A lightly edited transcript of a presentation at a workshop hosted by the International Labour Research & Information Group (ILRIG) and the Orange Farm Human Rights Advice Centre in Drieziek extension 1, Orange Farm township, south of Soweto, South Africa, on 24 June 2017. It was attended by a hall full of community and worker activists, including veterans of the big rebellions of the 1980s.

Lessons from the 1984-85 Vaal Uprising for Rebuilding a 'United Front' of Communities and Workers Today

By Jonathan Payn

---

This is a lightly edited transcript of a presentation at a workshop hosted by the International Labour Research & Information Group (ILRIG) and the Orange Farm Human Rights Advice Centre in Drieziek extension 1, Orange Farm township, south of Soweto, South Africa, on 24 June 2017. It was attended by a hall full of community and worker activists, including veterans of the big rebellions of the 1980s.

---

Comrades, the talk I am giving is based on a paper that I have written. The paper is a work in progress. I am hoping that, through the discussions we will have, you will give me some direction. I can see some of the dots that can be connected, but I am missing some. The written paper is called “Asinamali! Rebuilding a united front of communities and workers: #GraveFeesMustFall, neoliberalism and the 1984-1985 Vaal Uprising.” It’s a big title but we’ll unpack it.

When we talk about people’s power we are not thinking about putting our leaders into the very same structures. We do not want Nelson Mandela to be the state President in the same kind of parliament as Botha. We do not want Walter Sisulu to be Chairperson of a Capitalist Anglo-American corporation.

So said a United Democratic Front pamphlet called “Building People’s Power” that was produced in the 1980s. It continued, “We are struggling for a different system where power is no longer in the hands of the rich and powerful. We are struggling for a government that we will all vote for.” The UDF, formed in 1983, was a coalition of anti-apartheid community, church, worker, youth, sports and other groups. Along with forces like the “workerist” Federation of South African Trade Unions it played a key role in resistance.

What the UDF wanted sounds like almost the exact opposite of what actually happened: more than 20 years later, it is not Sisulu who is chairperson of Anglo-American Corporation, but the ANC’s Cyril Ramaphosa, the Butcher of Marikana, who is a shareholder on the capitalist Lonmin Corporation. Even though people have the right to vote now, fewer and fewer people are actually voting because they don’t get what they vote for; and power and wealth are still in the hands of the rich and powerful.

What went wrong, and what lessons we can draw? What are some of the similarities between the 1980s and today? What is the way forward?

The Vaal Uprising, 1984

Conditions in the townships for the black working class in the 1980s were very similar to the conditions today. Starting in the late 1970s and into the ’80s, the economy was in a recession. If we look at the Vaal, there had been a slump in the steel industry, so there had been mass retrenchments at ISCOR, the old state steel company, which had a large plant in the Vaal. This has since been privatised and is now Arcelor-Mittal. The conditions in the townships, which were already bad, because of the racist policies of separate development between the black townships and white suburbs, were getting worse and worse. There was a deepening education crisis that had been exposed in 1976, and black youth were not happy with the quality of education that they were receiving, with racism in the schools and so on. There was a severe housing crisis as well. The government was not building nearly enough of the houses that were required in the urban townships.

And, to top it off, starting in the late 1970s, the local government dealing with black African townships – the Black Local Authorities and the Bantu Administration Board – started increasing rents and charges for services like electricity and water included in the rent. In July 1984, the Lekota town council announced that there would be a rent increase in the Vaal. The Vaal Civic Association, which was affiliated to the UDF, started organising an anti-rent campaign throughout August, and, on the 2nd of September 1984, the different representatives from different committees that were part of the VCA met at the Roman Catholic Church to plan for a stay-away, or community-based general strike, the next day, Monday 3rd September.

That fateful day workers responded to the VCA call for a stay-away. Students responded, there were protest marches and so on and, as some of you comrades will recall, the police opened fire on marchers, and the situation exploded. People started to fight back and what started here, in the Vaal, on the 3rd of September, had within a matter of months spread across the country, beginning the 1984-85 township uprising.

People organised themselves, as they had already been organising for some time, and they made the townships ungovernable: the BLAs began to crumble, they didn’t have any authority in the townships, and neither did the larger apartheid state. Some areas were made no-go zones for the state, and people started to take control of the townships and to take back control of their lives.

#GraveFeesMustFall

That was part of the beginning of the end for the apartheid system. What started on the 3rd September contributed directly to the collapse of apartheid. But more than 30 years after the Vaal Uprising began, here in the very same region in the Vaal, people have found it essential to start organising against another rates increase, this time imposed by the post-apartheid government: grave fee increases.

Starting last year, people have organised against increases in the cost of municipal plots to bury their relatives. I am sure comrades have heard – it has been talked about on community radio, and you have heard about the #GraveFeesMustFall campaign, or been involved – the cost of a plot went from between R400 to R600, to over R1,000. And that is only if you get buried in your municipality of residence. If you get buried outside your municipality, it is even more expensive. Because municipal cemeteries are getting full, sometimes you either have to resort to “reopening,” where they bury someone on top of an old grave, or you have to get buried at another municipality. But if you get buried elsewhere, costs are huge. So, say for example, that you lived here in Orange Farm, in the City of Johannesburg municipality, but the local cemeteries are full, then you have to go to another municipality to be buried, and your family gets charged up to R4,000.

When we ask why the grave fees have become so expensive, there are two main reasons. First, it seems that the ruling party, the African National Congress, and the state, are selling land to private individuals to profit by opening private cemeteries. Second, local government is using every opportunity to squeeze more money out of working class and poor residents.

If the cemeteries are getting full, then surely the government needs to make more land available for graves instead of privatising them. What we need are cheap affordable grave sites, and yet these are getting privatised or commercialised to make a profit. This shows where the government’s priorities lie.

Urban Neo-Liberalism

The problem is linked to the capitalist system of neo-liberalism, which is affecting us, in every part of our lives. Privatising, commercialising and raising service charges, which is what the #GraveFeesMustFall campaign is fighting, brings us up against the problem of neo-liberalism, and how this links to the legacy of apartheid.

It is important to understand what neo-liberalism involves. It is about privatisation, commercialisation, outsourcing, rising service charges, more cut-offs, flexible jobs – and removing all barriers to profit-making at the expense of the working class and poor.

Starting in the 1970s, the economy internationally, and also in South Africa went into crisis. The bosses were not making enough money, they were losing profitability, and one of the ways that the government tried to get profitability back for the capitalists and bosses from the 1970s, was to use neo-liberalism.

Neo-liberalism is enforced by states, allied with big companies. It is embraced by the ANC today, but did not start with it. It started with the racist National Party government, which moved in the 1970s in the neo-liberal direction. It cut its social spending on things like education, healthcare, service delivery and so on, and started making local governments raise more of their own money within the municipal area. So instead of the national treasury giving enough money to municipalities, local government needed to find ways to raise money itself to be able to function. This meant charging more and spending less, and ensuring cost-recovery, meaning recovering money spent on things.

The NP and the Townships

Obviously this approach hits the black working class hardest, whether under the ANC or the NP. So, in the 1970s, when the apartheid state introduced the BLAs, and allowed black Africans to vote for local councillors in the BLAs, it also made the BLAs have to raise their own money for development in those townships, from those same voters.

One of the main ways that municipalities raise money is by charging businesses, corporations and property owners taxes, based on the value of their property. Another key way is to charge them for electricity, water and so on. So, when the apartheid state introduced the BLAs, they insisted the BLAs raise most of their own money.

As you can still see in the townships, there weren’t a lot of businesses, there were no big corporations or workplaces, and property was not worth a lot. The townships exist, mainly, as reservoirs of cheap labour, neglected by the state. So the BLAs could not get a lot of money through taxing properties in the townships, unlike, for example, in rich areas like Sandton, where there are a lot of big corporations, as well as the hub of the economy, the Johannesburg Stock Exchange. The apartheid white municipality for Sandton could cope with falling money from central government quite easily, by raising property taxes and service charges, on the companies and the JSE and on wealthy residents. This caused some complaints, but no crisis.

But the BLAs, based in poor and under-developed areas, with a mainly working class and poor population, did not have these options. So they raised rents. This caused massive unrest, and sparked the Vaal Uprising, which sparked the township insurrections of the mid-1980s.

The end of the NP and the apartheid regime, brought some important changes, including the end of the BLAs and the merger of black African, Coloured, Indian and white local government into unified municipalities. The formal segregation was ended.

The ANC and Townships

But the new ANC government did not end neo-liberalism. Instead, its reforms are all framed by neo-liberalism. So, the ANC soon started doing the same thing as the NP when dealing with the townships. Local government had to raise a large part of its own money; the amount of money from the national treasury that goes to local government has actually been cut drastically in the last 20 years.

The result is that local governments, like the City of Johannesburg, raise money and cut costs by privatising or commercialising services like electricity and water, by casualising and retrenching workers, by raising charges and cutting people off if they do not pay. Raising grave fees in the Vaal is just another way for the municipalities to try raise more revenue, and another way to try create space for business to make profits.

But there is not enough money raised, even with these methods, so the townships remain poor and under-developed. This continues the legacy of apartheid’s separate development, with its divide between the suburbs and the townships, which can be seen in everything from streetlights to roads to housing.

This is one of the main injustices that people were fighting against in the townships in the 1970s and 1980s. The old apartheid urban policies don’t exist on paper anymore, but current neo-liberal policies have the same effect.

Because what happens is that the City of Johannesburg, for example, generates a lot of revenue in Sandton, in Rosebank, in the wealthier old white suburbs, and that money gets invested back into the same areas to develop them, to maintain them, to keep them clean and things like that. But Orange Farm, for example, which is also part of the City of Johannesburg municipality, is a township and a squatter camp, and the municipality can’t raise a lot of money here and so, it does not spend a lot of money here.

So the legacy of separate development continues. The money raised by the municipality in the historically (and still mainly) white suburbs stays there, while not enough money is raised in the historically (and still mainly working class and poor) townships to develop these areas, and reverse the legacy of separate development.

The Past in the Present

Other objective conditions are very similar today, to what they were in the 1970s and 1980s. Starting in 2008, the global economy started going into crisis again. The thing about capitalism is that it is full of crises, and the system doesn’t really work smoothly, it is not stable. Every couple of years it goes into crisis, whereby the bosses are not making enough money and the governments lose out on tax, and so they need to find ways to increase profitability.

What they do is that they cut wages, they retrench people and they try to make the working class and the poor pay for the crisis, by shifting the cost of the crisis onto the backs of the working class. They are trying to make the workers and the poor, in South Africa the black African and Coloured working class especially, pay for the capitalist crisis in order to increase the incomes of the bosses and politicians and the ruling class.

Since the 1970s this has involved neo-liberalism. From the 1970s, urban neo-liberalism by the BLAs worked by increasing the rent. From the 1990s, urban neo-liberalism works by increasing specific charges, how much you pay for electricity and water – and now, for graves.

Other conditions are also very similar between then and now. We know that there is still a big crisis in the education system, as we have seen with the Fees Must Fall and Rhodes Must Fall campaigns: black students are not happy with the content and quality of education, and with the fact that it is not affordable. Government funding cuts to universities have led to massive increases in fees, which exclude black working class students, as well as to outsourcing, which attacks the workers.

We still have a massive housing crisis in this country, despite government building low-cost “RDP” housing. At the beginning of May 2017, there were big protests in black African and Coloured townships in the south of Johannesburg like Freedom Park, Ennerdale and in the Vaal, around housing, because the government is simply not building enough houses to end the apartheid backlog or deal with the ongoing growth of the towns.

On top of that, there are massive evictions going on in places like the Vaal. What made rent so key to the BLAs was the fact that a very large section of township houses were actually state-owned. As far as possible, the apartheid state wanted to prevent blacks having urban property, rather keeping them on leases. So the BLAs could squeeze people for rent, and evict non-payers.

Many of these municipal houses have since been quietly privatised, and many have ended up in the hands of banks, with many people are now paying off bonds to banks. With all the other costs going up, with the rising unemployment and low and stagnating wages, all associated with the cheap black labour system inherited from apartheid, and deepened by neo-liberalism, many can’t afford to pay their bonds anymore. With people defaulting on their bonds, they are facing evictions.

So, the problem of the townships is not solved, but continues.

The Subjective Factor

The objective conditions of the 1970s and 1980s, just before the Vaal Uprising, and those of today are very similar, but we are not seeing a massive rebellion today. Rent increases in 1984 were the last straw, they pushed people over the edge – to say, “We can’t take it anymore! We can’t afford to pay more for rent, we are starving and we can’t afford it” – and to a social explosion.

But today, despite massive suffering, and sporadic and wide-spread protests, developments like #GraveFeesMustFall, conditions have not pushed people over the edge, or led to big campaigns, higher and sustained levels of struggle, or a unification of the different protests countrywide.

Why not? The reason lies in what we call the “subjective conditions”: the level of organisation and consciousness of the black working class in the townships (and in the workplaces) are not as developed now, as they were in the 1970s and 1980s. So although the urban working class and even the unions, are bigger than ever before, they are not as powerful and active as before.

One reason is that for at least 30 years the black working class has been under attack, firstly by neo-liberalism, which has tried to make the working class pay for the economic crisis, and which has gutted movements and unions and deepened divisions, and secondly, by nationalism.

The working class has been ideologically and organisationally attacked by nationalism.

What do I mean by “nationalism”? Nationalism is the idea that all people in a nation – regardless of class – need to unite to win state power, through a formation, a nationalist party. This thinking is at the heart of the ANC, as well as the rival nationalist parties.

Nationalism defines the political task as building a party that can capture the state. The state can then, supposedly, liberate the oppressed nation. Meanwhile, divisions in the nation, such as between rich and poor, need to be hushed up.

For the ANC in the 1970s and 1980s, this meant that all movements, including the UDF and FOSATU, were seen simply as ways to build the ANC, which would carry out a so-called stage of National Democratic Revolution. The NDR would be capitalism under black majority rule. Later (some hoped) this would be followed by a second “stage,” a transition to socialism. The core social base of ANC nationalism lay in the black middle class and educated black intelligentsia.

“People’s Power” and the UDF

But the nationalist project involved undermining what people on the ground were actually doing. From the 1970s, people started organising themselves on a massive scale. They knew, as the UDF stated, that “the Apartheid state doesn’t represent us and have our interests at heart,” and they rejected the BLAs and other cosmetic reforms; they organised to have more control over their lives.

They did it in workplaces where they started organising democratic trade unions, based on the factory floor, democratic worker-controlled unions workers built in struggles, which led to FOSATU. This was a way for workers to try and get more control over their lives, including in the workplace, and a means to fight exploitation and oppression. The aim was seen as “workers’ control.”

FOSATU became the hub of this approach.

And in the townships, people did the same thing, through structures like street committees, civics, clinics, crèches, student groups, women’s groups. Like the new unions, these engaged with a range of issues, and were usually built by focusing on immediate issues that affected working class and poor people. So these were involved in fighting evictions and putting people back in their houses, in campaigning against rent increases and the cost of busses, and things like that. This is what the VCA was all about. By focusing on these immediate issues, and by winning small victories, and by linking the immediate problems people faced to the bigger situation in the country, of racist rule and capitalist exploitation, they were able to build strong democratic organisations and conscientise people.

So, when the Vaal Uprising happened, there was already a relatively high level of organisation amongst the working class, with people organising to try and reclaim power and some control over their lives. The UDF became the hub of this approach.

When the Vaal Uprising happened, people took this self-organisation to another level: the BLAs collapsed in many areas, and many townships were made into no-go areas for the apartheid state. People started to move from this situation of “ungovernability,” to what was called “people’s power,” where ordinary people started to administer the neighbourhoods through “organs of people’s power.”

This could involve street committees, or removing sewerage, or taking control of sanitation, or trying to restructure education, or building “people’s parks,” or “people’s education,” or anti-crime patrols, which were taking over the function of the police from the state and making sure that people were not engaging in anti-social behaviour, drastically reducing rape and murder and violence. In some cases, this involved “people’s courts,” to deal with people that infringed on other people’s rights, and committed anti-social acts.

As the UDF noted, the risings starting in 1984 were met with massive repression, including successive States of Emergency, and this meant you couldn’t have the big mass rallies, community meetings and things like that. This pushed people to organise on a more local level, and this often meant that the organisations became more democratic, because people were organising street by street by street, organising street committees and block committees and so on, because they couldn’t have mass community meetings anymore.

So the practice of “people’s power” was shaped by the increased repression, and, as the UDF said, the proliferation and growing role of organs of people’s power could be seen as a “positive growth out of a defensive measure.” The UDF noted, for example, “the development of people’s clinics in several townships”: “in setting up people’s clinics, and in training comrades in basic first aid skills we are also beginning to plant the seeds of a new society.”

They went on, “We must be clear that we do not aspire at this stage to erect a completely alternative health structure. The medical facilities, the big hospitals, and the clinics that do exist in our country should belong to all.” So, do not just build people’s clinics on the margins, but also build the power to take control of the major clinics and hospitals and so on that already existed.

This raised a complex strategic issue:

Should our people’s organisations take responsibility for running crèches in our townships? Or should we put pressure on the government to supply crèches? When local administration collapses, should our organisations take responsibility for refuse removal? Or should we demand that the state resumes the service? When people’s organisations run soup kitchens … are they forgetting the struggle and becoming charity organisations?

The UDF answered: “the removal of rubbish, or the supply of soup kitchens or crèches is neither reformist or progressive in itself. It depends on the concrete situation and the way in which these actions are combined with other activities. The supplying of crèches or of soup must never become an end in itself.”

Subordinating “People’s Power”

So, people began to build organised power outside and against the apartheid state. The idea of workers’ control was central to FOSATU, and people’s power, to the mass base of the UDF, and in both cases, there were moves to expand these to take more power, as “the seeds of a new society.” In fact, the central UDF structures, which were dominated by the black middle class, were left behind. It was the ordinary people who started doing this first, and the UDF’s national secretary, Popo Molefe, admitted that the UDF was caught “trailing behind the masses.”

The UDF leadership then started to theorize “people’s power.” But the leadership was responding after the fact, since the practice was already developing. Because the UDF leadership was often aligned to the ANC, it theorised “people’s power” in a way that fitted it into the ANC’s nationalist project. So, while they were trying to understand what was happening on the ground, they also sought to bring the UDF base back under the control of the UDF leadership, and also tried to link “people’s power” to the ANC’s NDR project.

For example, the UDF leadership insisted: “we do not want to tie organisations down in the endless supply of services if it means they forget the main task of the political struggle.” But then they defined the “main task of the political struggle” as the capture of state power, by the ANC. This wasn’t necessarily the “main task” as defined by the people on the ground, when they set up “people’s power” in the first place. And the UDF leadership completely ignored the basic contradiction between a project of building “workers’ control” and “people’s power” from below, with the daily participation of the masses, and of mass movements and local structures; and the project of state power, which is power from above, in the hands of a few, and of parties, which excludes the masses.

The “NUMSA Moment”?

By the end of the 1980s, the ANC had come to play a central role in the struggle, and this included it taking over the struggle from unions and community movements. And with this, the projects of workers’ control and “people’s power” were deeply undermined. When the ANC was unbanned in 1990, it quickly closed down the UDF, and strengthened its grip on the unions. After it was installed in government in 1994, it then carried on with the neo-liberal project and did its best to prevent protests.

Since then, there have been many efforts to rebuild a mass working class protest movement – one that could tackle the ANC government – but mostly without success. The most recent is the United Front, started by the National Union of Metalworkers of South Africa, which broke its ties with the ANC in 2013. So far, all of these efforts have foundered. Why? And what can we learn from the 1980s about what is needed to rebuild a mass movement?

One of the problems has been the tendency to forget what the 1970s and 1980s showed: you do not start a movement with grand declarations, but with people’s daily struggles, like around wages or rents or corrupt municipal officials, and then you move from there to the bigger issues. It is clear from the 1980s that a lot of ordinary working class people didn’t get involved in movements that seemed to operate outside their experiences, where they didn’t feel comfortable with the language and the tone, or felt that the movement was being led and dictated from outside.

NUMSA sees its United Front as a revival of the UDF process, with the United Front meant to link workplace and township struggles. But NUMSA has not yet done enough of the hard, patient work needed to build its credibility through participation in daily township struggles, reintegrating into these struggles.

Instead it has put its energies into calling for a new workers’ party, while presenting itself as the vanguard of the whole working class. But what FOSATU and the UDF base showed was that you need to start small, in daily life, to build the basis for a countrywide movement.

NUMSA is skipping these vital steps, like other post-apartheid initiatives, and does not see, for example, the importance of issues like #GraveFeesMustFall; and it has also retained much of the old ANC framework of the NDR, with its focus on capturing the state. Unfortunately NUMSA has not gone back to its roots in the “workerist” FOSATU, which had kept the ANC at arm’s length, and which rejected the NDR idea on the grounds that the struggle against apartheid had to be combined with the struggle against capitalism – and the grounds that nationalist movements betrayed the working class.

Whereas the ANC/Congress tradition said that the main political task was the transfer of state power from the whites to the majority, FOSATU went further to say you could only tackle racism if you tackled capitalism as well. This meant that the struggle against apartheid must at the same time be a struggle against capitalism, and that you needed strong, independent working class organisations – including worker-controlled unions – to do this.

In these ways, NUMSA has not really addressed the problem of the subjective conditions. Instead, it has actually been “trailing behind the masses,” as many people in communities realized that the ANC was capitalist and neo-liberal 20 years ago: NUMSA, which thinks that it is the vanguard of the working class, has taken a long time to arrive at the same conclusion.

The Big Lesson

The focus on state power, championed by the ANC and its allies in the UDF leadership – and in sections of the unions, including the NUMSA leadership today – has led us to where we are now. But the state is an instrument of minority rule. Whether it is headed by a P.W. Botha in 1984, or Nelson Mandela in 1994, the state is part of the capitalist system. It must, in the current period, implement neo-liberalism; it must, in all periods, promote the interests of the rich and powerful over the interests of the working class and poor. It ensures that the capitalist class can continue exploiting and oppressing the workers. Its top-down approach is completely at odds with real workers’ control or “people’s power.” To get out of this mess, we have to build a powerful working class movement. If we are going to be able to build such a movement, then we need to go back to basics, back to what people were doing in the late 1970s and early 1980s, and rebuild democratic, independent unions and working class organisations in the townships, rebuild workers’ control and people’s power by grappling with daily struggles.

That means engaging in and building movements that are able to actually win gains, that improve the conditions in the workplaces and the townships, and that can accumulate capacity to the point that they can start – as in the 1980s – to replace the existing system with control from below. A movement that fights to liberate the black working class – not with the intention of giving that power on a platter to someone else, but to use organs of workers’ control and people’s power to take back control of our lives and society, and to put the economy and the administration of the country under the control of the working class.

Δημοσιεύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2017 από Enough Is Enough! Πρόκειται για ένα ελαφρώς επεξεργασμένο αντίγραφο μιας παρουσίασης σε εργαστήριο που διοργανώθηκε από την Διεθνή Ομάδα Έρευνας και Ενημέρωσης Εργασίας (ILRIG) και το Κέντρο Συμβουλευτικής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Orange Farm στην επέκταση 1 της Drieziek, δήμος Orange Farm, νότια του Soweto, Νότια Αφρική, στις 24 Ιουνίου του 2017. Το παρακολούθησε μια αίθουσα γεμάτη ακτιβιστές κοινοτήτων και εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των βετεράνων των μεγάλων εξεγέρσεων της δεκαετίας του 1980.

Πρακτικές αυτο-οργάνωσης στη Νότια Αφρική: Η εμπειρία της δεκαετίας του 1980 και οι επιπτώσεις της στη σύγχρονη διαμαρτυρία
από ελευθεριακή κοινότητα

Η συζήτηση που πρόκειται να παρουσιάσω σήμερα βασίζεται σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα που διεξήγαγα με τον συνάδελφό μου Vladislav Kruchinsky στη Νότια Αφρική το 2011-2013. Στόχος της έρευνάς μας ήταν να αναλύσουμε και να διερευνήσουμε τις μεθόδους και τις πρακτικές αυτο-οργάνωσης από κάτω που υπήρχαν στην κρίσιμη δεκαετία του 1980 του αγώνα κατά του απαρτχάιντ.

Η συντριπτική πλειοψηφία του υλικού που γράφτηκε για την περίοδο αυτή είναι αφιερωμένο στον ρόλο των μεγάλων, θεσμοθετημένων αντι-απαρτχάιντ δυνάμεων, όπως το Ηνωμένο Δημοκρατικό Μέτωπο, ένα όργανο-ομπρέλα για τις κοινοτικές οργανώσεις κατά του απαρτχάιντ, που σχηματίστηκε το 1983. Ένα μεγάλο μέρος της επικεντρώνεται επίσης στο Αφρικανικό Εθνικό Συνέδριο, το οποίο παρουσιάζεται στην κυρίαρχη αφήγηση του ANC ως ηγέτη του αγώνα κατά του απαρτχάιντ.

Ο στόχος μου, με τον Βλαντ, ήταν να κοιτάξουμε πέρα ​​από αυτές τις μεγάλες οργανώσεις και να επικεντρωθούμε στους αγώνες των κοινοτήτων που αντιμετωπίζουμε μέσα από τις ιστορίες των απλών ανθρώπων. Όταν ξεκινήσαμε την έρευνά μας, καταλάβαμε ότι θέλαμε πληροφορίες από πρώτο χέρι από τους συμμετέχοντες στους αγώνες. Αυτή είναι η κοινωνική ιστορία, που σημαίνει ότι εξετάζει την άποψη από κάτω, με τους ανθρώπους που συνέντευξη να συμμετάσχουν ενεργά στις ιστορίες που λένε. Διεξήγαμε εκτεταμένες συνεντεύξεις με ενεργά μέλη των κοινοτήτων, κάτοικοι των δήμων, από εκείνες τις μέρες. Ελπίζουμε να ολοκληρώσουμε αυτό το έργο με ένα βιβλίο, το οποίο θα είναι μια συλλογή των συνεντεύξεων.

Ιστορία από τα κάτω

Οι συνεντεύξεις που συλλέξαμε ρίχνουν φως στις πολύ σημαντικές τοπικές ιστορίες της πολιτικοποίησης και της αντίστασης της εργατικής τάξης και των φτωχών, ενάντια στην οικονομική ανισότητα και την καταπίεση του ρατσιστικού καθεστώτος του απαρτχάιντ. Μάθαμε πώς οι απλοί κάτοικοι των δήμων, όχι κατ 'ανάγκην ακτιβιστές, αλλά οι συνηθισμένοι θείοι και οι μαθητές, οι μητέρες και οι γιαγιάδες και οι συνδικαλιστές, διεκδίκησαν την εξουσία στο επίπεδο των ναυπηγείων τους, των οικοδομικών τετραγώνων τους, του δρόμου, τις οικιστικέςζώνες τους και τελικά του συνόλου του δήμου. Μάθαμε πώς προέκυψαν νέοι χώροι βασισμένοι σε μια σχετικά οριζόντια κατανομή ισχύος και ποια είναι η πρόκληση αυτής της "οριζόντιας" κατάστασης.

Εκτός από τις συνεντεύξεις, δουλέψαμε σε δύο μεγάλα αρχεία της Νότιας Αφρικής, τα οποία έχουν συλλέξει υλικό από τους αγώνες της δεκαετίας του 1980. Αυτά είναι τα Ιστορικά Έγγραφα Wits στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand και το Αρχείο Ιστορίας της Νότιας Αφρικής δίπλα στο Συνταγματικό Δικαστήριο στο Γιοχάνεσμπουργκ. Αναλύσαμε πρωτότυπα φυλλάδια, έντυπα, πρακτικά συναντήσεων, αφίσες και εφημερίδες από τη δεκαετία του 1980.

Θα παρουσιάσω σήμερα ένα από αυτά τα υλικά. Το κύριο ερώτημα στην έρευνά μας ήταν: Γιατί η κοινωνική αυτοοργάνωση από την εργατική τάξη και τους φτωχούς στη Νότια Αφρική, με βάση τις αρχές της ισότιμης κατανομής της εξουσίας και συχνά με μια πολύ οριζόντια ή επίπεδη δομή, έγινε μια ιδέα που θα μπορούσε να εμπνεύσει μάζες σε όλη τη χώρα και συνέβαλε ως πρακτική που βοήθησε στην διάλυση του απαρτχάιντ;

Θα ήθελα να ξεκινήσω με τον λόγο που εστιάσαμε στη δεκαετία του 1980. Αυτό το κάνουμε για δύο λόγους.

Πρώτα απ 'όλα η δεκαετία του 1980 ήταν μια κρίσιμη περίοδος στον αγώνα κατά του απαρτχάιντ, με μαζική αντίσταση σε συνδυασμό με πρωτοφανή επίπεδα κοινωνικής και πολιτικής αυτο-οργάνωσης. Αυτή ήταν η εποχή που οι «έννοιες της λαϊκής δημοκρατίας», της «δύναμης των ανθρώπων», της «αυτοδυναμίας» και της «δημοκρατίας από κάτω» εισήχθησαν ως νέες ιδέες και πρακτικές στη νοτιοαφρικανική πολιτική »(σύμφωνα με τα λόγια του παλαίμαχου του UDF Raymond Suttner, σε μια συνέντευξη).

Μια προσεκτική ανάλυση της δεκαετίας του 1980 στη Νότιο Αφρική δείχνει ότι η κατάργηση του καθεστώτος του απαρτχάιντ έγινε δυνατή επειδή η διαδικασία αντίστασης που διασκορπίστηκε σε ολόκληρη τη χώρα μέσω αμέτρητων πράξεων τοπικής ανυπακοής, μποϊκοτάζ καταναλωτών / μεταφορών / σχολείων, απεργιών και διαμονής - γενικές ή κοινές γενικές απεργίες. Αυτή η διάσπαρτη αντίσταση βασίστηκε και οδήγησε σε εναλλακτικές πρακτικές αυτοδιαχείρισης από τους απλούς ανθρώπους.

Δεύτερον, ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου ήταν ο εκδημοκρατισμός των κινημάτων και η γέννηση μιας ριζοσπαστικής δημοκρατικής κουλτούρας. Αυτό περιλάμβανε αλλαγές σε προσωπικό επίπεδο. Τη δεκαετία του 1980, για πρώτη φορά, θέματα όπως η ανισότητα των φύλων, η ελευθερία επιλογής ενός εταίρου και η ενδοοικογενειακή βία ανέκυψαν ευρέως σε ευρεία κλίμακα και όταν κατέστη δυνατό να αντιταχθούμε ανοιχτά στους "παραδοσιακούς ηγέτες" όπως αρχηγούς και βασιλιάδες, κάτι που ανέφεραν οι αναλυτές όπως ο Michael Neocosmos .

Ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός αυτής της δεκαετίας ήταν η δημιουργία του UDF ως δομής ομπρέλα ικανής να ενώσει έναν τεράστιο αριθμό ήδη υπαρχόντων οργανισμών σε ολόκληρη τη χώρα και να προωθήσει περισσότερο την οργάνωση. Το UDF αμφισβητήθηκε, αλλά με την πάροδο του χρόνου κατέληξε να προσδιοριστεί έντονα με ένα ριζοσπαστικό όραμα της αλλαγής.

Μια "Λαϊκή Δημοκρατία"

Η ηγετική μορφή του UDF Morphe Morobe σχολίασε σε μια ομιλία με τίτλο «Προς μια Λαϊκή Δημοκρατία» ότι μια «δημοκρατική Νότια Αφρική είναι ένας από τους στόχους ή οι στόχοι του αγώνα μας». Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι η δημοκρατία είναι το μέσο με το οποίο διεξάγουμε την πάλη:

Η δημιουργία δημοκρατικών μέσων είναι για εμάς εξίσου σημαντική με την κατοχύρωση δημοκρατικών στόχων ως στόχου μας. Πολύ συχνά παρουσιάζονται μοντέλα μιας μελλοντικής δημοκρατικής Νότιας Αφρικής που δεν έχουν καμία σχέση με υπάρχοντες οργανισμούς, πρακτικές και παραδόσεις πολιτικού αγώνα σε αυτή τη χώρα. Αυτό που είναι δυνατό στο μέλλον εξαρτάται από το τι μπορούμε να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε τώρα. Μια δημοκρατική Νότια Αφρική δεν θα διαμορφωθεί μόνο αφού έχει μεταφερθεί η πολιτική δύναμη στην πλειοψηφία.

Το UDF περιέγραψε ένα πολύ πιο ριζοσπαστικό όραμα της δημοκρατίας απ 'ό, τι η Νότια Αφρική κατέληξε το 1994. Ο Morobe συνέχισε «Ο δημοκρατικός μας στόχος ... είναι ο έλεγχος σε κάθε πτυχή της ζωής μας και όχι μόνο το δικαίωμα (όπως είναι σημαντικό) μιας κεντρικής κυβέρνηση κάθε τέσσερα έως πέντε χρόνια. "Τόνισε ότι" η δημιουργία μιας δημοκρατικής Νότιας Αφρικής "δεν ήταν κάτι που πρέπει να μείνει για το μέλλον ή να παραδοθεί από πάνω. αυτό "μπορεί να γίνει πραγματικότητα μόνο με τη συμμετοχή εκατομμυρίων Νοτιοαφρικανών στη διαδικασία - μια διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει στους δήμους, τα εργοστάσια και τα σχολεία της γης μας", μέσω των επιτροπών του ναυπηγείου και των δρόμων, των πολιτικών, των φοιτητικών ομάδων, των ενώσεων και άλλους σχηματισμούς που είχαν προκύψει.

Με την πρόοδο της δεκαετίας του 1980, το όραμα αυτό έγινε μια πρακτική, τόσο σε καθημερινούς αγώνες όσο και όταν, όπως θα δούμε, ορισμένες οργανώσεις που συμμετείχαν στην αντίσταση άρχισαν να αντικαθιστούν το κράτος με τα λεγόμενα «όργανα της εξουσίας των ανθρώπων». παραδείγματος χάριν, οι οδικές επιτροπές βοήθησαν την εκτέλεση δημόσιων υπηρεσιών, οι οργανώσεις νεολαίας δημιούργησαν πάρκα και οι άνθρωποι δημιούργησαν περιπολίες αυτοάμυνας και καταπολέμησης του εγκλήματος.

Συνδικάτα και δήμοι

Είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν οι δύο πιο σημαντικές προϋποθέσεις για την εμφάνιση του UDF. Πρώτον, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, μετά τις απεργιακές εκλογές του Durban του 1973, το ανεξάρτητο συνδικαλιστικό κίνημα απέκτησε μεγάλη δύναμη: οι μαζικές απεργίες και οι εργοστασιακοί αγώνες πραγματοποιήθηκαν στη χώρα, οι εργαζόμενοι καθιέρωσαν δημοκρατικό έλεγχο των συνδικάτων τους και δημιούργησαν επιτροπές απεργίας. Η εξάπλωση της δημοκρατικής κουλτούρας και της οργάνωσης των συνδικάτων αυτών, ιδίως της Ομοσπονδίας Συνδικαλιστικών Οργανώσεων της Νότιας Αφρικής που συστάθηκε το 1979, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των απλών ανθρώπων και στην ανάπτυξη των αποκαλούμενων "οργάνων της εξουσίας των ανθρώπων" στο χώρο εργασίας.

Δεύτερον, στους δήμους όπου, από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, υπήρχαν συνθήκες κοινωνικοοικονομικής παρακμής στο πλαίσιο της καπιταλιστικής κρίσης, δημιουργήθηκαν νέες οργανώσεις με τη μορφή επιτροπών οδών και επιτροπών δράσης και «αστικών» ενώσεων.

Ενώ τα συνδικάτα έθεσαν ζητήματα γύρω από τους μισθούς, τις μεταφορές, τη ρατσιστική μεταχείριση και ούτω καθεξής, οι νέες δομές των κοινοτικών δομών ήταν να αγωνιστούν για τις καθημερινές κοινωνικές ανάγκες των κατοίκων: αξιοπρεπή στέγαση, χαμηλότερα ενοίκια, ηλεκτρικό ρεύμα, με τα συνδικάτα, οι αγώνες αυτοί έθεταν μεγαλύτερα ζητήματα γύρω από την κατανομή του πλούτου και της εξουσίας. και, όπως και με τα συνδικάτα, οι δομές αυτές επέτρεψαν στους ανθρώπους να αποκτήσουν όλο και μεγαλύτερο έλεγχο στην καθημερινότητά τους και να αρχίσουν να χτίζουν μια αντίθετη δύναμη ενάντια στην κυβέρνηση - να αντισταθούν στο κράτος και μερικές φορές να αντικαταστήσουν κάποιες από τις λειτουργίες του.

Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των κατοίκων του δήμου ήταν πολύ δύσκολη. Σε συνθήκες αυξανόμενης ανεργίας, αυξανόμενων τιμών, χαμηλής ποιότητας εκπαίδευσης και δημοτικών υπηρεσιών και υποχρηματοδότησης των δήμων, θέματα όπως η απασχόληση, η στέγαση και οι υπηρεσίες ήταν αρκετά έντονες. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι σε πολλούς δήμους υπήρχε μικρή πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια ή στο νερό στο σπίτι, τα συστήματα αποχέτευσης συχνά αφορούσαν δημόσιες τουαλέτες ή το σύστημα κουβάδων και υπήρχαν μαζικές καθυστερήσεις στη στέγαση.

Σε αυτήν την κατάσταση, οι γυναίκες και τα παιδιά συχνά διαδραμάτισαν βασικό ρόλο στους αγώνες. Ακόμα και οι μη πολιτικοποιημένες νοικοκυρές εύκολα κινητοποιήθηκαν στον αγώνα για τοπική αλλαγή. Ένα παράδειγμα προέρχεται από τον Πολιτιστικό Σύνδεσμο του Πάρκου Valhalla, ο οποίος σχηματίστηκε από τους κατοίκους του Χρωματιστού δήμου του Valhalla Park στο Δυτικό Ακρωτήριο για να αντιμετωπίσει τις εξώσεις. Η θεία Jane Roberts, που συμμετείχε σε αυτό το 1984, μας είπε ότι «αρχίσαμε να βλέπουμε τι συνέβαινε με τους ανθρώπους στις κοινότητες και αποφασίσαμε ως κοινότητα» «Εντάξει, θα πρέπει να χτιστούμε τώρα». Το Civic επανασύνδεσε το νερό και την ηλεκτρική ενέργεια που διέκοψαν οι αρχές και έβαλε τους ανθρώπους πίσω στα σπίτια εάν είχαν δεχθεί έξωση.

Μία άλλη ακτιβίστρια, η Auntie Gertie, βοήθησε στην οικοδόμηση του Συλλόγου Ενδιαφερόμενων Κατοίκων της Valhalla, μετά την έξωση, με τα τρία μικρά παιδιά της. Αφού είχε κάποια επιτυχία στην καταπολέμηση των εξώσεων, άρχισε να βοηθά τους άλλους στην περιοχή της. Μας είπε την ιστορία της για συμμετοχή στον αγώνα:

Μεγάλωσα στη φτώχεια και ζούσα εδώ, και εκεί, και όλα γύρω. Καθώς ο πατέρας μου δούλευε, δεν ήταν σε θέση να με φροντίσει ως παιδί. Έπρεπε να πάω στο σχολείο και μεγάλωσα από μια θεία και έπειτα από μια άλλη θεία κι έτσι ταξίδεψα ως παιδί. Και σε ηλικία, νομίζω, 10-11 ο πατέρας μου παντρεύτηκε με μια άλλη γυναίκα και ... τότε πήγα να ζήσω με την μητέρα και δεν ήταν ευγενής προς εμένα. Μεγάλωσα, δεν υπήρχε κανένας που θα μπορούσα να πάω και να πω, «Το μάτι μου πονάει», γι 'αυτό μεγάλωσα πολύ ανεξάρτητα .... Έτσι έγινα πολύ ανεξάρτητη, κάνω τα πάντα μόνη μου. Και στη δεκαετία του 1980, έγινα μητέρα: γέννησα τον γιο μου και δεν παντρεύτηκα. και στη συνέχεια μια κόρη, και στη συνέχεια μια άλλη κόρη? και έπειτα είχα τρία παιδιά. Τότε έγινα μόνη μητέρα. Και ναι, δεν υπήρχε κανένας να πάω: Απλά έπρεπε να βρω τον δικό μου τρόπο, με τα λίγα χρήματα που κερδίζω, έπρεπε να βρω τον δικό μου τρόπο. Μέσα από αυτό έχω γίνει αγώνας .... Έχω εκδιωχθεί από την πόλη του Κέιπ Τάουν. Δεν είναι δύο φορές αλλά τρεις φορές. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο εντάχθηκα στην αστική οργάνωση.

Συνέχισε:
Ήμασταν τρεις από εμάς ... Κάλεσα τους ανθρώπους στη δημόσια συνάντηση, μιλήσαμε με τους ανθρώπους και είπαμε ότι σχηματίζουμε αυτή την οργάνωση με την ονομασία Concerned Residents, εμείς ... θα σας βοηθήσουμε - και ποιος από εσάς είναι έτοιμος να έρθει μαζί μας ;

Ένας άλλος ερωτώμενος, ο Trevor Ngwane, ο οποίος ήταν ενεργός στο υποκατάστημα Jabavu της Soweto Civic Association κατά τη δεκαετία του 1980, θυμήθηκε τον τρόπο με τον οποίο αυτή η πολιτική λειτουργούσε:

... συναντιόμασταν στα σπίτια των ανθρώπων, είχαμε μια συνάντηση την εβδομάδα ... Θα πηγαίναμε αυτή τη φορά σε αυτό το σπίτι και αυτή τη φορά σε αυτό ... Για παράδειγμα, θα πραγματοποιούσαμε μια συνάντηση σε έναν ιερέα, επειδή ήταν σεβαστός ή σε ένα δάσκαλο ή σε ένα σπίτι του συνδικαλιστή. Και τότε δεν υπήρξε μέλος και τα θέματα που συζητήσαμε ήταν προβλήματα στους δήμους, τα φώτα, μιλήσαμε για το τέλος του απαρτχάιντ, μιλήσαμε για την παιδική εκπαίδευση ή κάποιος που πέθανε και δεν έχουν κανέναν να τον θάψει [ για τη συγκέντρωση κεφαλαίων].

Η πρόσκληση για τέτοιες συναντήσεις έγινε συχνά από πόρτα σε πόρτα, συναντούσαμε προσωπικά τους γείτονες ή γράφαμε μικρές σημειώσεις και τις άφησε κάτω από την μπροστινή πόρτα του σπιτιού.

Επιτροπές και Πολιτικές

Οι αστικές ήταν, εν συντομία, ενώσεις κατοίκων που ασχολήθηκαν με τις ανησυχίες του λαού. Έλαβαν διάφορες μορφές, αλλά ο τυπικός πολίτης είχε μια εκτελεστική επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από έναν πρόεδρο, έναν αντιπρόεδρο, έναν γραμματέα και έναν ταμία. Οι ηγέτες συχνά εκλέγονται για τρία χρόνια, αλλά μπορούν να επανεκλεγούν ή να ανακληθούν, κατόπιν αιτήματος της πλειοψηφίας. Το καθήκον των ηγετών ήταν να αναφέρουν τις κοινότητες στις οποίες βασίζονταν. Ένα πολύ σημαντικό σημείο είναι ότι οι ηγέτες ήταν μέρη αυτών των κοινοτήτων, αντιμετωπίζοντας τα ίδια προβλήματα με τους άλλους κατοίκους. Όπως είπε η Aunty Jane: «Ήμασταν στην κοινότητα που αγωνιζόταν για την κοινότητα», οπότε «δεν μπορούμε όπως λένε οι ηγέτες στην κοινότητα που θέλουμε αυτό ή απαιτούμε ότι ... μας χρησιμοποιούν και μας λένε τι να κάνουμε .

Οι λειτουργίες των προέδρων ήταν βασικά αυτές του συντονισμού, των συνεδριάσεων, της οργάνωσης και της προετοιμασίας για εκστρατείες. Η ιδέα της ηγεσίας ως "υπηρεσίας της κοινότητας" πήγε χέρι-χέρι με μια ευαίσθητη και προσεκτική στάση απέναντι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Το Civics αλληλεπίδρασε με διάφορους τρόπους με πιο τοπικές μορφές αυτο-οργάνωσης όπως επιτροπές μπλοκ, ναυπηγείων και δρόμων. Καθώς οι ενώσεις, αυτές διαμορφώθηκαν για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων, όπως η υψηλή ενοικίαση, η κακή ηλεκτροδότηση, η κακή στέγαση, το σύστημα κάδων και το έγκλημα. Σε αντίθεση με την αστική τάξη, όπου η ηγεσία είχε την τάση να κυριαρχείται από πιο μορφωμένους ανθρώπους, με άπταιστα αγγλικά ή αφρικανικά, με κάποια πολιτική ιστορία, αυτές οι τοπικές επιτροπές επικεντρώνονταν σε συνηθισμένους κατοίκους δήμων, συχνά χωρίς πολιτική εμπειρία ή οργάνωση και διευκόλυνση των δεξιοτήτων. Όπως και οι πολίτες, αυτές οι επιτροπές εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και πολλαπλασιάστηκαν στη δεκαετία του 1980.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ήταν ξεχωριστές από τις πολιτικές και ήταν πιο αυθόρμητες τοπικές ομάδες. Ωστόσο, η ισχυρότερη και δημοκρατικότερη τάξη οικοδομήθηκε πάνω σε ένα στέρεο θεμέλιο ναυπηγείων, μπλοκ και οδικών επιτροπών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πολιτικός αποτελούσε πράγματι οι επιτροπές που λειτουργούσαν στις κοινότητες δήμων. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα προέρχεται από το Belville στις παρυφές του Κέιπ Τάουν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όπως αναφέρεται στην εφημερίδα Grassroots :

Οι κάτοικοι του Belville συνειδητοποίησαν ότι χρειάζονται μια ισχυρή οργάνωση για να πολεμήσουν για τα δικαιώματά τους. Αυτό σήμαινε ότι ο οργανισμός έπρεπε να εκπροσωπεί τους πάντες στο Belville. Έτσι συναντήσεις σπιτιών πραγματοποιήθηκαν σε όλους τους δρόμους! Και οι άνθρωποι από κάθε δρόμο εξέλεγαν έναν εκπρόσωπο του δρόμου. Υπάρχουν μερικά από τα καθήκοντα ενός εκπρόσωπου του δρόμου: 1. Ο εκπρόσωπος του δρόμου πρέπει να γνωρίζει όλα τα προβλήματα των ανθρώπων στο δρόμο. 2. Πρέπει να αντιπροσωπεύουν τις ανάγκες του δρόμου στις συνεδριάσεις των αντιπροσωπευτικών επιτροπών. 3. Πρέπει να αναφέρουν όλες τις συνεδριάσεις των αντιπροσωπευτικών επιτροπών στο δρόμο τους. 4. Η αντιπροσωπευτική επιτροπή οικοδομεί την ενότητα στην περιοχή επειδή αντιπροσωπεύει όλους τους δρόμους. 5. Οι επαναστάτες δρόμου δεν πρέπει να εργάζονται μόνοι, αλλά με τη βοήθεια όλων των ανθρώπων στο δρόμο. Επομένως, ο αντιπρόσωπος του δρόμου είναι ο δεσμός μεταξύ της επιτροπής των εκπροσώπων.

Στη συνέχεια, οι εκπρόσωποι του δρόμου στο Belville εντάχθηκαν στην ευρύτερη επιτροπή δράσης για την στέγαση του Cape Town, οι οποίες κάλυπταν μια σειρά γειτονιών και δήμων και αγωνίστηκαν ενάντια στις κακές συνθήκες στέγασης. Συνελθόντες στο CAHAC, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να βρουν λύσεις σε κοινά προβλήματα και να συνεργαστούν σε κοινές ενέργειες. Και μέσω των επιτροπών δρόμων, που δημιουργούνται από τους απλούς κατοίκους με εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους, οι απλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να ελέγξουν την οργάνωση των πολιτών.

Ένα άλλο αξιοσημείωτο παράδειγμα προέρχεται από τον δήμο Αλεξάνδρα στο Γιοχάνεσμπουργκ, που ήταν μια εστία αγώνα, όπου ριζοσπαστικοί συνδικαλιστές από την παράδοση του FOSATU διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο. Ο Μωυσής Μαϊέκισο, εργαζόμενος στη μεταλλουργία από το FOSATU και ηγέτης της Επιτροπής Δράσης της Αλεξάνδρα, εξήγησε πώς οργανώθηκε ο δήμος στα μέσα της δεκαετίας του '80:

Ήταν η πυραμιδική δομή. Οι άνθρωποι στην αυλή (επειδή η Αλεξάνδρα είναι τόσο γεμάτη, υπάρχουν περίπου 4 σπίτια σε μια αυλή, σε ένα σπίτι βρίσκεστε ότι υπάρχουν 4 με 6 δωμάτια, και σε κάθε δωμάτιο υπάρχει μια οικογένεια ... αυτό είναι επί 4 φορές 8 ανθρώπων - μοιράζονται μια εξωτερική βρύση νερού, μοιράζονται μια τουαλέτα: μπορείτε να φανταστείτε) ... θα έρθουν μαζί σε μια αυλή και θα δημιουργήσουν μια επιτροπή για τη ρύθμιση των συνθηκών διαβίωσης, έτσι ώστε να μην υπάρχει σύγκρουση στην αυλή. Επίσης, η επιτροπή αυλής έρχεται μαζί για να δημιουργήσει μια επιτροπή μπλοκ: βάζετε πολλές αυλές... από αυτόν τον δρόμο και εκείνο τον δρόμο και αυτή είναι η επιτροπή μπλοκ. Στη συνέχεια, από την επιτροπή μπλοκ, θα υπάρχει μια επιτροπή δρόμου, τότε επιτροπή περιοχής - μέχρι την αστική επιτροπή. Οι άνθρωποι θα έρθουν μαζί για να εκλέξουν τον ηγέτη τους, κάθε δρόμου, θα σηκώσουν δημοκρατικά το χέρι τους και οι άνθρωποι θα αποφασίσουν για την ηγεσία τους.

ΜΜΕ και Εκπαίδευση

Η δεκαετία του 1970 και η δεκαετία του '80 ήταν επίσης μια περίοδος έντονου εναλλακτικού τύπου και μέσων ενημέρωσης, που παρείχαν μια εναλλακτική λύση στις μεγάλες επιχειρηματικές εφημερίδες και στο κυβερνητικό ραδιοτηλεοπτικό σύστημα. Αυτοί βοήθησαν να μοιραστούν νέα, ιδέες και πολιτική. Για παράδειγμα, οι εφημερίδες της κοινότητας, όπως το Speak και το Grassroots, περιλάμβαναν πολυάριθμες συζητήσεις σχετικά με το πώς θα συμπεριληφθούν περισσότεροι άνθρωποι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ξεκίνησαν ειδικές ομάδες μελέτης από ακτιβιστές και ηγέτες της κοινότητας προκειμένου να μοιραστούν τη γνώση για τη λαϊκή συμμετοχή και τη δημοκρατική οργάνωση.

Οι ερωτηθέντες επίσης επεσήμαναν άλλες δομές που προέκυψαν για να οργανώσουν τους ανθρώπους και να αυξήσουν τα παράπονά τους, μερικές φορές σε συναντήσεις στα σπίτια των ανθρώπων και μερικές φορές σε δημόσιες μαζικές συναντήσεις. Μια τέτοια εμπειρία μοιράστηκε ο Bricks Mokolo, ακτιβιστής στην κοινότητα Orange Farm, ο οποίος άρχισε να εμπλέκεται στον αγώνα στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Το 1985, ο Bricks Mokolo εκλέχτηκε πρόεδρος της επιτροπής κρίσης για την εκπαίδευση των γονέων του Vaal. Οι επιτροπές κρίσης για την εκπαίδευση εμφανίστηκαν ως απάντηση στην κρίση στην εκπαίδευση και περιελάμβαναν τα παιδιά και τη νεολαία, καθώς και τους γονείς - και, όπου είναι δυνατόν, τους δασκάλους. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι επρόκειτο για μια περίοδο μαζικών εξεγέρσεων στα μαύρα αφρικανικά, τα έγχρωμα και τα ινδικά σχολεία, καθώς και στα πανεπιστήμια, και ότι οι νέοι - συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που εγκαταλείπουν το σχολείο, των ανέργων και όσων δεν σπουδάζουν - ο ρόλος στις επιτροπές και στην πολιτική, καθώς και στους εκπαιδευτικούς αγώνες και στα συνδικάτα. Τα μποϊκοτάζ των τάξεων ήταν κοινά και οι νέοι ήταν στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων με τις αρχές.

Ο Bricks Mokolo εξήγησε:
... υπάρχουν προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινότητά σας που απαιτεί από εσάς και το παιδί σας - όλους - να συνεργαστείτε. Αντιμετώπισα πολλά προβλήματα: σπίτια, εκπαίδευση, εργασία. Τώρα εξετάσαμε τα εκπαιδευτικά προβλήματα και είπαμε ότι χρειαζόμαστε γονείς να εμπλακούν στη στήριξη των παιδιών μας στο σχολείο και να καταπολεμήσουν ή να απαιτήσουν το δικαίωμα εκπαίδευσης για τα παιδιά μας και υπήρξαν απαιτήσεις που υποβλήθηκαν. Ένα από τα αιτήματα ήταν η δωρεάν εκπαίδευση και ένα τμήμα δωρεάν εκπαίδευσης για όλους, συμπεριλαμβανομένων των μαύρων.

Η "Λαϊκή Εξουσία" αναλαμβάνει

Οι μαζικοί αγώνες των δήμων από το 1984 έως το 1986 είδαν μια τεράστια ανάπτυξη της εξουσίας των διαφόρων οργάνων της εξουσίας των ανθρώπων στις επιτροπές των δήμων, των περιοχών και των δρόμων. Ομάδες πολιτών; ομάδες σπουδαστών και νέων · γυναικείες ενώσεις; συνδικαλιστικές δομές που βασίζονται σε επιτροπές κρίσης γειτονιάς στην εκπαίδευση - και στην μαζική αποσταθεροποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης του απαρτχάιντ. Όπως επεσήμανε ο Μαϊέκισο, η εστίαση στα άμεσα προβλήματα οδήγησε εύκολα σε μια επίθεση στο σύστημα στο σύνολό του:

Οι συνθήκες που προκάλεσαν το σχηματισμό αυτών των οργανώσεων ήταν θέματα ψωμιού και βουτύρου, αλλά η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων άρτου και βουτύρου σας οδηγεί αυτόματα στην πολιτική. "Γιατί οι δρόμοι είναι βρώμικοι; Γιατί δεν παίρνουμε σπίτια; "Έτσι, μέσα από αυτά τα θέματα οι άνθρωποι αναλάμβαναν πολιτικές και συνειδητοποιούνταν.

Οι αποτελεσματικοί οργανισμοί δήμων, πρόσθεσε ο Μαϊέκισο, επέτρεψαν εξαιρετικά αποτελεσματικές ενέργειες διαμαρτυρίας με υψηλό βαθμό λαϊκής υποστήριξης. Η δημιουργία ισχυρών αυτο-οργανωμένων οργάνων επέτρεψε τη διεξαγωγή μαζικών εκστρατειών:

... στην αρχή, όταν οι άνθρωποι θα συναντηθούν στο γκαράζ ή σε έναν ανοιχτό χώρο στην αυλή κάποιου και στους δρόμους ανοιχτά, [θα] ... θα έχουν πρόβλημα από την αστυνομία. Αλλά οι άνθρωποι το αψήφησαν και συναντήθηκαν. Όχι μόνο η ίδια η δομή, οι επιτροπές, αλλά οι πραγματικές συναντήσεις ήταν τα όργανα της εξουσίας των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των δομών ...

Οι γενικές συνελεύσεις, πρώτον, είναι εκεί όπου η λαϊκή δημοκρατία ανήκει, είναι η πραγματική εξουσία των ανθρώπων. αυτό είναι το κύριο βασικό όργανο της εξουσίας των ανθρώπων, επομένως οι βασικές αποφάσεις προέρχονται από εκεί, όπως τα μποϊκοτάζ: η απόφαση των μποϊκοτάζ θα προκύψει από αυτές τις συναντήσεις, από τις βάσεις .... «Δεν είμαστε ευχαριστημένοι με τις τιμές των λεωφορείων» ... η απόφαση να διαμαρτυρηθούν και να δράσουν είναι εκεί. Εάν οι επιτροπές δεν μπορούν να αποφασίσουν μόνες τους, πρέπει να στείλουν την ιδέα στη γενική συνέλευση, αν είναι ανώνυμες - είναι ανώνυμες ή μερικές φορές ψηφίζουν. Εάν υπάρχει αυτός που αντιτίθεται – το θέμα θα τεθεί σε ψηφοφορία ...

Καθώς αυξήθηκαν οι διαμαρτυρίες, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων κατά των εκπροσώπων του κράτους, πολλές περιοχές έγιναν απρόσβατες περιοχές για την αστυνομία και όταν στάλθηκε ο στρατός αντιμετώπισε αντίσταση. Οι μαύρες τοπικές αρχές που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση του απαρτχάιντ συχνά κατέρρευσαν, ενώ τα συμβούλια στις έγχρωμες και τις ινδικές περιοχές στερούνται αξιοπιστίας. Σε πολλά μέρη, τα όργανα της δύναμης των ανθρώπων μετατόπισαν τα BLA. Σε δήμους όπως το Port Elizabeth στο Ανατολικό Ακρωτήριο, ο Suttner σημείωσε σε άρθρο του το 2004 ότι η αυτοοργάνωση έφτασε στο αποκορύφωμα όταν «ευρέως αντιπροσωπευτικά κοινοτικά στοιχεία ανέλαβαν τον έλεγχο σημαντικών πτυχών της ζωής των δήμων και η φυγή κυβερνητικών αξιωματούχων άφησε ένα κενό. "

Αυτή ήταν η περίοδος κατά την οποία οι δρόμοι και οι πολίτες άρχισαν να εκτελούν δημόσιες υπηρεσίες, όταν οι οργανώσεις νεολαίας δημιούργησαν πάρκα και όταν οι άνθρωποι δημιούργησαν περιπολίες αυτοάμυνας και καταπολέμησης του εγκλήματος και αντικατέστησαν την αστυνομία σε πολλούς τομείς. Αυτή η κατανόηση του αγώνα ως αυτοδυναμίας κατέστη κεντρική στην προπαγάνδα κατά του απαρτχάιντ και διατυπώθηκε σε συνθήματα και έννοιες όπως η «δύναμη των ανθρώπων» ή η «Amandla-Ngawethu». Αυτές αντανακλούσαν την κατάσταση που συνέβαινε ήδη σε μαζική κλίμακα. Το 1986, όταν τα όργανα της λαϊκής εξουσίας είχαν ήδη αναδειχθεί σε πολλούς δήμους της Νοτίου Αφρικής και όταν οι BLA άρχισαν να πέφτουν, η εξόριστη ηγεσία των ANC έκανε το διάσημο της αίτημα για «μη κυβερνητικότητα» και «εξουσία των ανθρώπων». το δυναμικό και τις δυνατότητες αυτο-οργάνωσης και ελπίζαμε να το χρησιμοποιήσουμε για τους σκοπούς του κόμματος.

Το τέλος της εξέγερσης

Το κράτος του απαρτχάιντ αντέδρασε στις εξεγέρσεις με καταστολή, χρησιμοποιώντας εξωτικές δυνάμεις, όπως είναι οι vigilantes και οι επιθέσεις, η κινητοποίηση του στρατού, η επέκταση της αστυνομίας και οι βοηθητικές δυνάμεις των καθεστώτων του κράτους. Η δεύτερη κατάσταση έκτακτης ανάγκης το 1986 οδήγησε στη σύλληψη περισσότερων από 20.000 ανθρώπων και αφορούσε τη μεγαλύτερη κατασταλτική επιχείρηση στην ιστορία της Νότιας Αφρικής. Η αστυνομική και στρατιωτική βία, συμπεριλαμβανομένης της κράτησης, ήταν κοινή και μέχρι το τέλος του 1986 το κράτος είχε καταστείλει (ή τουλάχιστον αποδυναμωθεί) πολλές κοινοτικές οργανώσεις. Το UDF περιορίστηκε σοβαρά στις δραστηριότητές του και αρκετοί υψηλής αναγνωσιμότητας ηγέτες των UDF, καθώς και ακτιβιστές όπως ο Mayekiso, κατηγορήθηκαν για προδοσία.

