Özgürlükçü Komünistlerin Örgütsel Platformu’na Tarihsel Sunuş

uluslararası | anarşizmin tarihi | opinion/analysis Sunday May 25, 2008 03:56 by Nick Heath, 1989 - WSM [İşçilerin Dayanışma Hareketi - İrlanda]

[Liberter Çeviri Kolektifi #3 liberterceviri-et-gmail-nokta-com]]

Nester Mahno ve Piotr Arşinov, Paris’te sürgünde bulunan diğer Rus ve Ukraynalı anarşistlerle birlikte, 1925 yılında Dielo Truda adlı mükemmel bir aylık dergi yayınlamaya başladılar. Bu, son derece nitelikli bir teorik anarşist komünist yayındı. Böyle bir dergi çıkarmayı yıllar önce, daha Moskova’daki Butirki hapishanesinde bulundukları günlerde tasarlamışlardı. Bu tasarı şimdi yaşama geçiriliyordu. Mahno, üç yıllık yayın dönemi boyunca, derginin hemen her sayısına bir makale yazdı. Rusya’dan kısa bir süre önce kaçan ve yazdığı Kronstadt Komünü adlı kitapçıkla Bolşevizm’in maskesini düşüren Ida Mett, gruba 1926 yılında katıldı. Aynı yıl Örgütsel Platform adlı metin yayınlandı.

Platform’un yayınlanışı, uluslararası anarşist hareket içinde yer alan pek çok anarşist tarafından öfkeyle ve saldırgan bir tutumla karşılandı. İlk saldırı, kendisi de o sıralar Fransa’da bulunan ve Sebastian Faure ile birlikte anarşist komünizm, anarko-sendikalizm ve bireyci anarşizmin karmakarışıklığını haklı göstermeye çalışan “Synthesis” adlı dergiyi kuran Rus anarşisti Voline’den geldi. Voline, Molly Steirner, Fleshin ve diğerleriyle birlikte Platform’a karşı kaleme aldığı yazıda şunu söylüyordu: “Anarşizmin yalnızca sınıfların bir teorisi olduğunu ileri sürmek, onu tek bir bakış açısına indirgemek demektir.”

Girişiminden vazgeçmeyen Dielo Truda grubu, 5 Şubat 1927’de, anarşistlere yönelik olarak bir ‘uluslararası konferans’ çağrısında bulundu; buna göre, aynı ayın 12’sinde bir hazırlık toplantısı yapılacaktı. Bu toplantıya, Dielo Truda grubu üyeleri dışında, Fransız Anarşist Gençliği Odeon’un delegesi, herhangi bir grubu temsilen değil kendi adına toplantıya gelen Bulgar Pavel, Polonyalı anarşist grubun delegesi Ranko, aralarında Orobon Fernandez, Carbo ve Gibanel’in de bulunduğu bir grup İspanyol militan, İtalyan Ugo Fedeli, Çinli Chen, Fransız Dauphlin-Meunier katıldı – bu sonuncular toplantıya herhangi bir grubu temsilen değil, kişisel olarak katılıyorlardı. Bu ilk toplantı, Paris’teki cafe’lerden birinin arkasındaki küçük bir salonda gerçekleşti.

Toplantıda, Mahno, Chen ve Ranko’dan oluşan geçici bir komisyon oluşturuldu. Hazırlanan bir bildirge, 22 Şubatta tüm anarşist gruplara gönderildi. Bildirgenin çağrıda bulunduğu uluslararası konferansı, 20 Nisan 1927’de, Paris yakınlarındaki Hay-les-Roses’de, Les Roses sinemasında toplandı.

Konferansa, ilk toplantıya katılmış olanların yanı sıra, Platform’u destekleyen İtalyan delege Bifolchi, “Pensiero e Volonta” adlı dergiyi temsilen İtalya’dan gelen ve Luigi Fabbri, Camillo Berneri ve Ugo Fedeli’den oluşan bir İtalyan delegasyon da katıldı. Bu kez Fransızları temsil eden iki delegasyon vardı: Platform’u destekleyen Odeon ile Severin Ferandel delegasyonu.

Aşağıdaki ilkelerin benimsenmesini öneren bir taslak metin hazırlandı:
1. Sınıf mücadelesinin anarşist düşüncenin en önemli görünümü olarak kabul edilmesi;
2. Anarşist Komünizmin hareketin temeli olarak kabul edilmesi;
3. Sendikalizmin temel mücadele yöntemi olarak kabul edilmesi;
4. İdeolojik-taktik birlik ve kolektif sorumluluk ilkesi temelinde bir Anarşistler Genel Birliği’ne gereksinim duyulduğunun kabul edilmesi;
5. Toplumsal devrimi gerçekleştirmek için yapıcı bir programa gereksinim olduğu tezinin kabul edilmesi.

Uzun tartışmaların ardından, ilk metin üzerinde kimi değişikliklerin yapılması kararlaştırıldı. Ne var ki, bunu gerçekleştirme fırsatı bulamadılar: Polis toplantıyı bastı ve tüm katılımcılar tutuklandı. Mahno sınırdışı edilme tehlikesiyle yüz yüze kaldı; ancak Fransız anarşistlerinin öncülüğündeki bir kampanya sayesinde bu girişim durduruldu. Fakat “Uluslararası Devrimci Anarşist Komünistler Federasyonu”nun kurulması önerisi herhangi bir sonuca vardırılamadan suya düştü. Konferansa katılanlardan bazıları, daha önceki metne yeni eklemeler yapılmasını reddettiler.

