In response to a paper by the anarchist Ron Tabor in which he re-thinks revolutionary politics.

Introduction

The following thoughts on anarchism and revolution are in response to a statement by Ron Tabor, “Thoughts on the Current Conjuncture” (posted 2/7/2023). I was associated with him and his co-thinkers for many years, as he played a leading role in several far-left organizations. We met in the International Socialists (forerunner of the I.S.O. and of Solidarity) and were then in the split-off, the Revolutionary Socialist League (RSL), followed by the Love and Rage Anarchist Federation, and finally by The Utopian; A Journal of Anarchism and Libertarian Socialism (now a virtual journal; many of those still around it regard themselves as the “Utopian Tendency”).

In the beginning, Ron saw himself as a revolutionary Marxist. Unlike most revolutionary Marxists of the sixties, he and his tendency interpreted Marx, Lenin, and Trotsky in the most libertarian, radically democratic, and humanistic possible fashion. We focused on Marx’s writings on the Paris Commune, Lenin’s State and Revolution, and Trotsky’s Transitional Program. By the end of the period, as mass movements died down, Ron and others of the RSL turned toward revolutionary anarchism. (Unusually, I had been an anarchist-pacifist before I became an unorthodox Trotskyist.)

Many radicals became demoralized by the political quiescence which followed the sixties and seventies. In his paper, Ron writes, “Today, the notion of transcending our current society -- overthrowing it and replacing it with a more democratic and more just one -- appears to have completely dropped out of political discourse. Even socialists and communists no longer talk about, let alone publicly advocate, revolution.”

A great many former leftists turned in a right-ward direction, many became liberals and others became neoconservatives. Former New Leftists came to admire the history of the Communist Party in the thirties and forties, when it was mostly reformist in practice. Others turned from the left altogether out of disgust with its totalitarian history and the collapse of the Soviet Union.

Ron also turned toward the right, in his own eccentric way. Considering himself as a revolutionary and an anarchist, he came to reject “socialism” and “the left,” claiming to be opposed to both the left and the right. (How this new general orientation changed his opinions on specific topics will not be covered here.) He disagreed with the classical anarchists, such as Bakunin, Kropotkin, and Malatesta. They had regarded themselves as “libertarian socialists”—or “anarchist-communists”—as opposed to the “state socialists” or “authoritarian socialists.” They saw themselves as the “left of the left.”

Ron came to reject all aspects of Marxism, even the most libertarian or humanistic aspects. (See Tabor 2013; also my review of that work, Price 2013.) While correctly rejecting Marxism’s statist politics, many anarchists had valued parts of Marxism, such as its political economy—Bakunin has been called “the first of the anarcho-Marxists”. (My own anarchism is still influenced by what I have learned from libertarian—“ultra-left”—Marxism and unorthodox-dissident Trotskyism. See Price 2022.)

In fact a great many anarchists came to somewhat similar conclusions as Ron. For example, this is easily seen in the Comments sections of anarchistnews.org. They reject “socialism”; they denounce the “left;” they reject learning anything from Marxism (no matter how unorthodox). They generally are individualist-anarchists, Stirnerites, “post-leftists” and “post-anarchists,” nihilists, anti-civilizationists, and neo-primitivists. They are explicitly anti-working class and against the idea of revolution. Ron does not identify with these trends, but he has much in common with them.

Ron’s “Thoughts on the Current Conjecture” covers a wide range of topics, such as free will and the existence of God. I agree with some of what it says, including rejecting a rigid determinism, opposition to the Democratic Party as well as the Republicans, and especially Ron’s support for the Ukrainian people’s war against Russian state aggression. Rather than go through all these subjects, I will only focus on Ron’s important discussion about revolution. In my opinion, it is a final abandonment of working class revolutionary politics.

What Causes a Revolution?

“Prudence, indeed, will dictate that Governments long established should not be changed for light and transient causes; and accordingly all experience hath shewn that mankind are more disposed to suffer, while evils are sufferable than to right themselves by abolishing the forms to which they are accustomed. But when a long train of abuses and usurpations, pursuing invariably the same Object evinces a design to reduce them under absolute Despotism, it is their right, it is their duty, to throw off such Government….” (Thomas Jefferson, The U.S. Declaration of Independence)

As Jefferson implied, revolutions are rare, but revolutions have happened. Sometimes they lost but sometimes they won—such as the U.S. Revolution. Some have expanded human freedom for a time, even if none has (yet) led to a fully “cooperative, egalitarian, and democratic – that is, a truly free, just, and self-managed - society on a global scale; no rich, no poor, no state, just people trying to live together democratically, fairly, and cooperatively,” in Ron’s words.

What makes a people or a class willing to stop suffering from “the forms to which they are accustomed,” in Jefferson’s phrase? The central factor is a change in their experience. Objective changes in society (caused ultimately by developments in the productive forces) shake up people, so that what they expect of the world and what they normally believe no longer seems tenable. They become open to new thoughts and experiences, new activities and directions—which interact with the objective changes. Minorities become “radicalized,” looking for new ways of thinking—on the left or the right or some mishmosh of the two. In turn they influence ever broader sections of society.

Ron Tabor has his own interpretation—or re-interpretation—of “revolution.” Objective changes and new experiences have little to do with it. Yet he starts with a classical description. The good society “can be created only through a revolution, the destruction of the current socio-economic system and the creation of a new, totally different, one…..such a transformation cannot be achieved by working through the existing political structures, a strategy that leaves our current social and economic arrangements intact.” So far, so good, from the standpoint of revolutionary anti-authoritarian socialism.

But he rejects the goal of a different kind of society, one that is democratically cooperative, without the market or law of value. “The revolutionary conception I advocate does not mandate specific economic, social, or political institutions….A community of small business people and other individual property-owners…might be either competitive or cooperative… It all depends on the attitude, the feelings, of the people involved.”

Similarly, Ron wants “to include small and medium-sized property owners - entrepreneurs, factory owners, shopkeepers, restaurant owners, farmers, artisans, and artists - in our vision.” He is asserting that class-struggle anarchists or Marxists have (mistakenly) excluded non-working class sectors from their revolutionary strategy. While true of some wooden workerists, it is not true in general. They have generally tried to reach out to non-proletarian people (especially—but not only—peasants/small farmers, white-collar workers, and oppressed people such as African-Americans, immigrants, women, LGBTQ people, and oppressed nations). But they have seen modern wage workers as central agents of a possible revolution—due to the workers’ strategic role in capitalist production and the political economy.

This is what is central to Ron’s current view of “revolution”. While aware that objective factors (poverty, inequality, exploitation, unemployment, insecurity, racism and discrimination, ecological catastrophes, wars, etc.) have effects, he puts the most important influence on moral and conscious factors—“a spiritual revolution on a global scale.” He states, “Universal concern, universal care, sadly, is rare. But it is what we need….. This would require the evolution of the human species to a higher moral and ethical level than it has attained so far. “

There is nothing new in these views. The basic moral standards raised by the great spiritual teachers of humanity, down through the ages, have been for cooperation, mercy, love, forgiveness, concern for others: Do as you would be done by (the Golden Rule). “What does the Lord require of thee but to do justice and love mercy.” Why haven’t these values—which dominate the ideologies of all societies—led to the social transformation we desire? Apparently moral values are not enough.

Ron asserts, “…The revolution I envision cannot be a violent one, certainly not like the majority of the revolutions that have occurred throughout history….” Yet the issue is not “violence” but force (coercion). Society is polarized—divided by two essential classes. One of which—the minority—exploits the other, squeezing extra labor out of the majority. This is what a revolution (turnover) challenges, where the bottom part of society overturns the upper, taking away its wealth and power and reorganizing the system. Inevitably, the elite does not want its wealth and power to be taken away! No matter how peaceful and democratic the revolution, the rich will regard it as unfair domination. They will resist it as best as they can. They will organize their hangers-on and put up a fight. They must be coerced to give up their rule and riches.

Must a revolution be violent and bloody? Or rather, how much violence and bloodshed must be part of any particular revolution? It depends. Ron refers to several upheavals in Eastern Europe which were mostly nonviolent. Even the Russian Revolution was minimally violent at the beginning (until foreign forces invaded and subsidized counterrevolutionary armies).

An anarchist-socialist U.S. revolution might be fairly nonviolent (I won’t say “peaceful”) if the ruling class is demoralized (perhaps similar revolutions have already succeeded in other countries), and if the working class is united and resolute. On the other hand, if the reactionary forces in the U.S. have won a broad base, if the workers and oppressed are divided, and if the ruling class is ready to live up to its bloody history, then the revolution might be desperate and violent. Right now we are too far from such an event (if a revolution ever does happen) that it is impossible to predict. But an abstract desire for a revolution to be as nonviolent as possible is not much help.

In brief, Ron now has redefined “revolution” to mean a nonviolent classless spiritual awakening. He no longer sees it as provoked by objective material crises in industrial capitalist society. What he would like to see is a spontaneous moral mass movement, generated by the positive aspects of human nature with no particular basis in the contradictions of industrial capitalism.

Having abandoned revolution (in any meaningful sense) and the central role of the working class, as well as socialism and the left, Ron’s perspective is a despairing one. He would like freedom-loving consciousness to continue and even grow, but has little confidence that it will. “There is no guarantee that revolutionary libertarian conceptions will live on past ourselves.” I agree that there is “no guarantee.” Among the people there is a great deal of authoritarianism, competitiveness, racism, nativism, misogyny, ignorance, and general hatred and self-hatred. What can give hope of a potential revival of “revolutionary libertarian conceptions”? What might lead to a “spiritual” awakening? It is the actual experience of struggle, the effort to defend ourselves, our class, our oppressed group, and humanity itself—appearing as the values and ideas of a revolutionary minority but then spreading as people experience standing up for themselves.

“Both for the production on a mass scale of this communist consciousness, and for the success of the cause itself, the alteration of men [sic] on a mass scale is necessary, an alteration which can only take place in a practical movement, a revolution; the revolution is necessary, therefore, not only because the ruling class cannot be overthrown in any other way, but also because the class overthrowing it can only in a revolution succeed in ridding itself of all the muck of ages and become fitted to found society anew.” (Marx & Engels; p, 60)

Will this happen? Will the struggles of the working class and the oppressed around the world free themselves from “the muck of ages?” I have no crystal ball. I make no absolute predictions based on “science.” We are living in a time of upheaval and contradiction. There is a frightening rise of the far-right, even if there is an increase in socialists and anarchists on the left. How this plays out will depend on many factors including a commitment to freedom and cooperation.

References

Marx, Karl, & Engels, Friedrich (1845/1998). The German Ideology. Amherst NY: Prometheus Books.

Price, Wayne (2013). “The Marxist Paradox: An Anarchist Critique.” https://www.anarkismo.net/article/26583?search_text=ron+tabor

Price, Wayne (2022). “An Anarchist Guide to The Communist Manifesto.”
https://www.anarkismo.net/article/32578?search_text=Wayne+Price

Tabor, Ronald (2013). The Tyranny of Theory: A Contribution to the Anarchist Critique of Marxism. Edmonton, Alberta, Canada: Black Cat Press.

*written for The Utopian

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Black Flag Anarchist Review 2. Ο Wayne Price είναι ακτιβιστής, συγγραφέας και θεωρητικός του αναρχισμού και του επαναστατικού αντιεξουσιαστικού σοσιαλισμού. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας

Wayne Price: Ο Malatesta για τoν Πόλεμο και την Εθνική Αυτοδιάθεση

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Black Flag Anarchist Review 2. Ο Wayne Price είναι ακτιβιστής, συγγραφέας και θεωρητικός του αναρχισμού και του επαναστατικού αντιεξουσιαστικού σοσιαλισμού. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας

Γίνεται κουβέντα μεταξύ των αναρχικών στις ΗΠΑ και διεθνώς σχετικά με την ορθή προσέγγιση στο πόλεμο του Ρωσικού Κράτους στην Ουκρανία. Κάποιοι (όπως εγώ) εκφράζουν την αλληλεγγύη τους με τον ουκρανικό λαό έναντι της εισβολής της Ρωσικής Ομοσπονδίας. (Ο «ουκρανικός λαός» είναι κυρίως η εργατική τάξη, η κατώτερη μεσαία τάξη, οι αγρότες και οι φτωχοί). Άλλοι απορρίπτουν την υποστήριξη στους Ουκρανούς. Η Ουκρανία, τονίζουν, έχει καπιταλιστική οικονομία, έχει κράτος, είναι έθνος, και λαμβάνει βοήθεια από τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ και τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ (που είναι όλα αλήθεια).

Και οι δυο πλευρές έχουν χρησιμοποιήσει τον Ιταλό αναρχικό, Errico Malatesta (1853-1932). Ήταν ένας νεότερος φίλος και σύντροφος του Bakunin και του Kropotkin, που θεωρούνται ως «ιδρυτές» του αναρχισμού. «Ο Malatesta, που η εξηντάχρονη καριέρα του είναι ελάχιστα γνωστή έξω από την Ιταλία, είναι δίπλα στον Michael Bakunin και τον Peter Kropotkin, ως ένας από τους μεγάλους επαναστάτες του διεθνούς αναρχισμού».

Από όταν ο ρωσικός στρατός εισέβαλε στην Ουκρανία, έχω εμπλακεί σε πολλές διαδικτυακές συζητήσεις με αντιπάλους της στήριξης προς τον ουκρανικό λαό (όχι το κράτος αλλά τους ανθρώπους). Κάποιες αντιπαραθέσεις ήταν με κρατιστές σοσιαλιστές που ουσιαστικά είναι με τη πλευρά του των Ρώσων εισβολέων. Πρακτικά κανένας αναρχικός ωστόσο δεν έχει ψευδαισθήσεις για την Ρωσία του Putin. (Ούτε έχουν ψευδαισθήσεις για την καλοσύνη του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ, αντίθετα με πολλούς προοδευτικούς). Όμως πολλοί αναρχικοί απορρίπτουν κάθε στήριξη στον ουκρανικό λαό, αντιμετωπίζοντάς τους ως εξίσου κακούς με τους Ρώσους εισβολείς.

άποιοι έχουν κάνει αναφορές στην αντίθεση του Malatesta στον 1ο ΠΠ, ισχυριζόμενοι πως αυτό δείχνει πως ένας σημαντικός αναρχικός ήταν αντίθετος στον «πόλεμο» ως τέτοιο. Στη διάρκεια του 1ου ΠΠ, οι περισσότεροι αναρχικοί ήταν αντίθετοι και στις δυο πλευρές, μια μειοψηφία ωστόσο στήριζε τους Συμμάχους. Η μειοψηφία αυτή περιλάμβανε τον Kropotkin, το πιο σεβαστό αναρχικό στοχαστή της εποχής του! Ο Malatesta έγραψε πολεμικές εναντίον αυτών των υπέρ του πολέμου αναρχικών.

Έγραψε, «[Οι αναρχικοί] έλεγαν πάντοτε πως οι εργάτες όλων των χωρών είναι αδέρφια, και πως ο εχθρός – ο «ξένος» – είναι ο εκμεταλλευτής, είτε έχει γεννηθεί κοντά μας είτε σε μια μακρινή χώρα…. Διαλέγαμε πάντοτε τους συντρόφους μας στον αγώνα, όπως και τους εχθρούς μας, εξαιτίας… της θέσης τους στο ταξικό πόλεμο, και ποτέ για λόγους φυλής ή εθνικότητας. Πάντοτε έχουμε πολεμήσει εναντίον του πατριωτισμού… και πάντοτε ήμασταν περήφανοι πως είμαστε διεθνιστές…. Τώρα… οι πιο αποτρόπαιες συνέπειες της καπιταλιστικής και Κρατικής κυριαρχίας θα δείξουν, ακόμη και στους τυφλούς, πως έχουμε δίκιο….».

Στο ίδιο όμως έργο έγραψε, «Δεν είμαι πασιφιστής…. Οι καταπιεσμένοι είναι πάντοτε σε μια κατάσταση νόμιμης αυτοάμυνας, και έχουν πάντα δίκιο να επιτίθονται στους καταπιεστές…. Υπάρχουν πόλεμοι που είναι αναγκαίοι, ιεροί πόλεμοι, και αυτοί είναι πόλεμοι απελευθέρωσης, τέτοιοι είναι γενικά ‘εμφύλιοι πόλεμοι’ – π.χ. επαναστάσεις».

Με άλλα λόγια, πρέπει να είμαστε απέναντι σε όλες τις πλευρές ενός πολέμου καταπιεστών – όπως ο 1ος ΠΠ μεταξύ συνασπισμών ιμπεριαλιστικών κρατών (Γαλλία-Βρετανία-Ρωσία-και αργότερα ΗΠΑ εναντίον Γερμανίας-Αυστρίας-Τουρκίας). Οι πόλεμοι όμως των καταπιεσμένων εναντίον των καταπιεστών, πρέπει να υποστηρίζονται. Ούτε το περιόρισε αυτό σε ταξικούς πολέμους, όπως οι επαναστάσεις από σκλάβους, χωρικούς ή σύγχρονους εργάτες. (Αυτό μερικές φορές εκφράζεται ως «Κανένας Πόλεμος Εκτός Από Ταξικό!»). επίσης περιέλαβε πολέμους από καταπιεσμένα έθνη.

Ο Malatesta για την Εθνική Απελευθέρωση

Το 1911, το ιταλικό κράτος, σε ανταγωνισμό με την τουρκική αυτοκρατορία, προσπάθησε να καταλάβει τμήματα της βόρειας Αφρικής. Ο Malatesta καταδίκασε «το πόλεμο της λεηλασίας και λαφυραγωγίας που σκόπευε να κάνει η ιταλική κυβέρνηση εναντίον των ανθρώπων στη Λιβυή». Δεν καταδίκασε όμως και τις δυο πλευρές.

«Αν, χάρη σε κάποιο ατύχημα, μια σύγκρουση ξεσπούσε μεταξύ ενός λαού και ενός άλλου, στεκόμαστε με το λαό που υπερασπίζεται την ανεξαρτησία του…. Είναι η εξέγερση των Αράβων εναντίον του Ιταλού τυράννου που είναι ευγενικός και ιερός…. Ελπίζουμε πως ο ιταλικός λαός… θα επιβάλει την απόσυρση από την Αφρική στη κυβέρνηση του, αν όχι, ελπίζουμε πως οι Άραβες θα κατορθώσουν να τη διώξουν». Δεν υποστήριξε τις πολιτικές των ηγετών των Αράβων· αλλά ήταν αλληλέγγυος με τον αραβικό λαό και ήθελε να διώξουν τους Ιταλούς ιμπεριαλιστές.

Ένα ακόμη παράδειγμα: Το 1900, ο Malatesta πέρασε μια σύντομη περίοδο στη Κούβα. Δεν ήταν πολύ καιρός που ο Πόλεμος Ανεξαρτησίας της Κούβας είχε διώξει τους Ισπανούς αποικιοκράτες. Στις ομιλίες του χαιρέτησε τους Κουβανούς αναρχικούς που συμμετείχαν στον εθνικό αγώνα· χαιρέτησε τους Κουβανούς εργάτες που πολέμησαν για την ελευθερία τους· προειδοποίησε για τη δημιουργία ενός νέου κράτους· και προειδοποίησε πως οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ αντικαταστούν τους Ισπανούς.

«Επιτρέψτε μου να στείλω χαιρετισμό στους γενναίους εργάτες της Κούβας, λευκούς και μαύρους, γεννημένους εδώ ή αλλού…. Πάντοτε θαύμαζα την ανιδιοτέλεια και τον ηρωισμό με τον οποίο πολέμησαν για την ελευθερία της χώρας τους….»

«…Οι σκέψεις των συντρόφων μου στο ζήτημα της ανεξαρτησίας [της Κούβας]…. Οι αναρχικοί, όντας οι εχθροί όλων των κυβερνήσεων και διεκδικώντας το δικαίωμα να ζουν και να μεγαλώνουν σε απόλυτη ελευθερία για όλες τις εθνικές και κοινωνικές ομάδες, όπως και για κάθε άτομο, πρέπει αναγκαστικά να είναι αντίθετοι σε κάθε κυβέρνηση και να στέκονται με κάθε λαό που πολεμά για την ελευθερία του».

«Εμείς οι αναρχικοί θέλουμε την ελευθερία της Κούβας, όπως θέλουμε εκείνη όλων των ανθρώπων: θέλουμε πραγματική ελευθερία όμως. Και για αυτό έχουμε πολεμήσει και θα συνεχίσουμε να πολεμάμε».

Ο Malatesta είχε πλήρη επίγνωση των ορίων της ανεξαρτησίας της Κούβας. «Οι Κουβανοί κατόρθωσαν να κερδίσουν πολύ λίγα από την εκδίωξη της Ισπανικής κυβέρνησης επειδή οι Ισπανοί καπιταλιστές που τους εκμεταλλεύονται παραμένουν εδώ… [και] παραμένουν υποταγμένοι σε άλλους καπιταλιστές, Κουβανούς [και] Αμερικάνους…». Προειδοποίησε πως ένα νέο, καπιταλιστικό κράτος σχηματίζονταν, υπό τη προστασία των ΗΠΑ.

Ακόμη και με αυτούς τους περιορισμούς, θεωρούσε πως ο αγώνας δεν ήταν μάταιος. «Υπάρχει κάτι, ωστόσο, που πέτυχαν οι Κουβανοί, και αυτό είναι η επίγνωση πως, έχοντας κατορθώσει να εκδιώξουν τους Ισπανούς από τη Κούβα με τη βία, θα αποκτήσουν με τη βία ότι σκοπεύουν». Δηλαδή, έμαθαν την δυνατότητα της επανάστασης. Η μάχη για πλήρη ελευθερία στη Κούβα δεν είχε τελειώσει. «Ο αγώνας μόλις άρχισε και είναι αναγκαίο να συνεχιστεί, ανυποχώρητο και δίχως έλεος, ενάντια σε κάθε κυβέρνηση και κάθε εκμεταλλευτή».

Ο Malatesta είχε μια προσέγγιση, μια μέθοδο οργάνωσης. Αποκαλώντας τον εαυτό του «επαναστάτη αναρχο-σοσιαλιστή», υποστήριζε πως οι αναρχικοί πρέπει να συμμετέχουν σε κάθε λαϊκό κίνημα για την βελτίωση των ζωών των ανθρώπων, ανεξάρτητα από το πόσο μικρό είναι. Την ίδια στιγμή, υποστήριζε, πως οι επαναστάτες αναρχικοί που συμφωνούσαν μεταξύ τους θα έπρεπε να οργανωθούν ώστε να προωθούν τον αναρχισμό ως πρόγραμμα και όραμα μέσα σε ευρύτερα κινήματα. Υποστήριζε το να συμμετέχουν οι αναρχικοί σε σωματεία, συνδικάτα και απεργίες. Ήταν όμως αντίθετος με το να διαλυθεί μέσα στο εργατικό κίνημα το αναρχικό κίνημα (όπως θεωρούσε πως πρότειναν κάποιοι αναρχοσυνδικαλιστές). Αντίθετα ήθελε οι αναρχικές ομάδες να είναι μέσα και έξω από τα σωματεία.

Παρομοίως, ήθελε οι Ιταλοί αναρχικοί να συμμετέχουν στο αντιμοναρχικό κίνημα. Πρότεινε την σύνταξη με την αριστερή πτέρυγα του κινήματος, που ήταν υπέρ μιας λαϊκής εξέγερσης για την ανατροπή του απολιθωμένου Ιταλού βασιλιά. Ο Malatesta ήταν έτοιμος για την δημιουργία μιας συμμαχίας με τους σοσιαλδημοκράτες (κυρίως Μαρξιστές) που ήλπιζε πως θα αντικαθιστούσαν το βασιλιά με εκλεγμένο κοινοβούλιο, στο οποίο θα κινούνταν σταδιακά προς κρατικό σοσιαλισμό. Επίσης με τους ριζοσπάστες δημοκρατικούς, που απλά επιθυμούσαν την εγκαθίδρυση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Στη πορεία μιας λαϊκής επανάστασης, ήλπιζε πως οι αναρχικοί θα ήταν σε θέση να προχωρήσουν πιο πέρα από όσο ήθελαν αρχικά οι σύμμαχοί τους.

«Συμμετέχοντας στην [αντιμοναρχική] εξέγερση… και παίζοντας όσο μεγαλύτερο ρόλο μπορούμε, μπορούμε να κερδίσουμε τη συμπάθεια των εξεγερμένων ανθρώπων και θα ήμαστε σε θέση να σπρώξουμε τα πράγματα όσο το δυνατόν πιο μακριά…. Πρέπει να συνεργαστούμε με τους δημοκράτες, τους σοσιαλδημοκράτες, και κάθε άλλο αντιμοναρχικό κόμμα για να ανατρέψουμε τη μοναρχία· αλλά πρέπει να το κάνουμε ως αναρχικοί, για τους σκοπούς της αναρχίας, δίχως να διαλύσουμε τις δυνάμεις μας ή να τις αναμίξουμε με άλλες δυνάμεις και δίχως να κάνουμε όποια παραχώρηση πέρα από τη συνεργασία στη στρατιωτική δράση», οι Ιταλοί αναρχικοί και συνδικαλιστές το προσπάθησαν αυτό στη μάχη εναντίον της ανόδου του Φασισμού.

Η μέθοδος του Malatesta συνοψίστηκε από ένα νεότερο επαναστάτη, τον Eugenio Pellaco: «Όπου βρίσκεται ο λαός, εκεί είναι που πρέπει να είναι ο αναρχικός, έτοιμος να προπαγανδίσει και να πολεμήσει….»

Malatesta Κατά Lenin Πάνω στην Εθνική Αυτοδιάθεση

Οι απόψεις του Malatesta πάνω στην εθνική αυτοδιάθεση (ή τους πολέμους για εθνική απελευθέρωση) μπορούν να τεθούν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Πολλοί αναρχικοί θεωρούν πως μια αναγνώριση της πραγματικότητας ότι υπάρχουν έθνη – και κάποια καταπιέζονται από άλλα – είναι το ίδιο με τον «εθνικισμό». Η εθνική καταπίεση όμως είναι αντικειμενικό πρόβλημα (η άρνηση της ελευθερίας ενός λαού να επιλέξει την ίδια του την οικονομική και πολιτική κοινωνία). Ο «εθνικισμός» είναι ένα πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Οι αναρχικοί απορρίπτουν το εθνικιστικό πρόγραμμα. Ζητά την ενότητα όλων των τάξεων μέσα στο έθνος, υπό την ηγεσία των καπιταλιστών ηγετών, την εγκαθίδρυση ενός κράτους, και την άρνηση των κοινών συμφερόντων των εργατών του καταπιεσμένου έθνους με τους εργάτες άλλων κρατών. Ούτε και λειτουργεί. Ακόμη και το καταπιεσμένο έθνος κερδίσει την εθνική του ανεξαρτησία, θα κυριαρχείται από την παγκόσμια αγορά που κυβερνιέται από τις μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες (ιμπεριαλισμός). Πολιτικά θα κυριαρχείται ακόμη από τα μεγάλα κράτη με τις τεράστιες στρατιωτικές τους δυνάμεις. Οι αναρχικοί σοσιαλιστές πιστεύουν πως η μόνη πλήρης λύση στην εθνική καταπίεση (δηλαδή, επίτευξη της ενικής ανεξαρτησίας) είναι μέσα από μια διεθνή επανάσταση της εργατικής τάξης του κόσμου και όλων των καταπιεσμένων λαών, εγκαθιδρύοντας μια αναρχία παγκόσμιας κλίμακας. Δεν είναι το ίδιο με τον εθνικισμό.

Πολλοί αναρχικοί πιστεύουν αδαώς πως η «εθνική αυτοδιάθεση» είναι λενινιστική έννοια. Στη πραγματικότητα είναι μια από τις βασικές αστικό-δημοκρατικές απαιτήσεις που τέθηκαν στις μεγάλες αστικό-δημοκρατικές επαναστάσεις της Βρετανίας (1640), των Ηνωμένων Πολιτειών (1776) και Γαλλίας (1789), και άλλες. Αυτά περιλάμβαναν την ελευθερία του λόγου, του τύπου, της θρησκείας, όπως και γη για εκείνους που τη δουλεύουν, το δικαίωμα στα όπλα, την αθωότητα μέχρι της αποδείξεως του εναντίου, την εκλογή αξιωματούχων, καμιά διάκριση με βάση της φυλή, το φύλο, τη θρησκεία, την εθνικότητα, και ούτω καθεξής. Φυσικά, η καπιταλιστική τάξη ποτέ δεν κράτησε το δικό της δημοκρατικό πρόγραμμα με κάποιο τρόπο· η εφαρμογή αυτών των αιτημάτων πάντοτε εξαρτιόνταν από τους αγώνες των εκμεταλλευόμενων και των καταπιεσμένων εναντίον των κυβερνώντων τάξεων.

Η ιδέα του Lenin ήταν το δικό του κόμμα να κάνει περισσότερα από το να πολεμήσει για βελτιωμένους μισθούς των εργατών και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Έπρεπε να υπερασπίσει τα αστικό-δημοκρατικά δικαιώματα όλων των καταπιεσμένων, ανεξάρτητα πόσο κοντά ή μακριά από τον ταξικό αγώνα της εργατικής τάξης. Αυτό περιλάμβανε μεγάλες ομάδες όπως οι γεωργοί, ή οι γυναίκες – και έθνη καταπιεσμένα από τη τσαρική αυτοκρατορία ή από άλλους ιμπεριαλισμούς. Υποστήριζε επίσης την στήριξη μικρότερων ομάδων όπως λογοκριμένους συγγραφείς, κληρωτούς στρατιώτες, θρησκευτικές μειονότητες, κλπ.

Το πρόβλημα με το πρόγραμμα του Lenin δεν ήταν πως ήταν πολύ δημοκρατικό! Το πρόβλημα ήταν πως η δημοκρατία του ήταν απλά εργαλειακή. Ο στόχος του ήταν να βάλει το κόμμα του στη συγκεντρωτική κρατική εξουσία. Ο Lenin στήριζε τους αγρότες ως ένα στάδιο προς τη συγχώνευση σε μεγάλης κλίμακας κρατικές φάρμες – υποτίθεται εθελοντικά, αν και δεν ήταν με αυτό το τρόπο που το έκαναν ο Stalin ή ο Mao. Παρόμοια, αν οι σοσιαλιστές στην ιμπεριαλιστική χώρα υποστήριζαν τα δικαιώματα των εργατών σε μια καταπιεσμένη χώρα, τότε υποτίθεται αυτοί οι εργάτες θα εμπιστεύονταν τελικά τους σοσιαλιστές και θα ήταν πρόθυμοι από μόνοι τους να ενωθούν – ξανά, δεν έγινε έτσι στη πράξη (όπως στην Ουκρανία).

Υποστηρίζοντας την εθνική αυτοδιάθεση, ο Lenin ήλπιζε να καταλήξει τελικά σε ένα ενωμένο, ομογενοποιημένο, και συγκεντρωτικό παγκόσμιο κράτος – ένα πραγματικό τερατούργημα. Οι αναρχικοί είναι επίσης διεθνιστές, επιδιώκοντας το τέλος των εθνικών κρατών. Στηρίζουν όμως και την αποκέντρωση και το πλουραλισμό, τις περιφέρειες και τις ομοσπονδίες. Εργάζονται προς ένα κόσμο πολλών πολιτισμών, που αλληλοεπιδρούν μέσα από ομοσπονδίες και δίκτυα – δίχως καμιά χώρα να κυριαρχεί πάνω σε μια άλλη. Αυτή είναι η θεμελιώδης βάση της αναρχικής στήριξης προς την εθνική αυτοδιάθεση.

Ουκρανία

Τι φως ρίχνουν στον πόλεμο της Ουκρανίας οι απόψεις του Malatesta; Φυσικά θα ήταν αντίθετος σε ένα ενδο-ιμπεριαλιστικό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ και των νατοϊκών συμμάχων της – αν έφτανε ποτέ ως εκεί – όπως αποκήρυξε το 1ο ΠΠ. Ο πόλεμος μεταξύ του ρωσικού κράτους και του λαού της Ουκρανίας είναι άλλο ζήτημα. Η Ρωσία είναι ο ιμπεριαλιστής επιτιθέμενος. Η Ουκρανία είναι μια αδύναμη, φτωχή και μη ιμπεριαλιστική χώρα.

Όπως δείχνει ο Malatesta, είναι διαστρέβλωση να λες πως οι πραγματικοί αναρχικοί δεν στηρίζουν καταπιεσμένους λαούς (έθνη, χώρες) εναντίον ιμπεριαλιστών καταπιεστών. Είναι αλήθεια πως ο ουκρανικός λαός δεν είναι αναρχικοί ή σοσιαλιστές· αποδέχονται το κράτος και το καπιταλισμό τους. Σημαίνει αυτό πως οι αναρχικοί πρέπει να τους τιμωρήσουν με το να αρνούνται να τους υπερασπιστούν όταν δέχονται επίθεση από ισχυρό αντίπαλο που μακελεύει το λαό τους και καταστρέφει τις πόλεις τους;

Είναι αλήθεια πως οι Ουκρανοί πήραν όπλα από τη μόνη διαθέσιμη πηγή, δηλαδή τους Δυτικούς ιμπεριαλιστές. Αυτό δεν αλλάζει τη βασική φύση του πολέμου – αλλά οι Ουκρανοί πρέπει να είναι προσεκτικοί και να μην εμπιστεύονται τις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση της μπορεί να τους προδώσει με άνεση αν οι ηγέτες της πιστεύουν πως αξίζει. (Οι Κουβανοί πήραν βοήθεια από τις ΗΠΑ εναντίον των Ισπανών. Αυτό από μόνο του δεν είναι κακό. Το λάθος τους ήταν πως δεν είχαν προετοιμαστεί να αντισταθούν στις ΗΠΑ όπως τελείωνε ο πόλεμος).

Από όσο μπορώ να ξέρω, οι Ουκρανοί αναρχικοί έχουν ακολουθήσει τη προσέγγιση του Malatesta. Πρακτικά ολόκληρη η χώρα έχει ξεσηκωθεί να αντισταθεί στην εισβολή. Υπάρχει εθελοντική οργάνωση σε ολόκληρη τη χώρα, τόσο στρατιωτικά και προσφέροντας κοινωνικές υπηρεσίες, παρά το χάος και τη καταστροφή. Οι Ουκρανοί αναρχικοί δεν έχουν αυτογελοιοποιηθεί με το να είναι αντίθετοι στην αντίσταση του λαού. Αντίθετα έχουν ενωθεί με το ευρύτερο κίνημα των Ουκρανών. Κάποιοι έχουν προσφέρει μη στρατιωτικές υπηρεσίες μέσα από ομάδες αλληλοβοήθειας, όπως διανομή τροφίμων. Άλλοι έχουν σχηματίσει μια στρατιωτική μονάδα αποτελούμενη από αναρχικούς και αντιφασίστες. Αν και έχουν αρκετά μεγάλο βαθμό αυτονομίας, συντονίζονται με τις ένοπλες δυνάμεις.

Κάποιοι αναρχικοί σε άλλες χώρες τους έχουν επικρίνει επειδή συνεργάζονται με το κράτος. Φυσικά θα ήταν καλύτερο αν μπορούσαν να σχηματίσουν μια μεγάλης κλίμακας αναρχική πολιτοφυλακή ή αντάρτική δύναμη. Με δεδομένους όμως τους περιορισμούς των αναρχικών οργανώσεων, αυτή μοιάζει μια λογική τακτική για την ώρα. Ακολουθώντας τη προσέγγιση του Malatesta, η συμμετοχή στην προσπάθεια ολόκληρης της χώρας να διώξει τους Ρώσους εισβολείς μπορεί να κάνει εφικτό οι αναρχικοί να έχουν ευρύτερη επιρροή στη μελλοντική Ουκρανία.

*Πηγή: https://geniusloci2017.wordpress.com/

My response to an article, “British Anarchism Succumbs to War Fever” by Alex Alder. That article expresses dismay that many anarchists, in Britain and Eastern Europe and elsewhere have come to support the Ukrainian side of its war with Russian imperialism. It regards this perspective as a betrayal of anarchism, internationalism, and anti-militarism.

I, on the contrary, think that this solidarity with the Ukrainians is a very good thing. It is completely consistent with revolutionary anarchism.

This is my response to an article, “British Anarchism Succumbs to War Fever” by Alex Alder. It appeared on the libcom site and has been promoted by the Anarchist Communist Group. It was published on anarchistnews. https://anarchistnews.org/comment/51586#comment-51586

Its author is dismayed that so many revolutionary anarchist-socialists are in solidarity with the Ukrainian people. “How is it that today the anarchist movement in Britain (and elsewhere) is supporting one nation’s military against another, ideologically justifying and materially provisioning the Ukrainian war effort? … From the long-standing anarchist paper Freedom and anarcho-communist Anarchist Federation (AFed), to the anarchist ‘scene’ around antifascist and other activist groups, war fever is rife.” From my perspective it is a very good thing that so many Western anarchists are supporting the Ukrainian people against the Russian imperialist attack. So are most Ukrainian, Russian, and Belarusian anarchists. “Many of the anarchists in Ukraine, and across Eastern Europe, have thrown themselves behind Ukraine’s war effort.” Alex Alder sees this as a betrayal of anarchist internationalism and anti-militarism. I do not.

If two slave masters get into a brawl, freedom-loving people will stay out of it. We don’t care who wins. But if a slave master is fighting with a slave who is trying to escape, freedom-loving people will support the slave. If another slave master (an enemy of the one fighting) throws a club or knife to the slave, we who love freedom will still support the slave and help him or her escape. (The metaphor does not present the “slave” as the Ukrainian state but as the Ukrainian people.)

Nationalism and Internationalism

Alder argues that supporting Ukraine contradicts anarchist opposition to nationalism. He quotes with favor a previous statement by the British AFed against nationalism: “As anarchist communists, we have always opposed nationalism…including that of ‘oppressed nations’. While we oppose oppression, exploitation and dispossession on national grounds, and oppose imperialism and imperialist warfare, we refuse to fall into the trap … of identifying with the underdog side and glorifying the ‘resistance’— however ‘critically’.”

Surely this is an odd statement. On the one hand it opposes national oppression and exploitation and imperialist warfare, while on the other hand it refuses to identify with the “underdog,” the oppressed and exploited. Why should anarchists, opponents of all oppression and exploitation, not identify with the underdog, and support (if not “glorify”) the popular resistance?

The reason given is that national resistance is done under the ideological cover of “nationalism.” Here it is worth citing the view of the great Italian anarchist, Errico Malatesta (associate of Bakunin and Kropotkin). In 1915, he wrote “While the Carnage Lasts,” in opposition to both sides in World War I. Among other things, he wrote,

“We are cosmopolitans….But we understand that in countries where the government and the main oppressors are of foreign nationality, the question of freedom and economic emancipation presents itself under the guise of nationalist struggle, and we therefore sympathize with national insurrections as with any insurrection against the oppressors. In that case, as in all others, we are with the people against the government.…We bow before the will of those concerned.”
https://theanarchistlibrary.org/library/errico-malatesta-while-the-carnage-lasts

In other words, anarchists are not nationalists but internationalists (“cosmopolitans”). Yet we recognize that sometimes peoples are oppressed by rulers from other nations. For example, the Ukrainians are not just exploited as workers (although the class conflict is always involved). They are bombed, massacred, raped, and tortured as Ukrainians. As Ukrainians they are threatened to have their language banned from schools, their children kidnapped, and their independence abolished. This is what the earlier quotation called “oppression, exploitation and dispossession on national grounds.” Therefore they tend to see this conflict in nationalist terms—not surprisingly. As Malatesta concluded, “We therefore sympathize with national insurrection…We are with the people against the [invading foreign-WP] government.”

“Nationalism,” which anarchists oppose, is not simply the same thing as opposition to national oppression. It is not just a desire for one’s people to be able to decide for themselves what kind of country they will have. That is “national self-determination”—including the freedom of a people to chose what political system they want (e.g. a democratic state, a centralized state, or no state at all [anarchy])—and their freedom to decide what economic system they want (state socialism, capitalism, libertarian socialism).

Rather, nationalism is only one program proposed for national self-determination. It implies the total unity of the nation, denying the reality of class and other differences, and supporting the ruling class and its state. Anarchists reject nationalism but not the goal of national self-determination. In the same article, Malatesta wrote, “We would like every human group to be able to live in the conditions it prefers and to be free to unite and break away from other groups as it pleases.” This is anarchism.

Similarly, Michael Bakunin wrote, “Nationality…denotes the inalienable right of individuals, groups, associations and regions to their own way of life. And this way of life is the product of a long historical development. That is why I will always champion the cause of oppressed nationalities struggling to liberate themselves from the oppression of the state.” (Referring specially to the foreign state which is oppressing that nationality.) (Bakunin On Anarchism. [S. Dolgoff, Ed.] 1980; Black Rose. My emphasis.)

Unlike nationalists, anarchist-socialists (anarchist-communists) believe that all countries can achieve full self-determination only through the revolution of the international working class and its allies among all the oppressed. This includes women, people of color, and, among others, people of oppressed countries. Meanwhile, anarchists should not use popular nationalism as an excuse to not be “with the people against the [invading] government.”

The Ukrainian state is getting significant support from the U.S. and its NATO allies. Alder argues, “In supporting Ukraine, British anarchists have found themselves on the side of NATO, an imperialist military alliance …But rather than take this as an opportunity to repudiate NATO, acknowledging a mere coincidence of interests in this particular situation, anarchists in Britain have wavered in their opposition.”

If true, those anarchists are making a mistake. It is possible to continue opposition to NATO, calling for its dissolution, while recognizing that there has been a “coincidence of interests” between Western imperialism and the Ukrainian people. However much the U.S. and other imperialist states are materially aiding the Ukrainians, it is the Ukrainians who are doing the actual fighting. It is the Ukrainian people who are being bombed and massacred. They are paying for their independence with their blood.

It is not unknown for competing imperialisms to support the rebellion of countries oppressed by the other imperial state. During the Cold War, the USSR gave support, military and otherwise, to peoples rebelling against the Western empires in Africa, Asia, and Latin America. Meanwhile, the U.S. supported Russia’s satellites in Eastern Europe.

The Vietnam-American war was a mirror image of the Ukrainian-Russian war, but the principle was the same. The U.S. was the active aggressor, while Stalinist Russia sent military aid to Vietnam. Yet the central conflict was between the rebellious Vietnamese people and the imperialist U.S. That the imperialist Russians sent aid or that the Vietnamese were misled by Ho’s Stalinist-nationalists, did not change the fundamental dynamics nor the justification for solidarity with the people of Vietnam.

There is no need to politically endorse NATO. There is merely a “coincidence of interests” and they would betray the Ukrainians in a heartbeat if it suited their interests—as the U.S. has repeatedly done with the Kurds. But the Ukrainians have every right to take arms and aid from NATO. They have to get missiles from somewhere and where else is there? (Similarly, in the Vietnam-U.S. war, the Vietnamese had every right to get weapons from the Soviet Union.)

Anti-Fascism and the Popular Front

Alex Alder understands that Putin’s Russia and Zelensky’s Ukraine are not the same. While he would not call either “fascist,” he regards Russia as
having “reached a level of authoritarian nationalism, internal repression, and revanchist expansionism comparable to the fascist regimes of the twentieth century. The Ukrainian state can better be described as a neoliberal, corrupt democracy.” There are fascist movements in both societies, but he rejects Putin’s claim to be “denazifying” Ukraine.

He does not deny that it is better to live under a limited, bourgeois, democracy than under a semi-totalitarian dictatorship. But he does not believe in fighting for bourgeois democracy. He quotes Gilles Dauve, “The fight for a democratic state is inevitably a fight to consolidate the state, and far from crippling totalitarianism, such a fight increases totalitarianism’s stranglehold on society.”

He does not realize that the fight for bourgeois-democratic rights is also a fight for elements of workers’ democracy which exist under capitalism: the freedom to form unions, to form radical political organizations, to argue for anarchism and socialism, to publish left literature, to organize for greater freedom for women and for People of Color, to demonstrate against ecological disaster, and against imperialist wars, and so on. Nor does he realize the revolutionary significance of the capitalist state’s inability to live up to its democratic promises. The fight for democratic freedoms must come up against the limitations of bourgeois representative democracy. If fought for all the way, it leads toward anarchist-socialist revolution.

Alder repeatedly compares support of the Ukrainian war to a “Popular Front.” In the 1930s, Popular Fronts were political alliances of “workers’ parties” (Socialists and Communists) with liberal and conservative pro-capitalist parties, to form governing coalitions. Because they included bourgeois parties, they guaranteed that the government could not go beyond capitalism, despite the “workers’ parties” claims to stand for some sort of socialism. Popular Fronts were formed in a number of countries, France being one and Spain another. In Spain, after Franco’s fascist military rebellion, the main anarchist organizations (the CNT-FAI) also joined the Popular Front government. Then and now, revolutionary anarchists have regarded this as a disaster and a prelude to the victory of the fascists.

In fact, none of the anarchists who support the Ukrainian side of the war have advocated Popular Fronts. In particular, in Ukraine, where almost all anarchists support the war, no one has joined Zelensky’s party, urged votes for Zelensky, endorsed his party, allied with his party, taken positions in the government, or even ran for election on a separate ticket. Nor have other anarchists in Britain or elsewhere called for coalitions with bourgeois parties.

However, to Alder and his co-thinkers, just participating in the war makes anarchists collaborators with the capitalist state, a part of its militarism, in a de facto Popular Front. Other anarchists have seen things quite differently. For example, during the Spanish Civil War of the 1930s, some revolutionary anarchists denounced the policy of the anarchist leadership. They opposed joining the Popular Front and cooperating in the rebuilding of the Spanish state. They demanded that the anarchist leaders withdraw from the government. But they did not call on the anarchist workers to withdraw from the war against the fascists. The workers would not have understood such a proposal; they would have seen it as surrender to fascism. (And today, Ukrainians would see a demand for them to stop fighting as a call for surrender to Russia.) Further, working in most industries during a war was almost as much serving the war as being in the military. Instead they proposed to stay out of the government, but to participate in the anti-fascist war effort, with the aim of eventually winning over enough of the working class to carry out a revolution against both the liberal Republicans and the fascists.

One such dissident anarchist group was The Friends of Durruti Group. In their pamphlet Towards a Fresh Revolution (written 1938 by Jaime Balius), they wrote:

“There must be no collaboration with capitalism….Class struggle is no obstacle to workers continuing at present to fight on in the battlefields and working in the war industries….Revolutionary workers must not shoulder official posts, nor establish themselves in the ministries. For as long as the war lasts, collaboration is permissible—on the battlefield, in the trenches, on the parapets, and in productive labor in the rearguard.” (emphasis added)

This strategy is based on the assumption that the war is just, in the interests of the working class and the oppressed, and that the anarchists’ goal—whether short-term or long-term—is to make a revolution against the state and capital.

War and Class Struggle

The author interprets the European conflict as having only two aspects, the capitalist class and its state versus the working class. His approach fits with the slogan, “No War but Class War!” Yet most anarchists these days would acknowledge other oppressed groups besides the proletariat. There are women, People of Color, LGBTQ people, Deaf people, Jews, other religious minorities (depending on the country), and so on and so forth. To be sure, these oppressions all overlap with class conflict but they also have their own reality and dynamics. Shall we then chant, “No War but Class War, and War Against Patriarchy by Women and their Allies, War Against White Supremacy by People of Color and their Allies, War against Antisemitism by Jews and their Allies, Etc., Etc.”? It would make an awkward slogan, but most anarchists these days really mean this when they chant, “No War but Class War!”

While almost all anarchists accept all these non-class (but overlapping with class) oppressions as real, for some reason a great many reject national oppression as real. As I have previously quoted, Bakunin took it as real and Malatesta took it seriously as something people cared deeply about. Yet many reject national self-determination because they see it as supporting a new state, which anarchists know is not the answer. But a people’s self-determination means that they can chose their own society. They are (relatively) free to decide if they want a state, or to merge with another state, or to form a federal or centralized state. Right now most peoples are not anarchistic. They want their own state. Hopefully they will have the opportunity to learn from their mistakes. But we who believe in freedom want them to have their own chance to find out for themselves—the Palestinians, the Tibetans, the Puerto Ricans, the Yemenis, the West Saharans, the Uighurs, the Chechens, African-Americans, or, yes, Ukrainians.

We Who Believe in Freedom

To some anarchists and revolutionary libertarian socialists, by no means limited to Alex Alder and the Anarchist Communist Group (UK), support for Ukraine is un-anarchist. So is support for any national liberation struggle. Yet, to their dismay, many revolutionary anarchists do stand in solidarity with the Ukrainian people—despite their government, their capitalist class, and the support (for its reasons) by U.S. imperialism. This is true of many British anarchists as well as Ukrainian and Eastern European anarchists. So many anarchists disagree with them! Also, although Alder does not mention it, many anarchists throughout the history of the movement have supported wars of national self-determination. I have cited Bakunin and Malatesta; there are many other examples.

We who believe in freedom do not reject both sides when a powerful imperialist army tries to crush a smaller, weaker, and poorer country. We are not neutral when an imperialist dictatorship is seeking to destroy a people’s independence, culture, and national freedom. We do not look for excuses to stand off from supporting the attacked people. Neither do we drop our principled program of revolutionary opposition to all states and all capitalists. We do not support the Ukrainian state and its ruling class. We do solidarize with the workers, farmers, and others of the mass of Ukrainian people who are bravely resisting their re-colonization by the imperial Russian state. This is a part (not the whole) of the struggle for freedom, which is what anarchism is all about.

Will a victory by Ukraine, with its current state and imperialist alliances, open up the possibility of more freedom and democracy—leading to a greater possibility of an anarchist-socialist revolution? This cannot be said for sure. I do not have a crystal ball. But the defeat of the Ukrainian people by the authoritarian Russian empire of Putin will probably make our goals even harder to reach. In either case, it is the right thing to do to stand on the side of greater freedom.

*written for Anarkismo.net

Οι αναρχικοί θα πρέπει να έχουν κατά νου τα λόγια του Peter Kropotkin γι’ αυτό το θέμα και την προειδοποίησή του προς τους εργάτες που αρνούνται να εγκαταλείψουν τέτοιες τακτικές για επαναστατικό αγώνα:
«Δούλεψε για εμάς, καημένο πλάσμα που πιστεύεις ότι μπορείς να βελτιώσεις την τύχη σου με συνεταιρισμούς χωρίς να τολμήσεις να αγγίξεις ταυτόχρονα την περιουσία, τη φορολογία και το κράτος! – Κράτα τους και μείνε σκλάβος τους!» (Π. Κροπότκιν, «Σύγχρονη επιστήη και αναρχισμός», 1914).

Αναρχικοί και δυαδική εξουσία: Κατάσταση ή στρατηγική;

Matt Crossin*

Έχει συμβεί μια περίεργη εξέλιξη που οδήγησε στο να συσχετίζεται όλο και περισσότερο η αναρχική θεωρία με μια τακτική που αναφέρεται ως «οικοδόμηση Δυαδικής Εξουσίας». Οι υποστηρικτές αυτής της τακτικής πιστεύουν ότι οι αναρχικοί –καθώς αντιτίθενται στα αφεντικά και τις κυβερνήσεις– θα πρέπει, ως πρωταρχική τους στρατηγική, να δημιουργήσουν παράλληλους, αυτοδιαχειριζόμενους θεσμούς, όπως εργατικούς συνεταιρισμούς, κοινοτικές συνελεύσεις, ομάδες αλληλοβοήθειας κ.λπ. Το επιχείρημα αυτό λέει ότι καθώς αυτές οι οργανώσεις πολλαπλασιάζονται, θα αποτελούν μια μορφή λαϊκής εξουσίας που όχι μόνο παρέχει ένα ελκυστικό όραμα ενός άλλου κόσμου, αλλά αφήνει τους καπιταλιστές χωρίς εργάτες και το κράτος άσχετο.

Αν και η χρήση του όρου «δυαδική εξουσία», αναφερόμενη σε τέτοιου ειδους τακτικές εμφανίζεται σποραδικά στη δεκαετία του 1990 (στο υλικό της ομάδας «Love and Rage», για παράδειγμα), δεν είναι σαφές πώς ακριβώς η συσχέτιση αυτή έγινε τόσο ευρέως δημοφιλής τα τελευταία χρόνια. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι αυτή η αντίληψη περί Δυαδικής Εξουσίας δεν έχει τίποτα κοινό με την αρχική χρήση, που επινοήθηκε από τον Λένιν, ως μέσο περιγραφής μιας συνθήκης επαναστατικής πιθανότητας.

Η δυαδική εξουσία δεν ήταν μια στρατηγική για την επίτευξη τέτοιων περιστάσεων (πόσο μάλλον ο σοσιαλισμός). Περιέγραφε μια πραγματικά υπάρχουσα κατάσταση όπου τα όργανα της εργατικής εξουσίας (σοβιέτ, εργοστασιακές επιτροπές, πολιτοφυλακές), που σχηματίστηκαν μέσω της ταξικής πάλης, μπορούσαν να συλλέξουν πόρους και λαϊκή νομιμότητα ώστε να είναι ικανά να συναγωνιστούν και να ξεπεράσουν ευνοϊκά αυτά του κράτους. Αυτές οι συνθήκες έφεραν τους εργάτες σε θέση να απαλλοτριώσουν την καπιταλιστική τάξη και να ανατρέψουν το Κράτος. Αργότερα, στην Ισπανική Επανάσταση, παρόμοιες επιτροπές και συλλογικότητες, με τη ίδια επαναστατική δυναμική, εμφανίστηκαν εν μέσω της αντιφασιστικής εξέγερσης και μετά κάθισαν άβολα δίπλα σε μια σταδιακά ανασυσταθείσα ρεπουμπλικανική κυβέρνηση. Και στις δύο περιπτώσεις συνυπήρχαν δύο αντίπαλες διεκδικήσεις για την εξουσία: μία αστική, μία προλεταριακή. Σε καμία περίπτωση η δυαδική εξουσία δεν αναφέρεται στην εφαρμογή μιας στρατηγικής. Σίγουρα δεν βασίζεται στην έναρξη της λειτουργίας συνεργατικών χώρων εργασίας, κοινοτικών κήπων ή ομάδων «αμοιβαίας βοήθειας», όπως η Food Not Bombs – ανεξάρτητα από τα πλεονεκτήματα αυτών των αντίστοιχων έργων.

Η πραγματική δυαδική εξουσία είναι εγγενώς ασταθής, δεδομένου ότι δεν αντιπροσωπεύει μια ενεργό απειλή για την εξουσία των κυβερνήσεων και των καπιταλιστών. Τόσο στη ρωσική όσο και στην ισπανική περίπτωση, οι συνθήκες της δυαδικής εξουσίας έληξαν με αναπόφευκτες αντιπαραθέσεις. Στη Ρωσία η προσωρινή κυβέρνηση ανατράπηκε προς όφελος μιας ολοένα και πιο αυταρχικής κυβέρνησης των Μπολσεβίκων (αρχικά νομιμοποιημένης υπό το σύνθημα «όλη η εξουσία στα σοβιέτ»). Στην Ισπανία, οι επαναστατικές επιτροπές, αφού απέτυχαν να συντρίψουν το Κράτος ανεπανόρθωτα ή να κοινωνικοποιήσουν πλήρως την παραγωγή, υπήχθησαν στο Λαϊκό Μέτωπο και τελικά συντρίφθηκαν από έναν φιλελεύθερο-σταλινικό συνασπισμό εντός της ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης που είχαν βοηθήσει να αναβιώσει.

Μακριά από το να αντιπροσωπεύουν την πολιτική του κλασικού μαζικού αναρχισμού (μερικές φορές αναφέρεται ως αναρχισμός της «ταξικής πάλης», οι νέοι υποστηρικτές της Δυαδικής Εξουσίας ως στρατηγικής, στην πραγματικότητα, αναβιώνουν την παλιά «ουτοπική» παράδοση του μη συγκρουσιακού, μη επαναστατικού σοσιαλισμού. Είναι, στην καλύτερη περίπτωση, η πρωτοαναρχική πολιτική του Pierre-Joseph Proudhon, παρά ο αναρχισμός του Errico Malatesta, του Mikhail Bakunin ή των επαναστατικών αναρχικών εργατικών οργανώσεων που αναπτύχθηκαν από την Ομοσπονδιακή πτέρυγα της Διεθνούς Ένωσης Εργατών.

Όπως ακριβώς ο Προυντόν, και σε αντίθεση με την επαναστατική αναρχική πεποίθηση, οι υποστηρικτές της Δυαδικής Εξουσίας υποστηρίζουν ότι μπορούμε να βελτιώσουμε τη θέση μας στον καπιταλισμό και τελικά να επιτύχουμε την αναρχία, συνδυάζοντας όποιους πόρους μπορούμε να συγκεντρώσουμε και διαχειρίζοντάς τους με αυτόνομο, συνεργατικό τρόπο. Στην πράξη, αυτό θα σήμαινε ότι οι καλύτεροι ανάμεσά μας παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες σε όσους από εμάς βρίσκονται σε χειρότερη θέση (μια μορφή παροχής υπηρεσιών που συχνά συγχέεται με την έννοια της «αλληλοβοήθειας») (1) και συνεταιριστικές επιχειρήσεις που ανταγωνίζονται τις παραδοσιακές επιχειρήσεις στο αγορά.

Ιστορικά, αυτή η στρατηγική είναι αποτυχημένη, για λόγους που διατυπώθηκαν επαρκώς από αναρχικούς αλλά και μαρξιστές. Ως εργαζόμενοι, δεν έχουμε σχεδόν τίποτα να μοιραστούμε μεταξύ μας. Εν τω μεταξύ, οι καπιταλιστές έχουν τα πάντα. Θα μπορούν πάντα να υπερτερούν του συνεταιριστικού τομέα. Η λογική της αγοράς θα πιέζει πάντα τους εργάτες-ιδιοκτήτες αυτών των συνεταιρισμών –δηλαδή της συνεταιριστικής διαχείρισης ιδιωτικής ιδιοκτησίας με τη μορφή επιχειρήσεων– να επιδεινώσουν τις δικές τους συνθήκες, να μειώσουν τους μισθούς τους, να μειώσουν την ποιότητα των προϊόντων τους, και να αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές προκειμένου να επιβιώσουν.

Η επιβίωση, διατηρώντας παράλληλα το πνεύμα του συνεταιριστικού έργου, είναι από μόνη της ένας αγώνας. Το να εκτρέπονται παραδοσιακές καπιταλιστικές επιχειρήσεις από τη λειτουργία τους, να ιδιοποιούνται οι πόροι τους, να τίθεται αυτή η περιουσία υπό ευρύτερο κοινωνικό έλεγχο και να εξαφανίζεται το κράτος στη διαδικασία, είναι μια φαντασίωση.

Οι υποστηρικτές της Δυαδικής Εξουσίας αποφεύγουν να απαντήσουν σε ολόκληρο το ερώτημα για το πώς μοιάζει η νίκη. Ακόμα κι αν η στρατηγική της Δυαδικής Εξουσίας μπορούσε να επιτύχει μια κατάσταση πραγματικής δυαδικής εξουσίας (όπως διατυπώθηκε από τον Λένιν), ο στόχος μας ως αναρχικοί είναι να εξαλείψουμε το κεφάλαιο και το κράτος, όχι να υπάρχουμε «εκτός» ή «παράλληλα» με αυτά ή ως «δεύτερη» εξουσία. Σαφώς, κάποια στιγμή θα χρειαζόταν να απαλλοτριώσουμε το κεφάλαιο και αυτό φυσικά θα προκαλούσε την απάντηση του Κράτους, το οποίο εξαρτάται και αναπαράγει την ταξική κοινωνία.

Ωστόσο, η αντιεξουσία –η εξουσία μέσα στις παραδοσιακές καπιταλιστικές επιχειρήσεις, ενάντια στα αφεντικά και την κυβέρνηση, ικανή να αναλάβει τον έλεγχο της οικονομικής ζωής της κοινωνίας, να την θέσει στην υπηρεσία της ανθρώπινης ανάγκης και να υπερασπιστεί δυναμικά αυτόν τον μετασχηματισμό των κοινωνικών σχέσεων– σπάνια λαμβάνεται υπόψη από οι υποστηρικτές της Δυαδικής Εξουσίας Εδώ υπάρχει επίσης μια θεμελιώδης αδυναμία στο όραμα της Δυαδικής Εξουσίας για τη μεταρρύθμιση, καθώς η δομική μας θέση μέσα στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις (που απαιτούν την εργασία μας) είναι αυτή που μας επιτρέπει να ασκούμε μόχλευση leverage στα αφεντικά και τις κυβερνήσεις που τους υπηρετούν.

Οι αναρχικοί θα πρέπει να έχουν κατά νου τα λόγια του Peter Kropotkin γι’ αυτό το θέμα και την προειδοποίησή του προς τους εργάτες που αρνούνται να εγκαταλείψουν τέτοιες τακτικές για επαναστατικό αγώνα:
«Δούλεψε για εμάς, καημένο πλάσμα που πιστεύεις ότι μπορείς να βελτιώσεις την τύχη σου με συνεταιρισμούς χωρίς να τολμήσεις να αγγίξεις ταυτόχρονα την περιουσία, τη φορολογία και το κράτος! – Κράτα τους και μείνε σκλάβος τους!» (Π. Κροπότκιν, «Σύγχρονη επιστήη και αναρχισμός», 1914). (2)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1) Για μια κριτική αυτού που συχνά εκλαμβάνεται εσφαλμένα ως «αλληλοβοήθεια«, ανατρέξτε στο άρθρο «Socialism is not charity: why we’re against “mutual aid”» («Ο σοσιαλισμός δεν είναι φιλανθρωπία: γιατί είμαστε ενάντια στην “αλληλοβοήθεια”») που δημοσιεύτηκε από την ομάδα Black Flag Sydney στο περιοδικό τους «Mutiny» (διαθέσιμο στη διεύθυνση: https: //blackflagsydney.com/article/21). Για μια άλλη εξέταση του τρόπου με τον οποίο η αλληλοβοήθεια σχετίζεται με τον επαναστατικό αναρχισμό του Κροπότκιν, βλέπε το άρθρο του Gus Breslauer «Mutual Aid: A Factor of Liberalism’ in Regeneration» («Αλληλοβοήθεια: Ένας παράγοντας φιλελευθερισμού» στην «Regeneration» διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://regenerationmag.org/mutual-aid-a-factor-of-liberalism/)

2) Αυτό το απόσπασμα περιέχει προσθήκες που έγιναν στο πρωτότυπο του 1913 σε μια έκδοση του 1914 που κυκλοφόρησε η «Freedom». Παραθέτω από την οριστική έκδοση του 2018 που επιμελήθηκε ο Iain McKay και κυκλοφόρησε από την AK Press, αλλά χρησιμοποίησα το εκτεταμένο κείμενο (που περιλαμβάνεται από τον McKay σε μια υποσημείωση) για να αντικατοπτρίζει τη μεγαλύτερη έκδοση του 1914. Διαθέσιμο εδώ: https://usa.anarchistlibraries.net/library/petr-kropotkin-modern-science-and-anarchy

Επίσης:
Matt Crossin, ’Anarchists and Neo-anarchists: Horizontalism and Autonomous Spaces’

*Το κείμενο δημοσιεύθηκε στις 18 Ιουλίου 2022 εδώ: https://www.redblacknotes.com/2022/07/18/anarchists-and-dual-power-situation-or-strategy/?fbclid=IwAR0I5JuS-koDSFBPoL6g4bW3YgvPAYIiZcdIIoQxP9Iy6X7Dts...L-dSw

**Μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.

Comunicado sobre a saída de organizações da CAB e a manutenção do projeto de organização nacional do anarquismo especifista no Brasil.

A Coordenação Anarquista Brasileira (CAB), projeto nacional das organizações anarquistas especifistas do Brasil, integrante da Coordenação Anarquista Latino-Americana (CALA), informa que, no início de dezembro, quatro organizações se retiraram da CAB, e não mais constroem o projeto nacional de anarquismo especificista que nossa militância vem aprimorando e constituindo há quase 30 anos. A saída destas organizações, em um momento muito perigoso da conjuntura nacional, se deu por sua decisão e responsabilidade, a partir de uma análise unilateral acerca dos rumos da Coordenação. Ao anunciarem sua retirada, a CAB buscou realizar o processo da forma mais fraterna possível e mantermos esta relação também, desde então.

A Coordenação Anarquista Brasileira atualmente trabalha nos marcos de seu último Congresso, em 2021, quando foi definida uma nova etapa para a Coordenação. Passamos por um processo de reorganização interna com objetivo definido de, em breve, agruparmos novos núcleos e militantes e escalarmos outras etapas em seguida.

A Coordenação Anarquista Brasileira segue atuando de norte a sul do Brasil, criando nas lutas o caminho para consolidação de uma organização política anarquista especificista, que seja a expressão do acúmulo das lutas dos povos. Nossa militância deita raízes nas lutas sindicais, estudantis e comunitárias, nas retomadas e aquilombamentos, nas lutas contra o racismo e contra a LGBTQIfobia.

Acreditamos em um processo de radicalização desde baixo, que crie condições para um enfrentamento consequente contra a burguesia e o Estado colonial genocida. Ergueremos Territórios de Resistência por Vida Digna. Com respeito a decisão de quem se retira, firmamos pé na convicção do nosso projeto e seguiremos em marcha.

Pelo Socialismo e pela Liberdade

Coordenação Anarquista Brasileira (CAB)
integrante da Coordenação Anarquista Latino-americana

Janeiro de 2023