Όσο πιο έντονη είναι η κρατική καταπίεση, τόσο χειρότερη είναι η επίδραση στην ικανότητα του λαού να είναι επιτυχημένη. Η σύλληψη πολλών από τους πιο έμπειρους ηγέτες οδήγησε επίσης στην υπονόμευση δομών λογοδοσίας και την κλιμάκωση των συγκρούσεων με τις δυνάμεις ασφαλείας από τη νεολαία, οδηγώντας σε μια στρατιωτικοποίηση του αγώνα και μια παρακμή στην ευρύτερη συμμετοχή της κοινότητας.

Ωστόσο, το κράτος του απαρτχάιντ ήξερε ότι απαιτούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Καταβλήθηκαν προσπάθειες στα τέλη της δεκαετίας του '80 για τη διενέργεια μεταρρυθμίσεων με στόχο την αποδυνάμωση του κινήματος διαμαρτυρίας και την προσέγγιση του ANC. Όταν η μεταβατική περίοδος ξεκίνησε το 1990, η ηγεσία των ANC εργάστηκε σκληρά για να εδραιώσει την ηγεμονία της πάνω στις δομές της κοινότητας και της νεολαίας και των συνδικάτων, ενώ το UDF έκλεισε το 1991, πολλές από τις θυγατρικές της απορροφήθηκαν σε σκέλη του ANC ή σε ομάδες ευθυγραμμισμένες με το ANC. Όταν το ANC ανέλαβε το 1994, οι ημέρες της «εξουσίας των ανθρώπων» εξαφανίστηκαν, οι κινήσεις της δεκαετίας του '80 συνενώθηκαν ή κλείστηκαν ή περιθωριοποιήθηκαν. Υπήρξε μια διαδικασία αποπολιτικοποίησης και μια κίνηση για επικέντρωση στην κρατική εξουσία, με το κράτος υπό την αιγίδα του ANC να «παραδίδει» στους πολίτες.

Μερικά μαθήματα

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα δεν ήταν τέλεια στη δεκαετία του 1980. Υπήρχαν καταχρήσεις εξουσίας και σημαντικές προκλήσεις στις δημοκρατικές πρακτικές. Ορισμένοι από τους πολίτες δεν άλλαξαν ηγέτες: αυτό εξηγείται από την κυριαρχία των χαρισματικών προσωπικοτήτων και, μερικές φορές, από την κατάχρηση των ηγετικών θέσεων. Το γεγονός ότι η συμμετοχή σε οποιοδήποτε είδος οργανισμού αντίστασης διατρέχει τον κίνδυνο να συλληφθεί και να κατηγορηθεί σήμαινε ότι πολλοί άνθρωποι δεν ήταν διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο να συμμετέχουν ανοιχτά.

Το ατομικό σύστημα αντιμετώπιζε προκλήσεις ανισότητας φύλου και ηλικίας: υπήρχε ένα χάσμα γενιάς μεταξύ των ηλικιωμένων και των ηγετών των ενώσεων πολιτών αποτελούσε βασικά νεολαία, που μερικές φορές επέβαλε τη θέλησή τους στους άλλους. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη χρήση βίας. Υπήρχαν εντάσεις μεταξύ των πολιτών και των συνδικάτων, εν μέρει επειδή τα συνδικάτα θέλησαν να εξασφαλίσουν την αυτονομία τους και ήταν επιφυλακτικοί για μη δημοκρατικές πρακτικές στα όργανα που συνδέονταν με το UDF. Το ANC άσκησε επίσης μια αυξανόμενη επιρροή πίσω από τις σκηνές, και οι μαχητές της ANC ήταν συχνά ανυπόφοροι σε μη-ANC φωνές.

Ωστόσο, η περίοδος μαζικής αυτο-οργάνωσης στη δεκαετία του 1980 έδειξε τις δυνατότητες της αυτο-οργάνωσης και της αυτονομίας του λαού από τα κάτω. Επεσήμανε τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ συνδικαλιστικών οργανώσεων, οργανώσεων με βάση την κοινότητα και άλλων μορφών - νεολαίας, πολιτιστικού, αθλητικού - και πρωτοφανή επίπεδα αλληλεγγύης. Έδειξε προγράμματα αμοιβαίας βοήθειας, τα οποία δημιούργησαν χώρους αλληλεγγύης και κοινοτικής υποστήριξης: κουζίνες σούπας, συλλογές ράψιμου, κοινοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς, περιπολίες κατά του εγκλήματος, αμυντικές μονάδες και δικαστήρια των λαών.

Η ριζοσπαστική ερμηνεία της δημοκρατίας αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Στη δεκαετία του 1980, οι δημοκρατικές πρακτικές, όπως οι μαζικές συναντήσεις, η λογοδοσία των ηγετών και των επιτροπών, ήταν σημαντικές και οι άνθρωποι είδαν επίσης την αξία της δημοκρατίας στο να αγωνίζονται.

Σήμερα, πολλές από τις αρχές της αυτοοργάνωσης της δεκαετίας του '80 και η ίδια η κουλτούρα της ριζοσπαστικής, συμμετοχικής και άμεσης δημοκρατίας, με την υποχρεωτική και απόλυτη ευθύνη των ηγετών της κοινότητας, με την ιδιαίτερη αγάπη της για μακρές και ανοικτές συναντήσεις, μερικά σύγχρονα κοινωνικά κινήματα στη Νότιο Αφρική. Πιστεύω ότι αυτή είναι η κληρονομιά της δεκαετίας του 1980, όταν πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η δημοκρατία δεν είναι μια αφηρημένη ιδέα, αλλά ένα εργαλείο και μια πρακτική που πρέπει να χρησιμοποιείται από ολόκληρη την κοινότητα.

*Αρχικά δημοσιεύθηκε από το Zabalaza https://zabalaza.net/2017/12/01/practices-of-self-organ...test/
Επίσης στο https://www.anarkismo.net/article/30708. Ελληνική μετάφραση στο https://athens.indymedia.org/post/1581247/

Cet article s’attache à comprendre les événements récents qui ont entouré la démission de Robert Mugabe au Zimbabwe. L’auteur ne pense pas que cela est susceptible d’amener une quelconque forme de libération pour le peuple du Zimbabwe, étant donné que cela ne répond pas aux problèmes auxquels le Zimbabwe doit faire face : une classe dirigeante sans scrupules, l’État, le capitalisme et l’impérialisme.

Robert Mugabe, dirigeant autoritaire qui menait depuis longtemps une guerre contre les pauvres au Zimbabwe, n’est plus. Il a été forcé à démissionner par la levée d’un coup d’État militaire, bien que, de façon ironique, les acteurs principaux de ce coup d’État nie en soit un.
Quand Mugabe a annoncé qu’il quittait le pouvoir, des dizaines de milliers de personnes sont descendues dans les rues de Harare pour célébrer la nouvelle. Beaucoup espèrent que cette sortie permettra d’améliorer la situation pour le Zimbabwe. Cet espoir, malheureusement, berce les gens d’illusions car Mugabe n’était qu’un symptôme de problèmes bien plus importants et que tant que ceux-ci ne seront pas résolus, le Zimbabwe ne pourra pas être libre. Pas plus qu’il ne pourra y avoir une véritable égalité. De la même façon, ceux qui ont fait partir Mugabe sont taillés dans le même roc et viennent de la même classe dirigeante sans scrupules.

Remettre le coup d’État dans son contexte
Le contexte du coup d’État ne peut pas être séparé du fait que le Zimbabwe a vécu et vit toujours une crise économique massive, qu’il a été gouverné par une classe dirigeante qui s’est accrochée au pouvoir par tous les moyens (classe dont Mugabe n’est qu’un membre) et que cette classe a utilisé son contrôle sur l’État pour piller les ressources du pays.
En fait, la classe dirigeante du Zimbabwe a historiquement eu besoin des postes dirigeants de l’État ou de connexion avec l’État pour accumuler la richesse. C’est lié au fait que le colonialisme a freiné le développement des capitalistes noirs dans le pays.
Depuis le début de l’indépendance, l’État a joué un rôle primordial dans la construction d’une classe dirigeante autour du ZANU1. C’est le seul moyen qu’ils ont pour devenir riche. De fait, le Zimbabwe est un cas d’école pour montrer comment, en intégrant des postes de l’État, d’anciens leaders de la libération peuvent intégrer et même intègrent de fait la classe dirigeante ; comment ils peuvent devenir et deviennent de fait des gouvernants au-dessus des gens ; comment ils peuvent utiliser et utilisent de fait leurs positions pour amasser la richesse sur le dos des gens.

La compétition pour les postes d’État a toujours été intense
En conséquence, la réalité est que, depuis l’indépendance, la compétition pour intégrer les postes les plus hauts de l’État a été féroce. C’est en partie la raison pour laquelle les leaders de premier rang du ZANU, autour de Mugabe, Mnangagwa et les généraux de l’armée, ont utilisé la force pour saper le pouvoir de leurs rivaux du ZAPU2 dans les premières années après l’indépendance. Cette stratégie a culminé à travers les massacres du Matabeleland en 1983 dans lesquels 20 000 personnes ont été tuées par l’État. C’est aussi la raison pour laquelle ils ont utilisé la terreur, y compris le viol de masse pour intimider les opposant-e-s, pour détruire la possibilité d’être retirés de leurs positions de pouvoir au sein de l’État par la voie électorale (élections en 2008 et en 2013).
Comme la crise économique au Zimbabwe s’est aggravée depuis les années 2000, la compétition pour les postes au sein de l’État est devenue encore plus féroce, ce qui a mené à des divisions au sein de la classe dirigeante et au sein même du ZANU. Dans la bataille pour des positions au sein de l’État afin d’accumuler la richesse, deux factions ont émergé dans le ZANU : le G40 et les Lacoste. C’est cette division qui constitue la racine profonde de ce coup d’État : une bagarre interne à la classe dirigeante pour le contrôle de l’État, afin de mieux piller.
Ces dernières années, Mugabe s’est allié avec la faction du G40, qui est plutôt composée de la jeune génération d’aspirant-e-s capitalistes noir-e-s, comme par exemple Jonathan Moyo et Grace Mugabe3. C’est cette faction qui a bénéficié de « l’indigénisation » de l’État et des politiques de réforme agraire, en s’accaparant 51 % des intérêts dans de nombreuses corporations des secteurs miniers, agricoles et de la vente au détail. C’est aussi ce choix de Mugabe de défendre les intérêts du G40 qui a mené au coup d’État contre lui.
En effet, l’utilisation de l’État par le G40 pour amasser de la richesse rentre en collision avec l’autre faction du ZANU, les Lacoste, regroupé-e-s autour de Mnangagwa et des généraux. Le fait que le G40 mette la main sur les parts des entreprises via l’État a contrarié les intérêts de la faction Lacoste. Les généraux n’ont pas apprécié que Mugabe choisissent de privilégier, à leurs dépens, une strate plus jeune, et vénale, du parti (le G40 donc).

La « Chinese connection »
La faction Lacoste est très proche de l’État et des capitalistes chinois. En fait, Mnangagwa a même créé une entreprise, Sino Zimbabwe, dont il partage le capital avec des éléments de la bourgeoisie capitaliste chinoise, afin d’assurer l’exploitation de mines de diamants à Marange [dans l’est du pays, NdT]. De ce fait, il est devenu probablement l’homme le plus riche du Zimbabwe dans le milieu des années 2000. Pour s’assurer que ce business puisse continuer, Mnangagwa et les généraux ont lâché l’armée pour chasser les gens de leurs terres en 2008. Plusieurs centaines de personnes sont mortes à cette occasion.
Plus récemment, la faction du G40 et Mugabe ont également cherché à l’écarter et ont pris des parts dans des entreprises chinoises, à travers la politique d’ « indigénisation ». L’État et les capitalistes chinois sont les principaux investisseurs au Zimbabwe et ils n’ont pas du tout apprécié les actions du G40 et de Mugabe contre leurs intérêts.
Mugabe est allé plus loin et a commencé à prendre des actions contre la faction Lacoste en congédiant Mnangagwa (qui est soutenue par la classe dirigeante chinoise). C’est la goutte d’eau qui a fait déborder le vase ; et le temps du « Vieux » est venu.

Les plans sont allés vite
Lorsqu’il a été congédié, Mnangagwa est parti directement en Chine. Il a été rapidement suivi par les généraux majeurs du pays, qui ont ensuite rencontré les dignitaires de l’armée chinoise. Même si on ne saura probablement jamais ce qui a été discuté, il est difficile de croire à une coïncidence quand on sait qu’un coup d’État a eu lieu dans la semaine même qui a suivie. Les signes montrent que Mnangagwa, ses généraux et l’État chinois ont élaboré ensemble des plans pour un coup d’État qui ferait tomber Mugabe.
En effet, dès que le coup d’État a eu lieu, les généraux ont annoncé que les investissements étrangers seraient bienvenues, ont laissé entendre que la politique d’ « indigénisation » serait inversée et les investissements protégés. C’était un message clair à l’État chinois que leurs intérêts, saisis par Mugabe pour la faction G40, leur seraient rendus.

Pas encore Uhuru
Le problème, cela dit, c’est que Mnangagwa et les généraux ne valent pas mieux que Mugabe ; et les chinois ne sont pas des impérialistes « plus cool » que la Grande-Bretagne. Tous sont aussi vils les uns que les autres. En fait, Mnangagwa, les généraux et les chinois sont déjà largement impliqués dans l’oppression et l’exploitation de la classe des travailleuses et des travailleurs (occupé-e-s ou non) du Zimbabwe, et ce depuis des années. Leur ascension vers le pouvoir n’amènera pas un Zimbabwe meilleur : les têtes en haut de l’État ont vaguement changé mais les pratiques ne risquent pas de changer.
Même si l’opposition est acceuillie dans un nouveau gouvernement de transition aux côtés de Mnangagwa et de sa faction du ZANU, ceux qui contrôlent l’État vont continuer à exploiter le peuple du Zimbabwe et la démocratie va sûrement rester très limitée.
Cela signifie que si le Zimbabwe doit se libérer, il doit l’être par les travailleuses et les travailleurs, par les pauvres elles et eux mêmes. La longue et difficile tâche de construction d’un nouveau mouvement pour mener à bien cette libération ne peut pas et ne doit pas être évitée ou abandonnée à cause de ce coup d’État. Une lutte doit être levée contre la classe dirigeante zimbabwéenne, contre son Etat, contre le capitalisme et l’impérialisme. C’est le seul moyen pour accéder à l’Uhuru4.

Shawn Hattingh (ZACF), le 24 novembre 2017
Traduction par la Commission Internationale de la CGA, le 5 décembre 2017

----------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) Note du Traducteur : Zimbabwe African National Union, le parti de Mugabe, fondé en 1963 en opposition au régime d’apartheid en vigueur jusqu’en 1980 en Rhodésie du Sud, ancien nom du Zimbabwe hérité de la colonisation britannique.
(2) NdT : Zimbabwe African People’s Union, autre parti politique historique de la résistance anti-apartheid du Zimbabwe, fondé en 1960. Le ZAPU était d’obédience pro-russe, là où le ZANU était pro-chinois. Les deux partis, alliés dans un Front Patriotique depuis 1976, fusionnent en 1987 alors que le ZANU est déjà au pouvoir.
(3) NdT : Grace Mugabe est la femme de Robert Mugabe depuis 21 ans. Elle est surnommée « DisGrace » et est largement détestée dans le pays pour sa vénalité et l’affichage obstentatoire de ses goûts de luxe, alors que la majorité du pays vit dans la misère. Beaucoup de médias occidentaux, français notamment, ont fait peser sur ses épaules la responsabilité de la situation, produisant ainsi un discours simplificateur sur une situation complexe, largement empreint de sexisme et de racisme latent. Elle a demandé le divorce début décembre suite à la destitution de Robert Mugabe.
(4) NdT : Uhuru semble être un mot commun à de nombreuses langues bantoues d’Afrique du Sud-Est pour signifier la liberté. Je précise tout de même que je ne suis pas spécialiste de cette famille de langue et que cette note et cette traduction, basées sur quelques recherches rapides sur le net, peuvent être incomplètes ou légèrement inexactes.

A lightly edited transcript of a presentation at a workshop hosted by the International Labour Research & Information Group (ILRIG) and the Orange Farm Human Rights Advice Centre in Drieziek extension 1, Orange Farm township, south of Soweto, South Africa, on 24 June 2017. It was attended by a hall full of community and worker activists, including veterans of the big rebellions of the 1980s.

Practices of Self-Organisation in South Africa: The Experience of the 1980s and its Implications for Contemporary Protest

By Daria Zelenova

---

This is a lightly edited transcript of a presentation at a workshop hosted by the International Labour Research & Information Group (ILRIG) and the Orange Farm Human Rights Advice Centre in Drieziek extension 1, Orange Farm township, south of Soweto, South Africa, on 24 June 2017. It was attended by a hall full of community and worker activists, including veterans of the big rebellions of the 1980s.

---

The talk that I’m going to present today is based on a research project that I carried out with my colleague Vladislav Kruchinsky in South Africa in 2011-2013. The aim of our research was to analyse and explore the methods and practices of self-organisation from below that existed in the crucial 1980s period of the anti-apartheid struggle.

The vast majority of the material that’s written about that period of struggle is devoted to the role of the large, institutionalised anti-apartheid forces, such as the United Democratic Front, an umbrella body for the community-based anti-apartheid organisations including church and sports groups, which was formed in 1983. A large part of it also focuses on the African National Congress, which is presented in the dominant narrative of the ANC as the leader of the anti-apartheid struggle.

My aim, with Vlad, was to look beyond these big organisations, and to focus on communities’ struggles, viewed through ordinary people’s stories. When we started our research, we understood that we wanted first-hand information, from the participants in the struggles. This is social history, meaning that it looks at the view from below, with the people interviewed themselves active participants in the stories they tell. We conducted extensive interviews with active members of the communities, township residents, from those days. We hope to finish this project with a book, which will be a compilation of the interviews.

History From Below

The interviews that we collected shed light on very important local histories of the politicisation of, and resistance by, working class and poor people, against economic inequality and the oppression of the racist apartheid regime. We learned how ordinary township residents, not necessarily activists, but ordinary aunties and school pupils, mothers and grandmothers, and trade unionists, reclaimed power at the level of their yards, their blocks, their street, their zones, and eventually, of the whole township. We learned how new spaces based on a relatively horizontal distribution of power emerged, and what challenges this “horizontality” faced.

In addition to the interviews, we did work at two major archives of South Africa, which have collected material from the 1980s struggles. These are the Wits Historical Papers at the University of the Witwatersrand, and the South African History Archive next to the Constitutional Court in Johannesburg. We analysed original leaflets, brochures, minutes of meetings, posters and newspapers from the 1980s.

I am going to present some of this material today. The main question in our research was: Why social self-organisation by the working class and the poor in South Africa, based on the principles of equal distribution of power, and often with a very horizontal or flat structure, became an idea that could inspire masses around the country, and worked as a practice that helped dismantle apartheid?

I’d like to start with why we focused on the 1980s. We do so for two reasons.

First of all the 1980s was a crucial period in the anti-apartheid struggle, with mass resistance coupled to unprecedented levels of social and political self-organisation. That was the time when the “notions of ‘popular democracy,’ ‘people’s power,’ ‘self-empowerment’, ‘democracy from below’ were all introduced as new ideas and practices into South African politics” (in the words of UDF veteran Raymond Suttner, in an interview).

A careful analysis of the 1980s in South Africa shows that the dismantling of the apartheid regime became possible because the process of resistance was dispersed through the whole country, through countless acts of local disobedience, of consumer/ transport/ school boycotts, of strikes and stay-aways – or community-based general strikes. This dispersed resistance built on, and gave rise to, alternative practices of self-governance by ordinary people.

Secondly, a very important feature of that period was a democratisation of movements, and the birth of a radical democratic culture. This included changes at the personal level. It was in the 1980s that, for the first time, issues like gender inequality, of freedom of choice of a partner, and of domestic violence were openly raised on a wide scale, and when it became possible to openly oppose “traditional leaders” like chiefs and kings, something noted by analysts like Michael Neocosmos.

A major political event in that decade was the creation of the UDF as an umbrella structure capable of uniting a huge number of the already-existing organisations throughout the country, and of spurring more organising. The UDF was contested, but over time, it came to identify itself strongly with a radical vision of change.

A “People’s Democracy”

Leading UDF figure Morphe Morobe commented in a talk called “Towards a People’s Democracy” that a “democratic South Africa is one of the aims or goals of our struggle.” But he also made it clear that democracy is the means by which we conduct the struggle:

The creation of democratic means is for us as important as having democratic goals as our objective. Too often models of a future democratic South Africa are put forward which bear no relation to existing organisations, practices and traditions of political struggle in this country. What is possible in the future depends on what we are able to create and sustain now. A democratic South Africa will not be fashioned only after transference of political power to the majority has taken place.

The UDF outlined a much more radical vision of democracy than what South Africa ended up with in 1994. Morobe continued “Our democratic aim… is control over every aspect of our lives, and not just the right (important as it is) to vote for a central government every four to five years.” He stressed that “The creation of a democratic South Africa” was not something to be left for the future, or delivered from above; it “can only become a reality with the participation of millions of South Africans in the process – a process which has already begun in the townships, factories and schools of our land,” through the yard and street committees, civics, student groups, unions and other formations that had emerged.

As the 1980s progressed, this vision became a practice, both in daily struggles, and when, as we will see, some organisations involved in resistance started to replace the state with what were called “organs of people’s power.” In some cases, for example, street committees helped run public services, youth organisations created parks, and people created self-defence and anti-crime patrols.

Unions and Townships

It is necessary to identify the two most important prerequisites for the emergence of the UDF. First, from the middle of the 1970s, after the famous 1973 Durban strikes, the independent trade union movement was gaining serious strength: mass strikes and factory struggles took place in the country, workers established democratic control of their unions and created strike committees. The spread of the democratic culture and organising approach of these unions, especially the Federation of South African Trade Unions formed in 1979, played a major role in mobilizing ordinary people, and in enabling the development of so-called “organs of people’s power” outside the workplace.

Secondly, in the townships where, since the late 1970s, there were conditions of socio-economic decline in the context of capitalist crisis, there was the emergence of new organisations in the forms of street committees and action committees and “civic” associations.

While the unions raised issues around wages, transport, racist treatment and so on at work, the new community structures’ task was to fight for the everyday social needs of the residents: decent housing, lower rents, electricity, against evictions, etc. As with the unions, these struggles raised larger issues around the distribution of wealth and power; and, as with the unions, these structures enabled people to take more and more control over their daily lives, and to start to build a counter-power against the government – resisting the state, and sometimes later replacing some of its functions.

The socio-economic situation of township residents was very difficult. In conditions of growing unemployment, rising prices, and low-quality education and municipal services, and the under-development of the townships, issues like employment, housing and services were quite sharp. It must be remembered that, in many townships, there was little access to electricity, or to water in the home, sewerage systems often involved public toilets or the bucket system, and there were massive housing backlogs.

In this situation, women and children often played a key role in struggles. Even non-politicized housewives were easily mobilized into the struggle for local change. One example comes from the Valhalla Park Civic Association, which was formed by the residents of the Coloured township of Valhalla Park in the Western Cape to address evictions. Auntie Jane Roberts, who took part in this from 1984, told us that “we started to see what was happening to the people in the communities, and we decided as a community, ‘Okay, we gonna to be built up now.’” The Civic reconnected water and electricity that was cut off by the authorities, and put people back into the houses if they were evicted.

Another activist, Auntie Gertie, helped build the Valhalla Concerned Residents Association, after she was evicted, with her three little children. After she had some success in fighting evictions, she started to help others in her area. She told us her story of involvement in the struggle:

I grew up in poverty and I used to live here, and there, and all around. As my father was working, he wasn’t able to look after me as a child; I had to go to school and I lived by one auntie, and then by another auntie, and so, I travelled around as a child. And at the age of, I think, 10-11 my father got married to another woman and … then I went to live with the stepmother and she was [not] kind to me. I grew up, there was nobody I could have gone to and say, ‘My [eye] is sore,’ so I grew up very independently…. So I became very independent, do everything on my own. And in the 1980s, I became a single mother: I gave birth to my son and not married; and then a daughter, and then another daughter; and then I had three children. And I became a single mother then. And yes, there was nobody to go to: I just had to find my own way, with the little money I earn, I had to find my own way. Through that I’ve become into struggle…. I have been evicted by the City of Cape Town. Not twice but thrice. That is how I became involved in the civic organisation.

She continued:

There were three of us… We called people to the public meeting, and we spoke with the people and said we’re forming this organisation named Concerned Residents, we are … going to assist you – and who of you people is prepared to join us?

Another respondent, Trevor Ngwane, who was active in the Jabavu branch of the Soweto Civic Association in the 1980s, remembered how this civic operated:

…we met in people’s houses, we had one meeting a week… We would rotate, this time in this house, and this time in this… For example we would hold a meeting in a priest’s place, because he’s respected, or in a teacher’s place, or in a trade unionist’s house. And then there was no membership, and the issues we discussed were problems in the townships, the lights, we talked about the end of apartheid, we talked about children’s education, or someone died, and they don’t have anybody to bury him [about raising funds].

The call for such meetings was often made door-to-door, meeting the neighbours personally, or writing small notes and leaving them under the front door of the house.

Committees and Civics

The civics were, in short, residents’ associations that dealt with the concerns of the people. They took different forms, but the typical civic had an executive committee, which comprised a chairperson, vice-chairperson, a secretary and a treasurer. The leaders would often be elected for three years, but they could be re-elected or recalled, upon the demand of the majority. The duty of the leaders was to report back to the communities in which they were based. A very important point is that the leaders were parts of these communities, facing the same problems as other residents. As Aunty Jane put it: “We were in the community fighting for the community,” so “We can’t as the leaders say to the community we want that or we demand that… they are using us and they tell us what to do.” A culture of accountability was revealed itself in procedures during the meetings, in regular report-backs, and in continual communication with the residents.

The chairpersons’ functions were basically those of co-ordination, calling meetings, and organisation and preparation for campaigns. The idea of leadership as “serving the community” went hand-in-hand with a sensitive and careful attitude towards the decision-making process.

Civics interacted in different ways with more localised forms of self-organisation like block, yard and street committees. Like the civics, these were formed to tackle specific problems, such as high rentals, poor electrification, bad housing, the bucket system and crime. In contrast to civics, where leadership tended to be dominated by more educated people, fluent in English or Afrikaans, with some political background, these local committees centred on ordinary township residents, often without political experience or organising and facilitating skills. Like civics, these committees emerged in the late 1970s and proliferated in the 1980s.

In some cases, they were separate from the civics, and were more spontaneous local groups. The strongest and most democratic civics, however, were built on a solid foundation of yard, block and street committees. In these cases, the civic actually consisted of the committees operating in the township communities. One interesting example comes from Belville on the outskirts of Cape Town in the early 1980s, as reported in Grassroots newspaper:

The people of Belville realized that they needed a strong organisation to fight for their rights. This meant that the organisation had to represent everyone in Belville. So house meetings were held in all streets! And the people from each street elected a street representative. There are some of the duties of a street representative: 1. The street representative must know all the problems of the people in the street. 2. They must represent the needs of the street at representative committee meetings. 3. They must report all representative committee meetings to their street. 4. The representative committee is building unity in the area because it represents all the streets. 5. The street reps must not work alone, but with the help of all the people in the street. So the street rep is the link between the rep committee. In this way the people are working together to build a strong organisation.

Then the street representatives in Belville joined the larger Cape Areas Housing Action Committee, which covered a number of neighbourhoods and townships, and fought bad housing conditions. By coming together in CAHAC, people could share their experiences and find solutions to common problems and work together in common actions. And through street committees, set up by ordinary residents with mandated delegates, ordinary people could control the civic organisation.

Another remarkable example comes from Alexandra township in Johannesburg, which was a hotbed of struggle, where radical unionists from the FOSATU tradition played an important role. Moses Mayekiso, a metalworker from FOSATU and a leader of the Alexandra Action Committee, explained how the township was organised in the mid-1980s:

It was the pyramid structure. The people in the yard (because Alexandra is so overcrowded, there are about 4 houses in one yard, in one house you find there are 4 to 6 rooms, and in each room there is a family … that’s 4 times 8 number of people – sharing one tap, outside tap of water, sharing one toilet: you can imagine) … would get together in one yard and create a yard committee to regulate living conditions, so that there will be no conflict in the yard. Also that yard committee comes together to create a block committee: you put many yards … from that street and that street and that’s the block committee. Then from block committee, there will be a street committee, then area committee – up to the civic. People would come together to elect their leader, every street, democratically raise their hand and people would decide on their leadership.

Media and Education

The 1970s and 1980s were also a time of a vibrant alternative press and media, which provided an alternative to the big business newspapers and the government-run broadcasting system. These helped share news, and ideas, and politics. For example, community-based newspapers such as Speak and Grassroots included numerous discussions about how to include more people into the decision-making process. Special study groups were launched by activists and community leaders in order to share knowledge on popular participation and democratic organisation.

Respondents interviewed also pointed to other structures that emerged to organise people and raise their grievances, sometimes at meetings at people’s houses, and sometimes in public mass meetings. One such experience was shared by Bricks Mokolo, an activist in Orange Farm community, who started to get involved into the struggle in the late 1970s.

In 1985, Bricks was elected a chairperson of the Vaal Parents’ Education Crisis Committee. Education crisis committees emerged as a response to the crisis in education, and drew in children and youth, as well as parents – and, where possible, teachers. It must be remembered that this was a time of massive revolts in black African, Coloured and Indian schools, as well as in the universities, and that youth – including school-leavers, the unemployed, and those who were not studying – played a massive role in committees and civics, as well as education struggles, and in the unions. Class boycotts were common, and youth were in the forefront of clashes with the authorities.

Bricks explained:

…there are challenges facing your community that needs you and your child – everyone – to work together. We faced a lot of problems: houses, education, labour. Now we looked at the education problems, and we said we need parents to get involved into supporting our children at school, and fighting or demanding the education right for our children, and there were demands that were put forward. One of the demands was free education, and one department for free education for all, including blacks.

“People’s Power” Takes Over

The massive township struggles of 1984 to 1986 saw a huge growth in the power of the various organs of people’s power in the townships – block, yard and street committees; civics; student and youth groups; women’s associations; union structures based in neighbourhoods; education crisis committees – and massive de-stabilisation of apartheid local government. As Mayekiso noted, a focus on immediate problems led easily to an attack on the system as a whole:

The conditions that caused the formation of these organisations were bread and butter issues, but addressing these bread and butter issues automatically drives you to politics. “Why the streets are dirty? Why we are not getting houses?” So through these issues people got politicized and conscientised.

Effective township organisations, Mayekiso added, allowed extremely effective protest actions with high degrees of popular support. The formation of strong self-organised bodies made it possible to run massive campaigns:

…at the beginning, when people would meet in the garage or in an open space in someone’s yard, and in the streets openly, [they would] … get trouble by the police. But people defied and met. Not only the structure itself, the committees, but the actual meetings were the organs of people’s power, including the structures themselves…

General meetings, firstly, is where the grassroots democracy belongs, it’s actual people’s power; that’s the main basic organ of people’s power, therefore the main decisions comes from there, like the boycotts: the decision of boycotts would arise out of those meetings, from the grassroots…. ‘We’re not happy with the bus fares’… the decision to protest and to march is made there. If the committees can’t decide by themselves they have to send the idea at the general meeting, if it’s anonymous – it’s anonymous, or sometimes they vote. If it’s one who is opposed – it’ll be taken to a vote…

As protests grew, including attacks on state representatives, many areas became no-go areas for the police, and when the army was sent in, it faced resistance. The Black Local Authorities imposed by the apartheid government often collapsed, while councils in Coloured and Indian areas lacked credibility. In many places, organs of people’s power displaced the BLAs. In townships like Port Elizabeth in the Eastern Cape, Suttner noted in a 2004 article, self-organisation reached a peak when “widely representative community elements took control of important aspects of township life and the fleeing of government officials left a vacuum, which the civic structures filled.”

This was the period in which street and civics started to run public services, when youth organisations created parks, and when people created self-defence and anti-crime patrols replaced the police in many areas. This understanding of struggle as self-empowering became central to anti-apartheid propaganda, and was articulated in slogans and concepts like “people’s power,” or “Amandla-Ngawethu.” These reflected the situation that was already happening on a mass scale. In 1986, when organs of people’s power had already emerged in many of the South African townships and when BLAs were falling, the exiled ANC leadership made its famous call for “ungovernability” and “people’s power.” The ANC in exile had recognized the strong potential and possibilities of self-organising, and hoped to use it for the purposes of the party.

The End of the Revolt

The apartheid state responded to the rebellions with repression, using extra-legal forces, such as vigilantes and hit squads, and the mobilisation of the army, expansion of the police, and the auxiliary forces of the homeland regimes. The second State of Emergency in 1986 led to the arrest of more than 20,000 people, and involved the largest repressive operation in the history of South Africa. Police and army violence, including in detention, was common, and by the end of 1986 the state had suppressed (or at least, greatly weakened), many community-based organisations. The UDF was severely restricted in its operations, and a number of high-profile UDF figures, as well as activists like Mayekiso, were charged with treason.

The more intense the state repression, the worse the effect on the ability of people’s power to be successful. The arrest of many of the most experienced leaders also led to structures of accountability being undermined and escalating clashes with the security forces by youth, leading to a militarisation of struggle and a decline in a broader community involvement.

But the apartheid state now knew that major reforms were needed. Efforts were made in the late 1980s to carry out reforms aimed at weakening the protest movement, and to reach out to the ANC. When the transition period started in 1990, the ANC leadership worked hard to establish its hegemony over the community and youth structures and the unions, with the UDF shut down in 1991, many of its affiliates absorbed into ANC wings or into ANC-aligned groups. When the ANC came into power in 1994 the days of “people’s power” were gone, the movements of the 1980s co-opted or closed or sidelined. There was a process of depoliticisation and a move to focus on state power, with the ANC-led state meant to “deliver” to the citizens.

Some Lessons

It is important to note that not everything was perfect in the 1980s. There were power abuses, and important challenges to democratic practices. Some of the civics did not change leaders: this is explained by the domination of charismatic personalities, and, sometimes, the abuse of leadership positions. The fact that participation in any kind of resistance organisation ran the risk of being arrested and charged meant many people were not willing to take the risk of openly participating.

Civics faced challenges of gender and age inequalities: there was a generation gap between elder residents and the leaders of the civic associations consisted basically of youth, who sometimes imposed their will on the others. This could include using violence. There were tensions between civics and unions, in part because the unions wanted to ensure their autonomy and were wary of undemocratic practices in UDF-affiliated bodies. The ANC also exercised a growing influence behind the scenes, and ANC militants were often intolerant of non-ANC voices.

However, the period of mass self-organisation in the 1980s showed the possibilities of the people’s self-organisation and self-rule from below. It illustrated the potential for co-operation between trade unions, community based organisations, and other types– youth, cultural, sports – and unprecedented levels of solidarity. It showed mutual help projects, which created spaces of solidarity and communal support: soup kitchens, sewing collectives, community crèches, anti-crime patrols, defence units, and people’s courts.

The radical interpretation of democracy deserves special attention. In the 1980s, democratic practices, like mass meetings, the accountability of leaders and committees, were important, and people also saw democracy’s value to struggles.

Today, many of the principles of the self-organisation of the 1980s, and the very culture of radical, participatory and direct democracy, with its obligatory and absolute accountability of community leaders, with its special love for long and open meetings, are continued by some contemporary social movements in South Africa. I think that is the legacy of the 1980s, when many people believe that democracy is not an abstract idea, but rather a tool and practice, which must be used by the whole community.

This article looks at the recent events around the removal of Robert Mugabe from power in Zimbabwe. It argues that this will not bring liberation for the people of Zimbabwe, as it does not address the problems Zimbabwe faces – a ruthless ruling class, its state, capitalism and imperialism.

Robert Mugabe, the longstanding authoritarian ruler that has waged a war against Zimbabwe’s poor, is gone. He was forced to resign in the wake of a coup – although the main actors in the coup comically denied it was one.

When it was announced that Mugabe was exiting power, tens of thousands of people took to the streets of Harare to celebrate. Many are hoping that his exit will bring change for the better for Zimbabwe. This hope, unfortunately, may be wishful thinking. The reason for this is that Mugabe was a symptom of far deeper problems, and without addressing those problems, Zimbabwe cannot be free; nor can there be genuine equality. Similarly, those that removed Mugabe are cut from the same cloth, and come from the same ruthless ruling class.

[Français]