Platform’a yönelik diğer saldırılar Fabbri, Berneri, anarşist tarihçi Max Nettlaau ve tanınmış İtalyan anarşisti Malatesta’dan geldi. Dielo Truda grubu, bu eleştirilere “Anarşizmi Karışıklığa İtenlere Yanıt” başlıklı bir yazıyla karşılık verdi; bunun ardından Arşinov 1929’da Platform’da söz konusu eleştirilere ilişkin bir yazı yazdı. Platform’a yönelik saldırgan eleştirilere çok içerlemiş olan Arşinov, 1933’de SSCB’ye geri döndü. ‘Anarşizmi Rusya’da yeniden inşa etmeye girişmek’ suçuyla ölüm cezasına çarptırıldı ve Stalin’in giriştiği tasfiye hareketi sırasında 1937’de idam edildi.

Platform, kendisini uluslararası düzeyde örgütleme konusunda başarısız kaldı; fakat çeşitli anarşist hareketler üzerinde etkili oldu. Fransa’da, anarşistlerin durumu bir dizi ayrılıklar ve birleşmeler tarafından belirleniyordu; ‘platformistler’ kimi zaman ana anarşist örgütü kontrol ediyor, kimi zaman ise örgütten ayrılarak kendi gruplarını kurmaya zorlanıyorlardı. İtalya’da, Platform yandaşı anarşistler Unione Anarco Comunista Italiana [İtalyan Anarşist Komünist Birliği] adında kısa bir süre sonra çökecek küçük bir örgüt kurdular. Bulgaristan’da, örgütlenme konusu üzerine yürütülen tartışmalar, ‘anarşist komünizmin ilke ve taktiklerini esas alan, kalıcı ve yapılandırılmış özgül bir anarşist örgütü hedefleyen somut bir Platform’‘ üzerinde yükselecek Bulgaristan Anarşist Komünist Federasyonu’nun kurulmasına yol açtı. Ne var ki, keskin ‘platformistler’ yeni kurulan bu örgütü tanımayı reddettiler ve bir süre sonra sona erecek kendi yayın organları olan “Prouboujdane” adlı haftalık gazetede söz konusu federasyonu sert biçimde eleştirdiler.

Benzer şekilde, Polonya’da, Polonya Anarşist Federasyonu (PAF), kapitalizmin ve devletin sınıf mücadelesi ve toplumsal devrim yoluyla yıkılması, işçi ve köylü konseyleri temelinde yeni bir toplumun inşası ilkesi ile teorik birliğe dayanan özgül bir örgütün kurulması ilkelerini kabul etti; ancak Federasyon otoriter eğilimlere sahip olduğunu ileri sürdüğü Platform’u benimsemeyi reddetti. İspanya’da Juan Gomez Casas’ın “Anarşist Örgüt: FAI’nin Tarihi” adlı kitabında söylediği gibi, “İspanyol anarşizmi, 1. Enternasyonal’in İspanya’ya girmesinden sonra sahip olduğu gücü nasıl muhafaza edeceği ve nasıl arttıracağı sorusuyla meşguldü”. O tarihlerde İspanyol anarşistlerinin yalıtılmışlıktan kurtulmak ya da Bolşeviklerle rekabet etmek gibi sorunları yoktu. Bolşevikler İspanya’da hala küçük bir grup durumundaydılar. Platform İspanyol anarşist hareketini hemen hiç etkilemedi. 1927 yılında anarşist örgüt Federacion Anarquista Iberica [İberya Anarşist Federasyonu] kurulduğu zaman, Platform, örgütün gündeminde yer alıyor olmasına karşın, metin henüz İspanyolcaya çevrilmemiş olduğu için tartışılamadı. O günlerde Fransa’da İspanyolca Konuşan Anarşistler Grubu Genel Sekreteri olan J. Manuel Molinas, daha sonraları Casas’a yazmış olduğu mektupta şunları söylüyordu: “Arşinov ve diğer Rus anarşistlerinin Platform’u, İspanya’daki hareket ya da ülke dışındaki İspanyollar üzerinde çok küçük bir etki yarattı. . . Platform, Rus Devrimi’nin ışığı altında uluslararası anarşist hareketi yenilemeye, ona daha güçlü bir nitelik ve yetenek kazandırmaya yönelik bir girişimdi. Bugün, yaşadığımız kendi deneyimlerimizin ardından, onların bu çabasının yeterince değerlendirilmemiş olduğunu düşünüyorum.”

İkinci Dünya Savaşı anarşist örgütlerin gelişimini sekteye uğrattı; fakat Fransa’da Federation Comuniste Libertaire [Anarşist Komünist Federasyon] ve 1950’lerin başında İtalya’da Gruppi Anarchici di Azione Proletaria [Anarşist Proleter Eylem Grupları] adlı anarşist grubun kurulmasıyla birlikte, Platform üzerine yapılan tartışmalar yeniden canlandı. Bu iki örgüt de Platform’u kendilerine yönelik bir referans olarak kullanıyordu (ayrıca sürgündeki İspanyolların kurduğu Federacion Communista Libertaria [Anarşist Komünist Federasyon] adlı küçük bir örgüt de vardı). Bunları, 60’lı yılların sonları ile 70’lerin başlarında kurulan bir dizi örgüt takip etti – İngiltere’deki Organisation of Revolutionary Anarchists [Devrimci Anarşistler Örgütü] ile Fransa’daki Organisation Revolutionnaire Anarchiste [Devrimci Anarşist Örgüt] bunlardan bazıları.

Platform hala sınıf mücadelesini esas alan, daha etkili olmanın ve içinde bulunulan siyasal yalıtılmışlığın, durgunluk ve karışıklığın üstesinden gelmenin yolunu arayan anarşistler için değerli bir tarihsel başvuru kaynağı niteliği taşıyor.

Özgürlükçü Komünistlerin Örgütsel Platformu ana sayfası: