

Alle groepen zijn voor politieke doeleinden gecreëerd zelfs als er enige “etnische” oorsprong is. Soms zijn ze zelfs gecreëerd door het koloniale bestuur en de Kerk, die probeerden volkeren te groeperen om gemakkelijker over ze te heersen en ook om ze onder elkaar te verdelen zodat er geen verenigde anti-koloniale beweging kon zijn. Later gebruikte Mobutu ook deze vorm van verdeel en heers tactiek. In de Kongo is dit gedaan door de ene groep te bevoordelen boven de andere groep – net als in Rwanda de Tutsi boven de Hutu – de Luba boven de Lulua, de Hema boven de Lendu en veel meer voorbeelden. Soms creëerden de Belgen zelfs stamhoofden in genootschappen zonder stamhoofden. Dit is waarom ik er de voorkeur aan geef de term etnopolitieke groepen te gebruiken in plaats van “stam” of “etnische groep”. Meestal worden deze “stammen” gezien als natuurlijke overerving groepen die vast zitten in hun web van tradities en eeuwenoude rivaliteiten. Het meest serieuze probleem met de term “stam” is het onderscheid tussen Afrika en Europa als wordt bedoeld dat “stammen” in Europa alleen tot de Middeleeuwen bestonden terwijl ze nu in Afrika nog steeds bestaan. En terwijl etnische conflicten in Europa nationaal worden genoemd wordt in Afrika verwezen naar “stammenstrijd”.

Niettemin, etnische verschillen blijven in Afrika een grote factor spelen. Dit is te wijten aan het feit dat ze gebaseerd zijn op natuurlijke overervingen groepen die altijd zulke loyaliteiten hadden, of dat – hoewel ze zijn gecreëerd door factoren van buitenaf – mensen zelf gingen geloven in zulke verschillen en nu in overeenstemming hiermee handelen.

Dit betekent niet dat zulke groepen slechts klassen zijn en etnische conflicten slechts verborgen klasse conflicten zijn. Alleen in sommige gevallen, zoals bijvoorbeeld in het geval van de Hutu en Tutsi in Rwanda, is dit waar. Maar men kan niet ontkennen dat er ook verschillende klassen binnen etnopolitieke groepen zijn. In een groot deel van Afrika hebben tegengestelde sociale klassen zoals in Europa zich zelfs nooit ontwikkeld. Meestal vinden conflicten plaats langs regionale lijnen. Daarom moeten we in Afrika een pluraliteit van culturen accepteren en de strijd moet culturele diversiteit en niet alleen klassen aangeven. Ook is de strijd voor meer rechten voor vrouwen cruciaal en deel van de anarchistische strijd en zou daarom niet een ondergeschikte positie moeten krijgen.

Oorzaken van de oorlog

Er zijn veel oorzaken van de oorlog in de Kongo. De meest recente oorzaak is de ineenstorting van het Mobutu regime geweest, vanwege de ineenstorting van de Koude Oorlog waarin de Kongo voor de Verenigde Staten een strategische partner is geweest, maar daarna onbelangrijk werd. Inmenging van buitenaf door buurlanden, Rwanda en Oeganda, was een hoofdfactor in de uiteindelijke uitbraak van de oorlog. Een andere recente bron voor de voortzetting (niet de oorsprong van het conflict zelf) is de plundering van de grondstoffen van de Kongo door buitenlandse staten en Westerse bedrijven geweest.

Echter, de hoofdfactoren voor de oorlog in de Kongo zijn het kapitalisme en het staten-systeem. Beide hebben geplunderd en maakten een periferie van de Kongo om prijzen voor grondstoffen voor het Westen laag te houden. De staat is altijd alleen gebruikt om private rijkdom te vergaren. Vanwege het kolonialisme en de verschrikkelijke omstandigheden waarin mensen uit de Kongo rubber moesten verzamelen voor de Belgische staat stierven 10 miljoen mensen en anderen raakten gehandicapt. De bevolking van de Kongo werd binnen slechts enkele decennia gereduceerd tot de helft.

Toen Mobutu’s regime ineenstortte begon de burgeroorlog en bijna 4 miljoen mensen stierven, om maar te zwijgen van de duizenden die nog steeds iedere week sterven als gevolg van de oorlog omdat ze niet genoeg voedsel en medicijnen hebben. De mensen die het meest lijden onder de oorlog en diens gevolgen zijn natuurlijk vrouwen en kinderen.

Er zijn nog steeds kindsoldaten in de Kongo en buurlanden en vrouwen worden nog steeds verkracht en verwond door verschillende lokale milities. Het regime van Laurent Kabila werd door velen gezien als een veelbelovende nieuwe hoop voor de toekomst, maar volgde spoedig in de voetsporen van Mobutu, en een nieuwe oorlog brak uit om van Kabila af te komen.

Bovenal is deze oorlog geweest over macht en winst. De oorsprong was in Oost Kongo, waar conflicten zijn over land. Bepaalde groepen (vooral Tutsi die gedurende decennia in de Kongo hebben gewoond) hebben geen toegang tot land en begonnen daarom een rebellie om tegen Mobutu te vechten. Aangezien de situatie niet veranderde met Kabila begonnen ze met een tweede rebellie. Beide rebellieën zijn gesteund door Rwanda en Oeganda. De regimes in Kinshasa zijn gesteund door verschillende andere Afrikaanse en internationale landen.

De Nationale Kwestie

Nationalisme is ook een hoofdfactor geweest voor de problemen van de Kongo. Er zijn verschillende pogingen gedaan om een natie te maken van de Kongo, een land dat daarvoor te divers is. Patrice Lumumba wordt altijd gezien als een pan-Afrikaanse held die probeerde de Kongo te verenigen, maar in feite moet ook hij verantwoordelijk worden gehouden voor verschillende bloedbaden en conflicten. Mobutu probeerde hetzelfde te doen en dit leidde tot wat stabiliteit, maar later begon hij ook etnische diversiteiten te gebruiken om de oppositie te verdelen.

Het idee van een natie is een illusie en ongeacht de oorsprongen van de etnische spanningen is er voortgaande druk voor afscheiding. Veel mensen zijn ongelukkig met de grenzen in de Kongo en dit heeft de huidige oorlog gevoed, aangezien velen willen dat het land wordt opgesplitst in verschillende staten. Dit zou kunnen leiden tot vrede op de korte termijn, maar meer zeker tot andere conflicten. De enige manier om de problemen van de Kongo op te lossen is daarom het opnieuw nadenken over het hele systeem van de natie-staat en om het volledig te veranderen.

Zelfbeschikking

Zelfbeschikking en autonomie zijn de enige oplossingen voor de problemen van de Kongo. Het is gewoon onzinnig om zo’n land als een enkele eenheid bijeen te houden, in het bijzonder als mensen niet geloven dat ze samen horen te zijn. Met zelfbeschikking en autonomie bedoel ik werkelijk zelfbestuur en niet de creatie van nieuwe staten. Staten zijn een van de problemen waar we van af moeten zien te komen.

De Kongo houden zoals het nu is zal leiden tot meer geweld omdat het een kunstmatige constructie is die niet van binnenuit is ontstaan, maar de regio van buitenaf is opgedrongen. Alleen een nieuw wereldwijd systeem zal leiden tot de noodzakelijke verandering.

Anarchisme – Een uitweg

In het bijzonder in Afrika is het duidelijk geworden dat de staat en het kapitalisme dat overeind wordt gehouden door de staat de grootste kwaden zijn. De meeste mensen leven en werken zonder ooit iets positiefs van de staat te krijgen. Ze zien alleen diens negatieve aspecten: het betalen van belasting als er geen geld voor is; het lijden onder oorlogen die worden geleid door politici om meer macht en rijkdom te krijgen. We hebben in veel gevallen gezien dat Westerse democratie niet de oplossing voor Afrika is. Ook is wat sommigen “Afrikaanse democratie” noemen alleen maar een leuk woord om een een-partij staat te verhullen, zoals Oeganda, wat niets anders is dan een andere vorm van autoritaire heerschappij. De meeste mensen leven al buiten - en in oppositie tegen de staat. Het anarchisme zou daarom niet nieuw zijn voor Afrika en er waren al veel traditionele maatschappijen die leefden op een manier die lijkt op een anarchistisch systeem; sommigen daarvan bestaan nog steeds. Wat we nu moeten doen is mensen in heel Afrika en de wereld te organiseren, te vechten voor een beter wereldwijd systeem.

Afrika is altijd overheerst door invloed van buitenaf. Alleen een nieuw wereldwijd systeem kan dit dilemma veranderen en alleen het anarchisme staat een werkelijk internationaal systeem toe dat voor altijd kan afrekenen met de onrechtvaardige uitbuiting van velen door slechts enkelen. Alleen het anarchisme staat werkelijke zelfbeschikking toe. Geen enkele staat is geschikt, of het nu culturele kenmerken heeft (zoals sommige etnopolitieke groepen eisen) of niet, omdat als culturele en nationale grenzen hetzelfde zijn de staat gevaar loopt nationaal onderdrukkend te worden door mensen met andere culturele achtergronden buiten te sluiten. In gelijke zin loopt een multiculturele staat altijd het risico dat een groep probeert anderen te assimileren.

Om het op te sommen bestaan staten – zelfs democratieën – alleen omdat ze sommige mensen helpen machtiger te worden en rijkdom te vergaren door middel van macht. Dit wordt in het bijzonder duidelijk als je kijkt naar de Kongo. We hebben staten niet nodig; er zijn veel voorbeelden dat mensen zichzelf kunnen organiseren, zelfs op een wereldwijde basis. Een andere wereld is mogelijk; we moeten beginnen er in te geloven en er voor vechten.


Translation by a-infos-nl

This page can be viewed in
English Italiano Deutsch
© 2005-2024 Anarkismo.net. Unless otherwise stated by the author, all content is free for non-commercial reuse, reprint, and rebroadcast, on the net and elsewhere. Opinions are those of the contributors and are not necessarily endorsed by Anarkismo.net. [ Disclaimer | Privacy ]